Salovey Ve Mayer'in Duygusal Zeka Teorisi

tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Alejandro Rodríguez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Günümüzde birçok kişi duygusal zeka eğitimi almaya ilgi duyar ve bunun duygularını daha iyi yönetmeye nasıl yardımcı olabileceğini merak eder. Bu kavram popüler olmasına rağmen ilk defa nasıl çıktığını çok az insan bilir. Salovey ve Mayer’in duygusal zeka teorisi, 1990 yılında yayımlanan bir kitapla ilk kez çıkmıştır.

Bu kitapta duygusal zekanın tanımı yapılmış ve duygusal zekanın davranışlarımızla ve zihnimizde nasıl ifade edildiği anlatılmıştır.

O zamanlar Salovey Yale Üniversitesinde öğretim üyesiyken Mayer de doktora sonrası araştırma uzmanıydı. Bu konu hakkında sayısız makale araştırıp yayımladılar. Tüm çabalarına rağmen çoğu kişi hala bu kavramı, konunun en açık sözlü savunucusu olan Daniel Goleman ile tanır.

1996 yılında yayımladığı Duygusal Zeka: Neden IQ’dan Daha Önemlidir? adlı kitabında Salovey ve Mayer’in duygusal zeka teorisini popüler hale getirmiştir. Daniel Goleman’nın duygusal zeka tanımı, Salovey ve Mayer’inkinden biraz farklıdır. Sonuç olarak da asıl teori hakkında bazı çelişkiler oluşmuştur.

Salovey and Mayer’in duygusal zeka teorisi

Onların tanımına göre duygusal zeka, kendi duygularınız ve başlarının duyguları hakkında bilgiyi işleme kabiliyetidir. Aynı zamanda bu bilgiyi, düşünce ve davranışlarınız için bir rehber olarak kullanma yetisidir.

Bu sebeple, duygusal zekası yüksek kişiler; duygularını anlamak, kullanmak ve idare etmeye dikkat eder. Bu iki yazara göre bir kişinin duygusal zekası yüksek olarak sınıflandırılması için dört temel yetiye sahip olması gerekmektedir:

• Başkalarının ve kendi duygularını idrak etme ve doğru bir biçimde ifade etme yetisi
• Duygularını, düşüncelerini hızlandırmak için kullanma yetisi
• Duyguları, duygusal dili ve duygusal sinyalleri anlama yetisi
• Duygularını, hedefine ulaşmak için idare edebilme yetisi

Bu duygusal zeka teorisinde, her yetinin dört farklı aşaması vardır. Öte yandan bu süreç mutlaka kendiliğinden gelişmek zorunda değildir. Hatta aksine çoğu zaman bilinçli çaba gerektirir.

Bu dört aşama şunlardır:

1. Doğru duygusal algı ve ifade

İlk duygusal zeka yetisi, kendi duygularınızı ve başkalarının duygularını tanımlamaktır. Her şeyden önce ne hissettiğinizi anlayabilmelisiniz. Bu duygularınız kadar düşünceleriniz için de geçerlidir.

İkinci aşamada başkalarının düşünme ve hissetme biçimiyle ilgili aynı yetiyi kazanmaktır. Örneğin, başka insanların ne hissettiğini ya da bir sanat eserinin ifade ettiği duyguları anlayabilirsiniz.

Üçüncü aşamada kendi duygularınızı doğru bir biçimde ifade etme yetisi kazanmaktır. Sadece bununla kalmaz, aynı zamanda ihtiyaçlarınızla da iletişime geçersiniz.

Dördüncü ve son aşamada, duygularınızı ifade etmenin doğru ve yanlış yollarını birbirinden ayrıştırabilme yetisi kazanırsınız.

2. Düşünmeye duygusal yardım

İlk aşamada, duygular, düşüncelerinizi en önemli bilgilere yönlendirmenize yardımcı olur. Bu aşamada, henüz kendi duygularınızı hesaba katamazsınız.

İkinci aşama boyunca, duygularınız yoğunlaşmaya başlar ve böylece onları tanımlayabilirsiniz. Sonuç olarak karar vermenize yardımcı olması için onları kullanabilirsiniz.

Salovey ve Mayer’e göre, duygularınız üçüncü aşamada ruh halinizi etkiler. Bunun sonucu olarak, belirli bir konuda farklı bakış açılarını değerlendirebilirsiniz.

Son olarak dördüncü aşamada, duygularınız iyi bir karar vermenize ve daha yaratıcı çalışabilmenize yardım eder.

3. Duygularınızı anlamak

İlk olarak, temel duygular arasında ayrım yapmak ve bunları tanımlamak için doğru kelimeleri kullanmayı öğrenme becerisini edinirsiniz. Ardından, bu beceri sizi, duyguları duygusal durumunuza yerleştirebilmeniz için bir adım daha ileri götürür.

Üçüncü aşamada, karmaşık duyguları yorumlayabilirsiniz. Son olarak, duygular arasındaki geçişleri tespit etme yeteneği kazanırsınız. Örneğin, öfkeden utanca ya da şaşkınlıktan neşeye geçiş.

4. Düşünsel ve duygusal gelişme için duygusal düzenleme

Başlangıçta bu yeti, duygularınızın gerçekte sahip olduğu önemli rolü kısıtlamamanızı gerektirir. Buna ulaşmak da pozitif duygularla negatif duygularla olduğundan çok daha kolaydır. Bu aşamada verimli olup olmadıklarına göre hangi duygunuzla kendinizi tanımladığınızı seçmeniz gerekir.

Bir önceki adımda, duygularınız üzerinde çalışma yetisi kazanırsınız. Bu; duygularınızın ne kadar etkili, mantıklı ya da açık olduğu ile bağlantılı olarak gerçekleşir. Son olarak, duygularınızı ve başkalarının duygularını düzenleyebilir, olumsuz olanları hafifletebilir ve olumlu olanları güçlendirebilirsiniz.

Duygusal zeka: Geliştirilebilen bir beceri

Salovey ve Mayer’in duygusal zeka teorisi, duygusal zeka hakkında şu an bildiğimiz her şeyi kapsamaz. Fakat zamanında gerçekten devrimsel olan bir şeyi gösterir.

Bu teori basit ve anlaşılabilirdir. Aslında duyguların muhteşem dünyasını daha derinden araştırmak ilginizi çekiyorsa, başlangıç için mükemmeldir.