Öğrencileri Nasıl Motive Edebiliriz?

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Sara Clemente

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Bir öğrenci ortaokula geldiğinde, motivasyon onun bir şeyleri ne kadar iyi öğrendiğiyle ilgili en önemli faktörlerden biri haline gelir. Hatta, motivasyonu düşük bir öğrenci olmaktan gelen isteksizlik, kendi kendilerine yönetmesi zor olan başka birtakım davranışları da beraberinde getirir. Bu yüzden, öğrencileri motive etmek çok önemlidir, özellikle de ergenlik çağındalarsa.

Çocuklar, sosyal olarak geliştikçe davranış, değer ve kurallar edinirler. Bu ayrıca, onların artık kendi düşünme, hissetme ve davranma yolları olduğu anlamına gelir. Bu aşamada, asilik, isteksizlik, bakış açısı eksikliği, izolasyon ve kaçınma gibi dikkat edilmesi gereken büyük tehlikeler ortaya çıkabilir. Ama motivasyon yardımcı olabilir.

Ne tür motivasyonu teşvik etmelisiniz?

Motivasyon, hedefleri başarmada özel bir bileşendir. Sizi harekete geçiren gerekli bir faktördür. Ama geleneksel olarak motivasyon ikiye ayrılmaktadır:

• İçsel motivasyon, size ilginç gelen şeyleri yapma isteğidir. Sadece bunları yapmak sizi tatmin eder.
• Dışsal motivasyon ise en faydalı olandır. Bir amaca ulaşmak ya da bir cezadan kaçınmak için yapılan şeyleri anlatır. Örneğin, bir çocuğun daha sonra arkadaşlarıyla futbol oynayabilmek için İngilizce ödevini yapması dışsal motivasyona girer.

Yani eğer bir öğrencinin bir şeyi kendi öğrenmek istediği için okumasını sağlayabiliyorsanız ve kişisel olarak tatmin oluyorsa, onu içsel olarak motive etmişsiniz demektir. Sorun şu ki, bu tür motivasyon her şeyde işe yaramaz.

Bu yüzden, içselleştirmek bunun çok önemli bir kısmıdır. Bu da dışarıdan bazı davranış, değer ve kuralları alıp daha sonra kendi bağımsız sürecinin işlemesine izin vermektir. Sizin de göreceğiniz gibi, içsel motivasyon eğitimin hedeflediği şeydir. Bu o kadar hayati bir konu ki sadece bununla ilgili bir ders olmalı!

Akademik performans ve öğrenci motivasyonu

Good ve Brophy (1983), okulda motivasyon konseptinin iki temel şeyi içerdiğini söyler:

• Bir öğrencinin sınıftaki katılımı.
• Konu ya da aktivite ne olursa olsun ödevlerine gösterdiği çaba.

Ayrıca, motivasyon ve performans arasında orta derecede (.34) pozitif bir korelasyon olduğunu da söylemektedirler. Bunun yanı sıra, ikisi de birbirini geliştirdiği için bu karşılıklı bir ilişkidir. Temel olarak, motive öğrencilerin daha yüksek performansları olacaktır. Bu yüksek seviye daha sonra öğrencileri daha fazla motive edecek ve performanslarını tekrar artıracaktır.

Çok çocuklu ailelerde her çocuğun akademik performansında genellikle büyük farklar olduğunu söylemeden geçemeyiz. Çocuklardan biri diğerine göre okul ödevlerine karşı daha ilgili olabilir.

Dil zorlukları gibi ek sorunları olan öğrencilerin hedeflerine ulaşmak için çok daha fazla çalışması gerekir. Onlar kendilerini daha iyi yapma arzusuyla motive ederler. Aynı zamanda, üstün zekalı olan bazı çocuklar da düşük notlar almaktan rahatsız olmayabilirler.

Bununla birlikte, yüksek becerilere sahip olup ortalama notlarla yetinen öğrenciler ortaokulda ve lisede daha başarısız olmaya başlayacaktır. Buradaki sorun, onların hiçbir zaman çaba göstermenin değerini içselleştirememiş olmasıdır.

Bir öğrencinin içsel motivasyonunu teşvik etmek

Eğer çocuğun ailesi onu motive etmeyi önemsemiyorsa daha büyük bir sorun var demektir. Kimse ona öğretmediyse bir çocuğun nasıl içsel motivasyona sahip olmasını bekleyebilirsiniz ki?

Öncelikle, çocukların bu konsepti tamamen anladığından emin olmalısınız. Daha sonra bir şeylerle ilgili fikirlerini değiştirmeye çalışmaya başlayabilirsiniz. Ayrıca, onlara hedeflerini görselleştirmeyi de öğretmelisiniz. Çünkü örneğin, eğer hiç çalışmak hakkında düşünmüyorlarsa ve bu bir alışkanlık haline gelmediyse ona edinmesi için yardım edin.

Ebeveynlerin ayrıca başka ebeveynlik stillerini de öğrenmesi gerekir. Bunlardan birisi çocuklarda kişisel düzeni teşvik etmek ve onları kararlarından sorumlu tutmaktır.

McClelland’ın insan motivasyonu teorisi

Amerikalı psikolog David McClelland, aşağıdakileri içeren bir sınıf motivasyon teorisi ortaya çıkarmıştır:

• Yeni şeyler denemekle ilgili teşvik etme.
• Çocukları meraklı olmaları yönünde cesaretlendirme.
• Okul ödevlerinin sonuçlarını kullanarak kişisel otonomiyi geliştirme.
• Kendine değer vermeyi öğrenme.
• Sorumluluk.
• Yüksek akademik performansı olmasını isteyen ve net değerlendirmeler yapan ebeveynler.
• Büyüdükçe daha özgür olma eğilimi. 

Diğer motivasyon teorileri de, akademik performans ve kendi çaba ve becerilerini algılama şekli gibi diğer değişkenlerin de öğrencilerin öz-değerlendirmelerini etkilediğini söylemektedir.

Bu teori, başarmak için motive olan (kendini göstermek için çaba gösteren, başarı için savaşan ve hedeflerine ulaşan) öğrencilerin becerileri ve çabalarının sonucunda zafer kazanacağını söylemektedir. Bu öğrenciler genellikle motive olmayanlara göre daha yüksek öz güvene sahip olurlar. Şunu ne kadar vurgulasak da az: öğrenciler erken yaştan itibaren motive olmaları için teşvik edilmelidir.