Apeirofobi: Sonsuzluk Korkusu
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Apeirofobi veya sonsuzluk korkusu, çok az insanın bildiği çok tuhaf bir fobidir. Ancak ne olduğunu açıklamadan önce fobinin ne olduğundan kısaca bahsedeceğiz.
Fobi, belirli durumlara, nesnelere, insanlara veya faaliyetlere karşı yoğun ve mantıksız bir korkudur. DSM-5, bunu bir anksiyete bozukluğu olarak sınıflandırır. Bir fobinin temel özelliklerinden biri, neden olduğu endişe ve rahatsızlığı azaltmak için korkulan şeyden kaçınma veya kaçma arzusudur.
Bu anlamda, fobiler ve korkular arasında ayrım yapmak önemlidir. Aradaki farkı anlamak için korkunun yoğunluğuna ve bundan kaynaklanan sonuçlara bir göz atmalıyız. Bunu akılda tutarak, bir korkunun kişinin hayatına önemli ölçüde müdahale etmeye başlayıp başlamadığını gözlemlemeliyiz. Ek olarak, kaçınma davranışlarını yoğunlaştırıyorsa ve kışkırtıyorsa bu bir fobidir.
Bir fobinin ortaya çıkmasının belirli bir nedeni olmamasına rağmen, ilişkili olabilecek bazı genetik, sosyal veya öğrenilmiş faktörler vardır. Travmatik çocukluk deneyimlerinin de etkisi olabilir. Örneğin, bir çocuk kara deliklerin evrendeki yıldızları nasıl emdiğiyle ilgili bir belgesel izlerse, bir kara delik tarafından yutulma korkusu onu ele geçirebilir.
Apeirofobi nedir?
Apeirofobi, sonsuzluk ve ebedilik kavramını anlamanın aşırı ve irrasyonel korkusudur. Bu korku büyük bir fiziksel rahatsızlığa neden olur ve günün veya gecenin herhangi bir saatinde kendini gösterebilir. Sonsuzluk hakkında müdahaleci bir düşünce, ciddi bir endişe krizine neden olabilir.
Sonuçta, sonsuzlukla temas halinde olma fikri, büyük bir vertigo hissi yaratır. Bu fobisi olan kişiler, sonsuzluk duygusunu uyarabilecek durumlardan veya faktörlerden kaçınırlar. Örneğin, gökyüzü, okyanus veya bitmeyen sayısal diziler. Ek olarak, iç gözlem faaliyetlerinden de kaçınırlar ve asla sonsuzluğu hayal etmezler.
Apeirofobiden muzdarip insanlar genellikle hayatlarını mümkün olduğu kadar tahmin edilebilir bir şekilde yaşamaya çalışırlar. Bunu, sonsuzluk veya evren hakkındaki takıntılı düşüncelerini uzak tutmak için yaparlar.
Nedenleri
Tüm fobiler gibi, apeirofobinin de benzersiz bir nedeni yoktur. Bazı uzmanlar genetik, çevresel, sosyal ve doğal faktörleri buna bağlar. Örneğin, psikanalizin babası Sigmund Freud, fobilerle ilgileniyordu. Fobilerin iki evreleri olduğunu söyledi:
- Birinci aşama: Büyük ıstırap yaratan bir olay meydana gelir. Aynı zamanda, fobiyi geliştiren kişi, dış dünyadan bir nesneyi (örümcekler, atlar, arabalar veya diğerleri arasında sonsuzluk gibi) alır ve onu tehlikeli veya tehdit olarak görür.
- İkinci aşama: Kişi, bu tehlike veya tehditle herhangi bir teması önlemek için kendini mümkün olan her şekilde savunmaya başlar.
“Korku, kötülüğün beklentisinden kaynaklanan acıdır.”
– Aristo
Biyolojik bir bakış açısından, fobilerin bir başka olası açıklaması, genetik ve beyin kimyası gibi faktörleri birleştirir. Bu faktörler yaşam deneyimleriyle birleşirse, kişi apeirofobi gibi belirli bir fobi geliştirebilir.
