Bir İlişkide Düşmanlık Sonun Başlangıcıdır

Yazan ve doğrulayan psikolog Cristina Roda Rivera

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Bir ilişkide düşmanlık bilinçli bir zarar verme niyeti tarafından eşlik edilen bir aşağılama tavrı olarak kendisini gösterir. Bu niyet farklı şekillerde ortaya çıkar. Örneğin, kişi bunu gizlice ya da dedikodu ve iftira yolu ile, ya da sözlü ya da fiziksel saldırılar yolu ile açık bir şekilde ifade edebilir.

Düşmanlık; bir muhalefet, savaş ya da rekabet durumundan kaynaklanmadığı için tatsız bir duygusal deneyimdir. Bu daha ziyade, “dostça bir ortam” olması gereken bir yerde bir partnere, arkadaşa ya da kardeşe karşı yönlendirilen bir duygudur.

“Düşmanlık, kötülük ya da sadizm çaresizliğin ve kendinden nefret etme durumunun bir sonucudur; bunların hepsi aşırı eleştirel olan bir sosyal gerçekliğe adapte olmanın sonucudur ve doğuştan gelen bir saldırganlığa atfedilemezler.”

– Arno Gruen

Bir İlişkide Düşmanlık Nasıl Hissettirir

Düşmanlık durumunu anlamanın en iyi yolu bunu deneyimlemektir. Ancak, insanlar bunu deneyimledikten sonra nadiren unuturlar. Pasif oldukları için karşısında kendinizi pek de savunamayacağınız saldırıların hedefi olmak çok rahatsız edicidir. Bu durum özellikle de bu saldırıları gerçekleştiren kişi sizin için önemli olan biri ise geçerlidir.

Bundan dolayı, düşmanlık şöyle hissettirir:

• Tutumlarınız ya da düşüncelerinize yönelik aralıksız ve örtülü bir saldırı ya da hakaret.
• Bir kişinin sözlerinizi size karşı bir silah olarak kullanması. Sanki bu insanlar asla söylemeyi amaçlamadığınız şeyleri “ifşa etmek” için size bir tuzak kurmaya çalışırlar.
• Yaşamınızın, o an gerçekleşmekte olan bir durum ile ilgili hiçbir alakası olmayan ya da az alakası olan kısımlarına karşı eleştiriler. Örneğin, bir kişinin siz de oradayken başka insanlara karşı bazı detay ya da deneyimleri şaşırtıcı ve rızanız olmayan şekillerde açması.
• Bir diyalog ya da tartışmanın ötesinde, fikrinizi değiştirmenizi sağlamaya çalışarak direkt ya da dolaylı bir şekilde uygulanan baskı.
• İhtiyaçlarınız ya da ruh halinize dair bir değerlendirme. Sizin bunu istememiş olmanıza rağmen sizin “psikoanalizinizi yapmak”.
• Problemlerinizin “o kadar da kötü olmadığını” ve başarılarınızın “o kadar da iyi olmadığını” görmenizi sağlamak için kendi hayatlarını sizinki ile karşılaştırmak.
• Bazı insanlar ile, özellikle de örtülü bir şekilde sizin sahip olmadığınız özellikleri olan kişiler ile, birlikteyken ne kadar iyi hissettiklerine işaret etmek.
• Son olarak, sizin dinlemediğinizi ya da “erişilemez” olduğunuzu iddia etmek.

Bunlar, düşmanlığı tanımlamaya dair sadece birkaç örnektir. Pek çok düşmanca davranış biçimi vardır. Elbette, tüm düşmanca davranışların farklı yoğunlukları ve farklı kendilerini gösterme biçimleri söz konusudur.

Bir Kişiyi Başka Bir İnsana Karşı Düşman Yapan Şey Nedir?

Pek çok durumda, düşmanlık halinin sürmesine neden olan unsur sosyal beceri eksikliğidir. Öfke ve kızgınlık vardır ancak kişi, olmakta olan şeyler hakkında açık ve dürüst bir diyalog başlatma ya da bunu sürdürme becerisine sahip değildir. Bundan dolayı, öfkelerini düşmanca bir şekilde gösterirler.

Ancak bu tutum dürüst değildir, yapıcı olmaktan çok uzaktır ve yıkıcıdır; köprüleri güçlendirmek bir yana onları zayıflatır. Pek çok durumda bu tür bir ilişkiyi uzun bir süre devam ettirmek istememek mantıklıdır. Çünkü, sonunda ayrılıncaya kadar birbirinizi incitmeye devam edersiniz.

Bir İlişkide Düşmanlık Zarar Verici ve Etkisiz Bir İletişim Şeklidir

Herkes düşman biri ile empati kurmakta zorlanır. Ancak bu empati hissetmek ile ilgili değildir, derinlemesine düşünmeyi teşvik etmek ve psikolojik yardım önermek ile ilgilidir. Üçüncü bir kişinin müdahalesi öfkeyi ve hiddeti düşmanlık ve kızgınlığın dışında olan, başka şekillerde yönlendirebilir.

Açık ya da gizli düşmanlığın olası nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Düşmanca davranışlar sergileyen pek çok insan erken çocukluk döneminde yaşanan ihmal ve istismardan kaynaklanan önemli psikolojik yaralar almıştır. Bunun kendisinin, ya da onlarda yarattığı acının farkında olmak istemezler ve ayrıca bunun hakkında ne yapabileceklerini de bilmezler.
• Psikolojik yaraların nedeni dürtüsellik, öfke ve sarkazm olabilir. Pek çok durumda, düşmanca bir tavır sergileyen insanlar saygısızlıklarının uzun vadeli sonuçlarını görmezden gelirler.
• Düşmanca davranışlar sergileyen kişiler etkili iletişim becerilerinin farkında değildir. Çözümün ya kazanmak ya da derinden aşağılanmış hissetmek olduğu çatışma dinamiklerine sürekli olarak dahil olmuşlardır.
• Düşmanca davranan insanlar genellikle dürüstlüğü bir saldırı ile karıştırırlar. Buna ek olarak, belirli yorumları ne zaman ve nasıl ifade edeceklerini, ya da ne zaman gerginlik kaynağının kendi davranışları olduğunu da bilmezler.
• Genellikle sosyal ihtiyaçlarının karşılanmadığının farkında olmazlar ve bu da onların benlik saygılarına daha da fazla hasar verir.
• Taciz ettikleri insanın onlar ile yüzleşmesini beklemezler. Bu gerçekleştiğinde de genellikle özeleştiri ya da derin bir şekilde düşünmek gibi şeyler yapmazlar, onun yerine düşmanlığın kendisinde bir artış gerçekleşir.

Son Notlar

Bu faktörlerin tamamı karşılıklı bir hoşnutsuzluk, saygısızlık ve güvensizlik teşvik etmek üzere birleşir ve bu da etkili bir şekilde problem çözülebilmesini, affetmeyi ve gerçek işbirliği yapılabilmesini engeller.

Bundan dolayı, eğer bir kin tutuyorsanız ve bunu gizli ve çözülmemiş bir öfke formunda ortaya çıkarıyorsanız bir saniyeliğine durmanız ve düşmanlık ile aşılanmamış bir strateji seçmeniz daha iyi olacaktır. Profesyonel yardım almayı düşünmelisiniz.