Dayak Çocuk Yetiştirmek İçin Neden İyi Bir Yöntem Değil?
tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Sergio De Dios González
Çocuğu döverek terbiye etmek çocuğun gelişiminde geri dönülmez tahribe neden olur. Bazen çocuğun şımarıklığıyla baş etmenin en kolay yolu gibi görünse de çocuğa vurmak hiçbir zaman iyi bir çözüm olmamıştır. İlk seferde belki etkili olabilir ama bunun nedeni de o an sağlıklı düşünmüyor olmanızdır.
Her zaman dayaktan daha iyi bir çözüm vardır. Çocuk yetiştirirken her ne kadar daha fazla çaba gerektirse de daha etkili ve uzun vadeli sonuçlar alınan yollar vardır.
Dayak nedir?
Ne yazık ki bazı anne babalar hala “dayak cennetten çıkmadır” sözüne inanıyor. Halbuki vurulan her fiske çocuk üzerinde iyiden ziyade kötü bir iz bırakıyor. Dayak atmak çocuğu davranışlarını düzeltmeye değil sadece korkmaya sevk ediyor. Çocuğu dayakla terbiye etmek gelişimine engel olmaktır.
Dayak derken tokat atmayı, sarsmayı itmeyi kastediyoruz. Bu hareketler belirli davranışları bırakmayı sağlayabilir ama davranışlarının neden yanlış olduğunu çocuğa anlatmaya yetmez. Bu sadece çocuğun o davranışı cezayla ilişkilendirmesini sağlar.
Aslında çocuğu dövmek istemediğimiz davranışlar için onu daha da cesaretlendirir. Unutmayın ki çocuklar gördüklerini yapmaya eğilimlidir. Bu nedenle fiziksel şiddet gören çocuğun aynı davranışı sergilemesi olasıdır.
“Çoğu zaman çocuklara sorunlarını çözmeleri için değil hatırlamaları için çözümler veriyoruz.”
– Roger Lewin
Çocuklarımız elbette seviyoruz ve elbette onlar da bu sevgiyi hak ediyor. Ama yine de kimi zaman bazı davranışları yüzünden onlara vuruyoruz. Bu nedenle çocuk da doğal olarak şiddetin sevginin bir parçası olduğunu sanıyor. En azından çocuğun gözünde anne baba her şeyin en iyisini bilendir çünkü.
Dayağın çocuklar üzerindeki olumsuz sonuçları
Gördüğünüz gibi dayak belirli davranışları geçici olarak durdurmak dışında bir işe yaramıyor. Dayağın uzun vadede daha ciddi sonuçları olabilir. Bir de üstüne bağırmak gibi davranışlar da eklersek dayağın daha ciddi duygusal sonuçları olabilir. Bu nedenle aşağıdaki sonuçları aklınızda tutmanızda yarar var.
- Çocuğa vurmak bağımsız ve girişken olmasına engel olabilir. Çocuk için kendini sevmek ve sorunlarını çözmek daha da zorlaşacaktır. Dayak çocuğun özgüvensiz olmasına yol açar.
- Büyürken zekasının gelişmesini önler. Dayak büyük ölçüde öğrenme sürecini olumsuz etkiler.
- Dayak aile içi ilişkileri de olumsuz etkiler. Duygusal ve sosyal anlamda çocuğu olumsuz etkiler.
- Dayak çocuğun üzgün, terk edilmiş ve yalnız hissetmesine neden olur. Çocuk dayak yüzünden işe yaramaz ve gereksiz hissedebilir.
- Çocuğun çocukça sahip olduğu bakış açısı yerini karanlık bir algıya bırakır ve çevresini olumsuz gözlerle izler. Çocuk, dünyada ona yer olmadığını düşünebilir.
- Çocuk öfkesini kontrol edemeyebilir ve devamlı kaçma isteği duyabilir.
Nasıl şiddete başvurmadan çocuk yetiştirilir?
Çocukları terbiye etmenin hiç de kolay olmadığını hepimiz biliyoruz. Bu çok normal çünkü her çocuğun kendini göre bir kişiliği ve kendini ifade etme ihtiyacı ve biçimi var. Ancak bunun çözümü asla dayak değildir. Çocukken yapılan davranışların kendine göre açıklaması olabilir. Çocuğun kuralları çok erken yaşta ailede alması gerekir.
Dayak yerine alternatif olabilecek ve ailede daha sağlıklı ortam oluşturacak başka etkili yollar vardır. Örneğin pozitif güçlendirmeyi deneyebilirsiniz. Kötü davranışları cezalandırmak yerine iyi davranışları ödüllendirebilirsiniz. Hangi davranışların neden doğru olduğunu açıklayarak da çocuğu kötü davranışlardan uzaklaştırabilirsiniz. İşte bu pozitif güçlendirmenin gücü.
“Zor işleri kolaylaştıran kişi öğretmendir.”
– Ralph Wlado Emerson
Bu tartışılır ama çocuklarımız kesinlikle daha iyisini hak ediyor.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.