Sevgi ve Sorumluluk: Sevdiklerimizle İlgilenmenin Önemi
Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater
Sevgi ve sorumluluk aynı paranın iki yüzü gibidir. Eş, çocuk, aile, arkadaşlar ve hatta kendiniz… Hem hayatımızın bir parçası olanlara hem de kendimize duyduğumuz sevgi bir yandan da sorumluluk demektir. Yani davranışlarımıza gereken özeni göstermemiz ve sevdiklerimizin mutlu ve sağlıklı olmaları için onlarla ilgilenmemiz önemlidir. Bu kadar basit gibi görünen bu detay çoğu kez unutulur ve ihmal edilir.
Bu yanlışa mesela belirli problemler ya da durumlarla karşılaştığımızda birbirimizi suçlayarak düşeriz. Genellikle her şeyi, kimi zaman bizim de pek çok faktörde rol oynadığımızı unutarak diğer insanların omuzlarına yükleriz. Aradaki bağ ne olursa olsun (çift, arkadaşlık vb.) bir ilişki, iki kişinin birbirine sürekli olarak geri bildirimde bulunduğu bir etkileşimdir.
Bu iki kişinin küçük dünyasında her şeyin bir etkisi vardır: Kullanılan kelimeler, davranışlar, söylenenler ve aynı zamanda söylenmeyenler. Bu değerli dünyanın aynı parlaklıkta dönmeye devam etmesini sağlamak için öncelikle sorumlu olmayı öğrenmemiz gerekir. Bu psikolojik kası, zeka ve duyarlılığımızı kullanarak çalıştırabiliriz.
“Sorumluluklar hayallerde başlar.”
– WB Yeats
Sevgi ve Sorumluluk: İlişkilerin Temel Dayanakları
Psikoterapist Albert Ellis’in işaret ettiği gibi pek çok insan sorumluluklarından kaytarmayı tercih eder. Kaçıp gitmek ya da diğer insanların her bir durumda kendi başlarının çaresine bakmalarını beklemek hep daha kolaydır. Bu nedenle hayatta, aşkta ve mutlulukta gerçekten aktif bir rol almak istiyorsak üzerimize düşen başlıca görevlerden biri sorumlu olmaktır.
Son dönemlerde bu yeni araştırma sahasında günden güne daha fazla çalışma yapılmaktadır. Bu bağlamda, Missouri Üniversitesi tarafından yapılan çalışma ve benzerleri kendi kararlarımızı verme, kendi başımıza hareket etme, arkadaşlıklar edinme ya da aile kurma gibi konularda özgürsek sorumluluk sahibi olmamız gerektiğini hatırlatmaktadır. Bunun da ötesinde sorumluluk ve mutluluk hep bir arada bulunan iki farklı boyuttur.
Şimdi bu önemli ilişkiyi ayakta tutan dayanak noktalarının neler olduğunu inceleyelim.
Söyledikleriniz ve Yaptıklarınız Diğer İnsanlar İçin Önemlidir: Davranışlarınızda Sorumluluk Sahibi Olun
Yaptığımız (ya da yapmadığımız) her şey sevdiğimiz kişinin gözünden kaçmaz. Ve bu gerçeği bazen göz ardı ederiz. Yani sadece kendi bakış açımıza odaklandığımız için diğerlerinin görüşlerini ihmal ederiz. Yaptığımız hareketlerin ya da sarf ettiğimiz kelimelerin ne tür etkiler yaratacağını ölçmeyiz. Bunun en büyük nedeni de sevdiğimiz kişinin olumsuz olabilecek davranışlarımızı dikkate almayacağı düşüncesidir. Ancak duygusal anlamda her şeyin işlendiğini ve bir filtreden geçtiğini bilmek gerekir.
Sevgi ve sorumluluk birlikte var olan kavramlardır. Çünkü bunlar, bizim için önemli olan kişilerin sağlıklı ve mutlu olmaları için bizi ölçülü davranmaya zorlar.
