Benlik Uyuşmazlığı: Depresyondaki İnsanlar Kendilerini Nasıl Görür?
tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Gema Sánchez Cuevas
Hepimiz kendi mücadelemizi vermekle meşgulüz. İş, aile, ilişkiler… Her gün birçok farklı mücadeleyle karşılaşıyoruz. Ancak insanın elini kolunu bağlayan depresyon haline giden yol genelde kendimizle olan kavgamızdan çıkıyor.
Uzmanlar depresyondaki insanların yaşadığı semptomları gözünde çok büyüttüğünü söylüyor. Dr. Kopala-Sibley tarafından yayınlanan bir rapora göre, depresyona girdiğiniz zaman semptomlarınız yerine kendiniz hakkında hissettiklerinize daha çok odaklanmak sizin için daha faydalı olacaktır. Bunu yapmak depresyonun altında yatan asıl sebebe daha çabuk yaklaşmanızı sağlayacaktır. Uzmanlar, semptomları iyileştirmeye çalışmak yerine bu durumun kökeninde yatan problemi çözmeye odaklanmanın daha mantıklı olduğunu belirtiyor.
Bu çalışmanın sonuçları Higgins’in özbenlik çelişki teorisini destekliyor. Bu teoriye göre benlik üç katmandan oluşuyor: asıl benlik, ideal benlik ve “zorunlu” benlik. Kopala-Sibley’in araştırması, kişinin asıl benliği ile ideal benliği arasında bir uyuşmazlık olduğu zaman depresyonun ortaya çıktığını gösteriyor.
Benlik uyuşmazlığı neden olur?
Benlik kavramınızı birçok değişken üzerine kurarsınız. İnsanlar “benlik” dediğimiz şeyin bölünmez tek bir olgu olduğuna inansa da bu doğru bir görüş değildir. Sizi tanımlayan, gerçekte olduğunuz kişi denilen bir benlik var: yani asıl benlik.
Ancak bunun yanında paralel benlikler de var; örneğin, olmak istediğiniz kişi ya da ideal benlik. Diğer yanda da sorumluluk sahibi benlik ya da Higgins’in tanımıyla “zorunlu” benlik bulunuyor. Bu, uyum sağlamanız gereken gelenekler ve sosyal rollere bağlı olarak olmanız gerektiğini düşündüğünüz kişiyi tanımlıyor.
Örneğin, belki de becerikli, akıllı ve çalışkan bir insansınız fakat mevcut işiniz bu özelliklerinizi ortaya çıkarmanıza izin vermiyorsa bu noktada uyuşmazlık başlar. Bu durumun bir sonucu olarak, asıl benlik ile ideal benlik arasında ortaya çıkan uyuşmazlık depresyona uygun bir ortam hazırlıyor.
Asıl benlik ve ideal benlik arasındaki mesafeye bağlı olan bir diğer şey ise öz saygı. Bu, psikolojik sağlığınızla yakından ilişkili bir kavram. Öz saygınız düşükse depresyona daha yatkın oluyorsunuz. Araştırmalar sonucunda, öz saygısı düşük olan insanların beyinlerinde yer alan, diğer insanların kendisi hakkındaki düşüncelerini algılayan bölgesindeki gri maddenin daha az olduğu anlaşılmış.
Depresyondaki kişilerin içsel diyaloğu
Asıl benlik ile ideal benlik arasındaki ilişki, kendiniz hakkında söylediğiniz hikaye ile başkalarının sizi nasıl gördüğüne dayanıyor. Bunlar arasındaki fark az ise öz saygı daha yüksek oluyor. Depresyon semptomlarına sahipseniz muhtemelen asıl benliğiniz ile ideal benliğiniz arasında önemli bir uyuşmazlık mevcuttur.
Depresyonda olan kişilerin içsel diyaloğu, genelde asıl benliklerinin ideal benliklerinden çok uzak olduğu inancı etrafında şekillenir. Bu mesafenin arasını kapatmak istiyorsanız kendi içinizde yarattığınız hikayeyi değiştirmeyi denemelisiniz. İdeal benliğinize ulaşmak için değiştirebildiklerinize odaklanmak iyi bir başlangıç olur.
Benlik uyuşmazlığı için çözüm farkındalık
Kendi hikayenizi anlatma şeklinizi değiştirmek bir işe yaramıyorsa farkındalık alıştırması yapmak harika bir stratejidir. Farkındalık, asıl ve ideal benlik uyuşmazlığı sebebiyle oluşan benlikler arasındaki boşluğu kapatmanıza yardımcı olur.
Bu çeşit bir meditasyonun öncelikli faydası kendi düşüncelerinizi yargılamadan gözlemlemeyi öğreniyor olmanızdır. Yargılamayı bırakmak depresyon semptomlarını büyük ölçüde azaltmaya yardımcı olacaktır. Zamanla kendini kabullenmek, asıl benlik ile ideal benlik uyuşmazlığı sonucunda kendini gösteren çelişkileri ortadan kaldırır.
Gerçekte olduğunuz kişiyi ideallerinize uyarlamak
Burada asıl hedef mükemmele ulaşmak olmamalıdır. Bunun yerine, gelişim gösterebileceğinize inanmalısınız. Kendinize karşı nazik ve şefkatli olmak, ihtiyaç duymadığınız şeyler içinde kaybolmadan hedefler koyabilmeniz için gerekli ortamı yaratacaktır.
Olumsuz duygular asıl benlik ile ideal benlik arasındaki mesafeyi artıracağı için sizi gittikçe depresyon sarmalının dibine çeker. Bu stratejileri uygulamak, kendinize karşı beklentilerinizi ve sonuç olarak bunların yaratacağı hayal kırıklıklarını doğru bir şekilde yönetmenizi sağlayacaktır. Bu anlamda depresyon, iç dünyanızdaki uyuşmazlıkları fark edip buna odaklanmanız için bir uyarı niteliğindedir. Bu uyuşmazlıkları tespit edip çözümlemeye yoğunlaşmanız gerektiğini söyleyen bir işarettir. Ruh sağlığınız ve mutluluğunuz buna bağlıdır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
Bak W. (2014). Self-Standards and Self-Discrepancies. A Structural Model of Self-Knowledge. Current psychology (New Brunswick, N.J.), 33(2), 155–173. doi:10.1007/s12144-013-9203-4
Kopala‐Sibley, Daniel; Zuroff, David C. (2019) The self and depression: Four psychological theories and their potential neural correlates. US National Library of Medicine National Institutes of Health. doi: 10.1111/jopy.12456.
Pillay, Srini (2019) How Does Your “Sense of Self” Relate to Depression? New research explains why self congruence matters. Psychology Today