Depresyona Karşı Anda Kalmak Temelinde Bir Terapi

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Francisco Pérez

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Depresyon karamsarlık, isteksizlik, çaresizlik ve mutsuzlukla ilişkilidir. Depresyonu tanımlayabilecek pek çok sıfat vardır. Hangi sıfatı alırsa alsın, depresyonun yıkıcı etkileri vardır. Sürekli bir depresif ruh hali ya da isteksizlik klinik veya majör depresyon ile sonuçlanır. Uyumada zorlanma, iştah kaybı ve konsantrasyon kaybı bu durumun diğer belirtilerindendir. Peki depresyon neden bu kadar önemli bir konudur ve anda kalmak depresyon temelinde bize neler sağlayabilir?

İstatistikler depresyondan muzdarip olan kişilerin sayısının endişe verici boyutlara ulaştığını gösteriyor. Bu durum en yaygın psikolojik rahatsızlıklardan biri. Geçtiğimiz altı ayda nüfusun %70’inin depresyonda olduğu bildirildi. Ayrıca, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2020 yılına kadar depresyonun dünyadaki en yaygın ikinci hastalık olacağını açıkladı. Bu sebepten ötürü, bu hastalığın tedavisi akıl sağlığı alanında çok büyük bir zorluk teşkil ediyor.

Depresyon Tedavisi

80’li yılların sonunda depresyonla başa çıkabilmek için farklı yollar bulunuyordu. Antidepresan ilaçlar klinik depresyon tedavisinde ilk başvurulan yöntem oldu. Fakat bunun yanı sıra psikolojik tedaviler de popülerlik kazandı. Bu bağlamda davranışsal terapilerle, her bir bireyin keyif verici aktivitelere katılımının artması gerektiği meselesi önem kazandı.

Öte yandan, kognitif terapilerle de düşüncelerimizin depresif belirtilere yol açma biçiminin değiştirilmesi hedeflendi. Son olarak kişilerarası terapi, etrafımızdakilerle olan anlaşmazlıklarımızı çözmemiz gerektiğini doğruladı.

Bu kadar fazla tedavi yöntemi varken, depresyon sorununun şimdiye dek çözülmüş olması gerektiğini düşünüyorsunuzdur. Ne yazık ki durum böyle değil.

Depresyonun Nüksetmesi

Ne yazık ki depresyona karşı uygulanan terapiler oldukça etkili olsalar da, araştırmalar sonucu bir sorun daha ortaya çıktı: depresif süreçlerden geçen insanların bu süreçlerinin nüksetmesi. Bu bağlamda, bazıları depresyonun yaşam boyu süren kronik bir durum olduğunu düşünürler. Depresyonun nüksetme riski %80 oranındadır. Hastalar 20 haftadan uzun süren ortalama dört depresif süreç geçirmektedirler.

Başarılı bir depresyon tedavisinin ardından bu durumun nüksetmesi oldukça yaygındır ve zorlayıcı etkileri vardır. Bu nüksetme durumu bugünlerde karşılaşılan esas ciddi durumdur. Bu sorunla başa çıkabilmek için psikolojik sağlık uzmanları kognitif terapiyi önermektedirler. Bu yöntemi deneyen çoğu hastada nüksetme durumu daha az görülmüştür.

Depresyona Karşı Anda Kalmak Temelinde Kognitif Terapi

Depresyonun psikolojik tedavisinde anda kalmak önemli bir kavram haline gelir. Fakat anda kalmak tam olarak ne demektir?

Anda kalmak, içinde bulunduğunuz ana, yargılamadan odaklanabilmek anlamına gelir. Düşüncelerimiz “gerçeklik” olarak değil, yalnızca düşünce olarak algılandığı zaman neler olabileceği dikkate değerdir.

Düşüncelerimizi yalnızca düşünce olarak kabul etmek, bizi gerçekliği saptırmaktan alıkoyar. Bu hayatımızı daha kolay kontrol altına almamızı sağlamakla birlikte pek çok şeyi açıklığa kavuşturur.

Esas Olan Tekrar Eden Düşüncelerden Kurtulmaktır

Hayat boyu olumsuz düşüncelere odaklanma, bu düşüncelerin hayatınızı ele geçirmesine izin verme gibi durumlardan kaynaklanan psikolojik problemleri aşmak ve depresyonu tedavi etmek için anda kalmak temelinde şekillenen kognitif terapi oldukça faydalı bir yöntemdir.

Bu düşünce tarzına müdahale etmezsek, ruh halimiz olumsuz yönde etkilenir ve bu durum sürekli nükseder. Bu sebepten ötürü, düşünce süreçlerimizi değiştirebilmemizin temelinde anın farkında olmak yatar.

Neye nasıl odaklanacağımıza karar vererek, düşünce yapımızı değiştirebiliriz. Bu yeni yetimizi ne zaman yürürlüğe sokabiliriz diye düşünmemize gerek yok. Esasında, her durumda anda kalma prensiplerinden yararlanabiliriz.

Anda Kalmak Temel Bir Yetidir

Depresyona karşı kognitif terapide anda kalmak kesinlikle ulaşılması gereken bir yetidir. Bu durum, içinde bulunulan ana bir amaç için, yargılamadan odaklanmak ile ilgilidir.

Düşünce biçimlerinizin, duygularınızın ve vücudunuzdaki hislerin farkında olmak atacağınız ilk önemli adımdır. Tamamen bir farkındalık yaratarak düşünce biçimlerimizi değiştirebiliriz.

Depresyona Karşı Anda Kalmak Temelinde Kognitif Terapinin Yapısı

Depresyona karşı anda kalma odaklı kognitif terapinin 8 adımı vardır. Bu terapinin amacı hastaların bir amaç çerçevesinde yargılamadan bir ana teslim olabilmelerini başarmaya yardımcı olmaktır. Bu sebepten ötürü, ilk birkaç terapi seansının konusu odaklanmayı öğrenmektir.

Bu süreçte hastalar günlük yaşamlarında olup bitene odaklanmadıklarını fark ederler. Zihnin bir konudan diğerine ne kadar çabuk atladığının bilincine varırlar. Zihinlerinin bu düzensizliğini fark ettiklerinde, geriye dönüp tek bir duruma odaklanmayı öğrenirler. Bu ilk önce bedene referans verilerek öğrenilen ardından nefese odaklanılan bir süreçtir.

Sonunda hastalar uçuşup duran zihinlerinin olumsuz düşünceleri kendine çektiğinin ve yine olumsuz duyguların kişiyi ele geçirdiğinin farkına varırlar. Andaki ruh hali değişikliklerini belirlemek ya da onlarla yüzleşmek, anda kalma odaklı kognitif terapinin ikinci aşamasıdır.

Gördüğümüz üzere, anda kalma odaklı kognitif terapi depresif ruh halini tedavi etmek için oldukça etkili olabilir. Bu terapi yöntemi sayesinde, hastalar olumsuz düşüncelerini tanımlayabilir, kabul edebilir ve onları uzaklaştırabilirler.