Kişinin Kendi Hatalarının Sorumluluklarını Alması
Yeterli derecede duygusal kapasiteye sahip olgun bir insan kendi yanlışlarını kabul edebilen ve bunları düzeltmek için gerekli adımları atabilen insandır. Böyle insanlar çok nadir bir biçimde bu tür davranışlarından başkalarını sorumlu tutarlar. Hiçbir zaman suçluluk duygusunu diğer duygular üzerine taşımaya çalışmazlar.
Eğer doğrudan ya da dolaylı olarak olumsuz etkilenmenize yol açacak bir şey başınıza geldiyse hemen harekete geçmeli ve bu durumla başa çıkmak için bir yol bulmalısınız.
Sevgi ve Sorumluluk: Bilinçli Olun, Neyin Doğru Neyin Yanlış Olduğunu Bilin
Sorumluluk ve bilinç mutlu bir ilişkinin en temel iki özelliğidir. Her durumda gerçeği yakalama, neler olduğunun farkında olma, neyin doğru neyin yanlış olduğunun bilincine varma ve bunlar doğrultusunda hareket etme, sağlıklı bir sevginin içeriğinde yer alan önemli bileşenlerdir.
Genellikle “belirli şeylerin farkında olmayan”, düşünmeden hareket eden, bencil ve çocuksu tavırları ile bizi yoran insanlardan şikayet ederiz. Bu noktadan bakıldığında hayatta, her durumda nasıl hareket edileceğini bilmek için iyi bir farkındalık kadar önemli pek az şey vardır.
Sen Benim Sorumluluğumsun (Ben De Senin)
Sevgi ve sorumluluk günlük yaşantıda birbirine dolanmış birer bağ gibidir. Bu bağ sayesinde sevdiklerimize karşı gerçek anlamda ilgi duyar ve onlarla ilgileniriz. Karşımızdaki kişinin bizim bir sorumluluğumuz olduğunu (ve bunun tam tersini) anlamak demek, her kişinin diğerinin mutluluğu ve sağlığı için çabalaması anlamına gelir. Yani bir engelden çok ona yardımcı olmak, ayaklarına birer zincir olmak yerine kanatlanıp istediği hedeflere uçması için bir güç olmaktır.
Neye İhtiyacın Olduğunu Bileyim, Neye İhtiyacım Olduğunu Sana Söyleyeyim
Duygusal bağlarda sorumluluk sahibi olmanın bir diğer temel prensibi, sevdiklerimizin ihtiyaç duydukları şeyler konusunda onlara yardımcı olmaktır. Çoğu kez bu boyutun nasıl şekillendiğinin farkında oluruz: Her birimiz sevilmeye, saygı görmeye, değer verilmeye ve karşı karşıya kaldığımız durumlarda desteklenmeye ihtiyaç duyarız.
Benzer şekilde isteklerimizi, istemediklerimizi ve ihtiyacımız olanları karşı tarafa ifade etmek de önemlidir. Yani diğer insanların bizim ne gibi ihtiyaçlarımız olduğunu tahmin etmelerini beklemeden bunları ifade etmek de bir tür sorumluluktur.
Sevgi ve Sorumluluk
İster bir arkadaş, ister bir çift, isterse kardeşimiz, annemiz ya da çocuğumuzla olsun bir ilişki olsun, bunların tamamı bize bir anlam katar ve ve amaç kazandırır. Bu gerçeği her zaman aklımızda tutmamız gerekir. Böyle bir durum, sadece karşımızdaki kişiler anlamında değil pek çok açıdan sorumluluk almamıza neden olur.
Sorumluluk sahibi olmak demek aynı zamanda sevgiye yatırım yapmak demektir. Çünkü insanı bundan daha fazla zenginleştiren bir şey yoktur. Bu davranışın her zaman için meyvelerini yeriz. Çünkü sorumlu davranmak bizi besler, hayatımıza bir anlam ve önem katar verir. Yani sevdiğimiz insanların isteklerine değer vermek demek, bize anlam ve mutluluk veren şeylere değer vermek demektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Sheldon, K. M., Gordeeva, T., Leontiev, D., Lynch, M., Osin, E., Rasskazova, E., & Dementiy, L. (2018). Freedom and responsibility go together: Personality, experimental, and cultural demonstrations. Journal of Research in Personality, 73, 63–74. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2017.11.007
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.