Lenore Walker’ın İstismar Döngüsü
Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González
Lenore Walker’ın istismar döngüsü teorisi, tüm istismarcı ilişkilerde üç evre olduğunu ileri sürer. Bir araştırmacı ve psikolog olan Walker, kırk yılı aşkın süredir bu tür istismar vakalarını inceliyor. Ve şiddeti ortadan kaldırmanın mümkün olduğuna inanıyor. Ayrıca kötü muamele gören kadınların kendilerini savunmalarına ve adalet için savaşmalarına yardımcı oluyor.
Walker’a göre, kurbanlar istismarcılarını açıkça ifşa etmiyorlar çünkü korkuyorlar. Özellikle saldırganlarına maddi olarak bağımlı oldukları zaman, işlerin daha da kötüye gidebileceğinden korkuyorlar. Walter cinsiyet şiddeti psikolojisine çok yararlı bir araç katmış bir bilim insanıdır. Bu araç, hırpalanmış kadınların nasıl acı çektiğini anlamamızı sağlar. Walker ayrıca mağdur bireylerin istismarcılarını terk etmekte ne kadar zorlandıklarını anlamamıza yardımcı olur.
Walker, 1979 senesinde teorisinin sonuçlarını yayınladı. Bu teoriyi oluşturmak için şiddet mağduru kadınların ifadelerini kullandı. Araştırma bünyesinde, bu kadınların aynı anda veya aynı şekilde saldırıya uğramadığını fark etti. Bununla birlikte, istikrarlı evreler gözlemledi. Her ne kadar bazı evreler daha uzun süreli olsa ya da farklı şekillerde ortaya çıksalar da, her zaman tespit edilebildiler.
Tüm istismar vakalarında ortak olan davranış şekilleri gözlemledi ve bunların bir döngü halinde nasıl yeniden oluştuklarına tanık oldu. Walker’ın istismar döngüsü, istismarcı ilişkileri anlamamıza bu şekilde yardımcı oluyor.
Yapılan son araştırmalar, istismar döngüsünden çıkmanın neredeyse imkansız olduğunu açıklar nitelikte. Kaçmak neredeyse imkansız olduğu için, istismara uğrayan bireyin elde edeceği sonuçlar çok şiddetli. Hatta bazen ölümcül. Cinsiyetçi şiddet kişilik kaybına neden olabiliyor ve bu kayıp biyolojik, psikolojik ve sosyal boyutlarda gerçekleşebiliyor.
İstismar döngüsü: İstismar evreleri
Bu yazıda L. Walker’ın istismar döngüsüne odaklanıyoruz. Bu, istismarcı bir ilişkinin evrelerine dair teoriler arasında en yaygın olanlardan bir tanesi.
Biriken gerilim evresi
Bu evrede, gerilim kademeli olarak artar. Walker bu evreyi sık sık meydana gelen devamlı kavgalar ve şiddet içeren eylemlerle karakterize eder. Bu evrenin belirli bir süresi yoktur. Haftalar, aylar veya yıllar sürebilir. Bu aşama boyunca, kıskançlık, bağırma veya küçük kavgalar içeren olaylar meydana gelir.
Mağdur kişi bu hakaretleri ve sözlü istismarı kontrol altında olan, izole vakalar olarak yorumlar. Saldırgan ani ruh hali dalgalanmaları yaşayabilir ve önemsiz şeylere kızabilir. Sık sık gerilir ve/veya sinirlenir.
Kurban ortamı yatıştırmaya çalışır. Sorun yaratmak istemez. Saldırganı sakinleştirdiği zaman, bu çatışmaya bir son vereceğine inanır. Kurbanda kendini suçlama ve saldırganın davranışlarını haklı çıkarmaya yönelik bir yatkınlık gözlemlenir. Ne zaman küçük bir saldırganlık olayı yaşansa, saldırganın gerginliği artar. Kurbanın belirgin pasifliği saldırganı kışkırtır ve duygularını kontrol etme girişiminde bulunmaz.
Akut şiddet
Bu, üç evre arasında en kısa olandır. Bu aşamada şiddet patlak verir. Kontrolsüzlük söz konusudur, bu yüzden fiziksel, psikolojik ve/veya cinsel saldırılar ortaya çıkar. Kurban güvensizlik ve kaygıyı deneyimler ve kendini izole etme eğilimi vardır. Olanlar konusunda kendini güçsüz hissedebilir. Genellikle yardım talep etmeden önce birkaç gün bekler.
Uzlaşma / balayı evresi
Bu evrede, saldırgan genellikle affedilmeyi diler ve mağdura bir daha asla böyle davranmayacağına dair söz verir. İlişkinin bitmediğinden emin olmak için manipülatif stratejiler kullanır.
Mağdur, saldırgan birey tarafından gelen hediyeler, davetiyeler veya vaatleri kabul ettiğinde, bu durum şiddet davranışını güçlendirmekten başka bir şey yapmaz. Gerilim ve akut şiddet evreleri sırasında oluşan gerginlik ortadan kalkar.
Bu aşamada, kadınların yaşadıkları durumu ihbar etmeleri çok zordur. Saldırganın tutumundaki bu ani değişim, saldırının bir daha asla gerçekleşmeyecek, bir kereye mahsus olan bir olay olduğunu düşünmelerine neden olur. Kurban, istismarcının bir daha asla böyle bir şey yapmayacağına inanmak ister. Saldırganın sakin görünüşü, onun değişebileceğine olan inancı güçlendirir. Zira sevgi dolu davranışları bunu kanıtlar niteliktedir. Bu uzlaşma aşaması, küçük olaylar yeniden başlar başlamaz sona erer.
“Gece veya gündüz olsun fark etmez, günün her anı, artık yeter demek ve hayatınızda asla yaşamamış olmayı dilediğiniz bir evreyi sonlandırmak için idealdir.”
– Raimunda de Penaflor
İstismar döngüsünü nasıl kırarsınız?
İstismar döngüsünü kırmak için, kurbanın içinde bulunduğu durumun farkında olması gerekir. Bu noktadan sonra, kurban duygusal ve profesyonel yardım almaya başlayabilir.
Son yıllarda, bu konuya çok fazla ışık tutuldu. Bu sorunun düşündüğümüzden çok daha yaygın ve ortak olduğunun farkına varıyoruz. Toplumlar bu duruma yasama önlemleriyle tepki gösterdi. Ancak, bu şiddet türünün kökünü kurutmaktan çok uzağız.
“Huzurlu olun, nazik olun, yasaya uyun, herkese saygı gösterin; ama eğer birisi size el uzatırsa, onu mezarlığa gönderin.”
– Malcolm X
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.