Odağınızı Eğitmek İçin Size Yardımcı Olacak Dört Anahtar

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Valeria Sabater

Son Güncelleme: 30 Eylül, 2024

Daniel Goleman’a göre, kafanızın içinde ve dışında neler döndüğünü tanımlamaya başlamak için odağınızı eğitmek gerekir. Daniel Goleman, uyarıcılar ve baskılar ile dolu talepkar bir dünyada; hislerinizden, korkularınızdan ve ihtiyaçlarınızdan oluşan içsel dünyanızı ihmal edebileceğinize inanır. Aynı şekilde, etrafınızdaki önemli şeylere dikkat etmeyi de unutuyor olabilirsiniz.

Sınırlamak, bağlanmak, farkına varmak, odaklanmak… Hayatınızın her anında bu süreçleri kullanıyorsunuz. Düşünün. Stres, anksiyete veya depresyon beyninizi uyuşturabilir. Beyniniz yüksek alarm durumundayken; binlerce uyarıcıya, düşünceye, duyguya, hisse, endişeye dikkat ederken; dünya kaotik görünebilir. Bu tip bir ortamda verimli olmak imkansızdır. Bu, kapısız camsız bir ev gibidir. Eğer kapana kısılmış hissediyorsanız mutlu olamazsınız.

Daniel Goleman Odak (Focus) kitabını 2013’te yazdı. Bu kitapta Goleman size, odağınızı ne şekilde eğiterek ıstırap ve kaostan kurtulabileceğinizi öğretmeye çalışır. Çok fazla dikkat dağınıklığı içeren bir dünyada; sizi zihninizi tekrar odaklamaya, hareketsiz kalmaya ve gerçekten neyin önemli olduğunu hesaba katmaya çağırıyor.

Daniel Goleman’a göre odağınızı eğitmek için size yardımcı olacak dört anahtar

Goleman odağınızı eğitmek için çok önemli bir şeyi tanımlamanız gerektiğini söylüyor. Odak, diğer herhangi bir psikolojik süreç gibi, bir kastır. Eğer bu kası kullanmazsanız, kaybedersiniz.

Eğer ısrarcı ve istekliyseniz, daha iyi hissetmeye başlayacaksınız. Anahtar, bu ihtiyacın farkında olmaktır.

Günümüzde, makineler birçok şeyi yapabilir. Akıllı telefonlarımız ve bilgisayarlarımız kendi kendimize yapmaya alışık olduğumuz şeylerin yerine geçmeye başlıyorlar. Yani, zihinsel olarak yaptığımız şeylerin. Bu yüzden, kendi iç ve dış sosyal bağlamlarımıza dikkat etmek yerine bu makinelere odaklanıyoruz.

Yavaş yavaş bütün bu bilgi, dikkat dağınıklıkları, baskılar, veriler; sizi bitap düşürebilir. Bu durum, bilişsel aşırı uyarılma olarak bilinir. Bu, gerçekten yorgun olduğunuzda aşırı egzersiz yapıp bir yerden sonra devam edememenize benzer bir durumdur.

Dolayısıyla, yorgun olmak sizi stres ve anksiyete gibi birçok olumsuz senaryoya karşı savunmasız hale getirir. Hadi odağınızı eğitmenize yardımcı olabilecek stratejilerden bahsedelim.

Zihninizin kontrolünü ele alın

Modern psikoloji söz konusu olduğunda önemli bir yazar olan William James, dikkati şöyle tanımlamıştır:

“…açık ve canlı bir şekilde zihni, aynı anda mümkün görünen birçok obje veya düşünce akışından birini, ele geçirmektir. Sınırlamak, konsantre olmak ve bilinçli olmak esaslarındandır.”

• Dikkat güçlü bir araçtır. Odağınızı açık bir hedefe kilitlemek demektir. Ayrıca, bu şekilde bir şeyi ele geçirmek için duygularınızı kontrol etmeli ve sakin olmalısınız.
• Dikkatin ne olduğunu anlamanız dikkat etmenizi daha kolay hale getirecektir.

Kendinizi kontrol etmenin tarifi

Odağınızı eğitmek, kendinizi kontrol etmeniz demektir. Etrafınız bir sürü uyarıcı, fikir, düşünce ve duygu ile dolu ve zihniniz odağını kaybedip dengesiz hale gelebilir.

Pennsylvania Üniversitesinden Doktor Heather A. Wadlinger, dikkatin duygularla ilişkili olduğunu gözler önüne seren araştırmalar yapmıştır. Bu da demek ki, birincisine iyi bakmak ikincisini iyileştirecektir. Ancak bunu nasıl yapabilirsiniz?

Goleman’a göre, odağınızı eğitmek için farkındalık (mindfulness) üzerine çalışmanız gerekiyor. The Art of Meditation: Four Classic Meditative Techniques Adapted for Modern Life (Meditasyon Sanatı: Modern Hayata Uyarlanmış Dört Klasik Meditasyon Tekniği) kitabında Goleman size nasıl meditasyon yapabileceğinizi öğretiyor.

İç ve dış bağlantılarınız

İç gerçekliğinizin farkında değilseniz, er ya da geç kendinizi kaybedeceksiniz. Kim olduklarının ve etraflarını saran şeylerin ne kadar değerli olduğunun farkında olmayan kişiler hayat kalitelerini ve mutluluklarını kaybederler.

• Kalbinizi dinleyin. Sizi acıtan veya endişelendiren şeylerle uğraşmaya bugünden başlayın.
• Aynı şekilde, her anınızda kendinizin farkında olun. Neye ihtiyacınız olduğunu, neyi hak ettiğinizi ve içinizde neler olup bittiğini fark edin.
• Empati kurun. Goleman’a göre, anahtar diğer insanlarla bağlantı kurmaktır. Empati, sizin için önemli olan şeyleri ve önem verdiğiniz insanları keşfetmenize yardımcı olabilir.

Sevdiğiniz şeyi mi yapıyorsunuz?

Bu, Daniel Goleman’ın Odak kitabında sorduğu sorulardan biridir. Çoğu zaman, sıkkın veya stresli hissedebilirsiniz. Hayatta bir amacınız olmaması dikkatinizi kaybetmenize sebep olabilir. Eğer motivasyonunuz yoksa, daha yaratıcı olmanızı sağlayan o kıvılcımı kaybedebilirsiniz.

Bazen, tercihlerinizi empoze etmeye çalışmaktan vazgeçmeniz gerekebilir. Herkes sevdiği şeyi yapma şansına veya ilginç bir hayata sahip değildir. Bir denge bulmalısınız. Bir hayat amacı, hakkında tutkulu olduğunuz aktiviteler ve hayatınıza neşe ve enerji getiren insanlar bulmalısınız.

Bir amacınız olması dikkatinizi besler. Aynı şekilde, pozitif bir duygusal durumda olmak sizin için neyin ilginç olduğunu anlamanıza yardımcı olabilir. Şüphesiz ki, bu küçük şeyler, hayat kalitenizi arttırmak için üstünde düşünmeniz gereken şeylerdir. Bunu yapın. Odağınızı eğitin, sizi mutlu eden şeyleri kaybetmeyin ve sizi gerçekten olduğunuz insan olmak ve sahip olduklarınızla mutlu olmak için motive eden şeyleri bulun.