Psikotik Kriz Ne Demek Biliyor Musunuz?

Psikotik kriz kişinin gerçeklik algısında ciddi değişim yaşanmasıdır. Bu sorundan muzdarip kişinin hayat kalitesini iyileştirmek için onları doğru şekilde anlamalı ve davranmalıyız.

Bu makale boyunca, psikotik krizin genel özelikleri ve nedenleri hakkında bilgi vereceğiz ve bu sorunla başa çıkmak için birkaç öneride bulunacağız.

Psikotik kriz nedir ve genel özellikleri nelerdir? 

Psikotik krizlerde en temel özellik, kişinin anormal fikir ve algılara kapılması, gerçeklikle bağını koparması ve davranışlarında değişimlerin gözükmesidir. Gerçeklikten kopuş geçici olarak yaşanır.

Psikotik kriz yaşayan kişi, değiştirilmiş bir gerçeklikte yaşıyor gibidir ve çevrelerinde normal bir şekilde davranamazlar. Psikotik krizlerin genel özellikleri şunlardır:

• Gerçekliği bozma ya da yorumlama nedeniyle düşüncelerinde değişimler veya yanılgılar. 
• Halüsinasyonlar. Gerçek olmayan bir nesne, görüntü ya da dış uyarıcıyı algılamak.
• Düzensiz düşünce ve/veya davranışlar.
• Dış görünüşüne özenmemek.
• Sosyal izolasyon.

Süresi günler ya da haftalar olabilir, kişinin hastaneye yatırılması gerekebilir. Fakat doğru tıbbi ve psikolojik tedaviyle kişi yine istikrarlı hâle gelecek ve böylece günlük rutinine dönebilecektir.

Psikotik krizin nedenleri nelerdir? 

Psikotik krizler, aşırı alkol ya da uyuşturucu kullanımı ya da belli ilaçlar, organik ya da biyolojik nedenler, ciddi depresyon, güçlü duygusal sarsıntılar veya şizofreni, bipolar bozukluk veya sınır kişilik bozukluğu gibi nedenlere dayanabilir.

Psikotik krizler konusundaki kafa karışıklığı 

Psikotik kriz ve diğer zihinsel hastalıklar konusunda bir kafa karışıklığı var. Çoğu insan, bunun şizofreniyle aynı şey olduğunu sanıyor. Şizofreninin, uzun süreli bir psikotik hastalık olduğunu söyleyebiliriz. Psikotik kriz ise çok daha kısa sürelidir kısa bir zaman diliminde gerçekleşir.

Borderline kişilik bozukluğu ya da bipolar bozukluk, psikotik krizi içeriyor olabilir. Ama psikotik krizler, başka hiçbir zihinsel hastalıkla ilişkili olmaksızın tek bir olayla da ortaya çıkabilir. Mesela, bir trafik kazası gibi son derece stresli bir durumu buna örnek verebiliriz.

Psikotik krizin tedavisi nedir? 

Psikotik kriz yaşama riskine sahip ya da bir vaka geçirmiş kişilerin farmakolojik tedaviye (antipsikotik) ihtiyacı vardır ve psikoterapi görmeleri gerekmektedir. Hatta aile müdahaleleri ile başarı sağlanmaktadır, zira bu sayede ailesi kişinin yaşadıklarını daha yakından görebilmekte, ona ihtiyacı olan bilgi, araçlar ve desteği sağlayabilmektedir.

Bu alanda çalışan pek çok uzman, toplumun bu konuda duyarlı ve bilinçli olması gerektiğinde hemfikir.

Damgalayıcı bir dil kullanmamak, sürekli yardım teklif etmek, kişiye ilaçlarını almasını hatırlatmak ve destek olmak sayesinde söz konusu kişilere düşündüğümüzden fazla yardımımız dokunabilir.

Psikiyatrist Roberto Fernández, psikotik kriz yaşayan kişileri tedavi için Evde Tedavi (Assertive Community Therapy) yöntemini bizzat destekliyor. Çünkü bu yöntemle hastalığın ilerlemesini önlemede ilerleme sağlanabiliyor ve yeniden ortaya çıkma süreçleri yok oluyor.

Evde Tedavi, psikotik kriz ilk ortaya çıktığı zamandan itibaren uygulanabilecek bir programdır. Psikotik kriz yaşayan kişiye odaklanma, onunla sürekli ilgilenme ve gelişimlerini aktif olarak takip etmeye dayanır. Hastanın çevresindeki herkesi içine alan ve evde müdahaleye odaklanan entegre bir toplum çalışmasıdır.