Bir fobi tepkisi nasıl belirlenir
Bir kişi tehlikeyle ilişkilendirdiği nesne veya duruma maruz kaldığında fobi tepkisi başlar. Aslında, bu tepki panik atağa yol açabilir. Bir fobi tepkisinin en belirgin özellikleri şunlardır:
- Fizyolojik düzeyde: Anormal derecede hızlı kalp atışı, terleme, kızarıklık, solgunluk, mide rahatsızlığı, ağız kuruluğu, nefes almada zorluk ve benzeri tepkiler.
- Motor düzeyde: Titreyen ses, yüz buruşturma, ekstremitelerin garip hareketleri, katılık, ani kaçınma davranışı ve benzerleri.
- Bilişsel düzeyde: Durumun olumsuz yorumu, durumla başa çıkma yeteneğinden şüphe duyma, ölme korkusu ve benzeri düşünsel süreçler.
Apeirofobinin özellikleri
Apeirofobinin ana özellikleri şunlardır:
- Sonsuzluk ve ebedilik kavramını anlamaya yönelik irrasyonel ve orantısız bir korku.
- Sonsuzluk, evren ve ebedilik kavramlarının onların kavrayış ve anlayışlarının ötesinde olduğunun idrak edilmesi. Bu, konsantre olmayı ve günlük aktivitelerini gerçekleştirmeyi zorlaştıran bir miktar endişe yaratır.
- Her şeyi kontrol altında ve mükemmel bir düzende tutmaya duyulan büyük bir ihtiyaç. Bu, sonsuzluk, ebedilik ve evrenin sınırsızlığı kavramlarıyla yüzleşmekten kaçınma girişimi olarak ortaya çıkar.
- Bundan muzdarip insanlar bunu mantıksız bir korku olarak kabul ederler ancak kontrol edemezler.
- Hayatlarını olabildiğince tahmin edilebilir bir şekilde sürdürmek için güçlü bir dürtü vardır.
- Sonsuza kadar düşme konusunda sık sık kabuslar görme eğilimindedirler.
- Sonsuzlukla ilgili müdahaleci ve olumsuz düşünceler, iç gözlem, rahatlama veya hayal gücü anlarında ortaya çıkar. Bu nedenle bu durumlardan kaçınırlar.
Apeirofobiden muzdarip olup olmadığınızı nasıl anlarsınız
- Sonsuzluk korkunuzu açıklayamaz veya rasyonelleştiremezsiniz.
- Bu sizin bilinçli kontrolünüz dışındadır.
- Bu korkuya tepkiniz, sonsuzlukla ilgili olabilecek herhangi bir durumdan kaçınmaktır.
- Bu sonsuzluk korkusu uzun süre devam eder.
- Sonsuzluk kavramına olan korkunuz sizi çevrenize uyum sağlamaktan alıkoyar.
Apeirofobi tedavisi
Tüm fobik bozukluklar gibi, psikolog veya psikiyatrist gibi bir uzman apeirofobiyi teşhis etmeli ve tedavi etmelidir. Her vaka için gerekli tedaviye karar verme yetkisine sahip olan tek kişiler onlardır.
Fobiler genellikle psikoterapi ile tedavi edilir. Sadece en uç durumlarda, hastalar hayatlarını düzgün idame edemediklerinde, psikologlar onları psikoterapinin yanı sıra ilaçla da tedavi eder. Psikiyatrist ilaç yazmadan önce hastayı değerlendirmelidir.
Apeirofobi büyük rahatsızlığa neden olabilir. Bu nedenle sizi mutlu bir hayat yaşamaktan alıkoymaya başlıyorsa bir uzmana gitmeniz önemlidir. Kaçınma şeklinde ve takıntılı davranışlar çok fazla enerji tüketir ve yorucu ve zar zor yönetilebilir hale gelebilir.
“İfade edilmemiş duygular asla ölmez. Diri diri gömülürler ve daha sonra daha çirkin şekillerde ortaya çıkarlar.”
– Sigmund Freud
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.