Kendisini Başarısız Gören Bir Çocuğa Nasıl Yardım Edilir?

Ebeveynlerin çoğu çocuklarının mutlu olmasını, kendi yolunu bulmasını ve başarılı olmasını ister. Ancak her zaman bu dilekleri gerçekleşmez. Bazen baba, bazen anne veya bazen her ikisi de çocuklarının kendisinin veya başkalarının beklentilerini karşılamadığı için kendisini başarısız hissetmesi duygusuyla karşı karşıya kalır. Genel olarak, bu başarısızlık hissi erken yaşta anne-babasının yanında oluşmaya başlar, kafası o yaşta karışmaya başlayabilir.

Kendini başarısız hisseden bir çocuk, ebeveynlerinde çeşitli tepkiler uyandırır. Neredeyse bu gibi tüm benzeri durumlarda acı ve suçluluk duyguları ortaya çıkar. Bunlar, sorunun varlığını inkar etmekten ailedeki büyük değişikliklere kadar ilerleyen davranışlara dönüşür. Soruna doğru ve zamanında yaklaşıldığında, genellikle yanlış olan şeyi düzeltmek için büyük bir fırsattır. Aksi takdirde, bu ileriki dönemde daha ciddi sorunların temelini oluşturabilir.

Buna eklememiz gereken bir diğer şey ise ebeveynlerin bu başarısızlık hissini çoğu zaman fark etmemesidir. Çoğu anne bu durumun çocuğunun özgüvenini etkileyeceğini düşündüğünden, bir müdahalede bulunmaz. Diğer vakalarda ise ebeveynler bu başarısızlık hissi çocuklarını zehirlemeye başladıktan çok sonra farkına varır. Bu aşamada müdahalede bulunmak durumu daha da karmaşıklaştırır.

“Her ebeveyn, bir gün, çocuklarının, kendi öğütlerini dinlemek yerine onlara örnek oldukları şekilde hayatlarına yön vereceklerini hatırlamalıdır.”

– Charles Kettering

Kendisini başarısız gören çocuk nasıl bir davranış sergiler?

Bazen bir çocuğun kendisini başarısız gibi hissettiğini anlamak kolay gibi gelir. Bunu bizzat kendisi yüksek sesle ifade eder veya yardım ister çünkü bir noktada durur ve ilerleyemez. Ancak, bunda başarısızlık hissinin fark edilmemesi veya ebeveynlerin bu durumu kabul etmeyi reddetmesi de söz konusudur.

Aynı şekilde, yenilgi duygusunun kendisini dolaylı olarak göstermesi de yaygındır: başkalarıyla çatışmalı ilişkilerle, disiplinsiz veya alışılmadık davranışlarla. Örneğin, sadece televizyon seyretmek isteyen bir çocuk, hedefine koyduğu şeyi yapmak için yola çıktığında ve bunu başaramadığını hissettiğinde çok güçlü bir ıstırap çeker. Diğer yandan, çocukların üzüntülü durumlarını veya rahatsızlıklarını öfke olarak dışarı vurma eğiliminde olduklarını unutmayın.

Bazen başarısızlık hisseden bir çocuk, bu duygunun zaten var olduğu bir evde büyür, bu yüzden sadece onu kişiselleştirmek zorunda kalmıştır. Aslında, ebeveynleriniz veya öğretmenleriniz de bir dereceye kadar kendilerini bu şekilde hissedebilir. Yetişkin ortamında sorunu inkar edebilmelerinin nedenlerinden biri de tam olarak budur: onu tanımak, nedenleri ve sonuçları üzerinde düşünmek, iç gözlem yapma ve kendi kendini analiz etme, bir egzersize dönüşmeyle sonuçlanabilir, çoğu durumda olumlu sonuçlar doğursa da, bedeli ağır olacaktır.

Başarısızlık üzerine bir analiz

Gerçekte, başarısızlık bir durum değil, bir yaklaşım şeklidir. Bir kişi kendini mağlup hissettiğinde ve bu konuda bir şey yapmaya değmeyeceğine inandığında başarısızlık hissini yaşar. İnsanla birlikte doğan bir tutum değildir. Yaşanan deneyimlerden ve yetiştirilme şeklinden öğrenilir. Çocuğun zaman zaman yenilgiye uğramış hissetmesi normaldir. Yeterince olgunlaşmaması hatalarını objektiflikle tartmasını engelleyebilir. Sorun, bunun alışkanlık haline gelmesidir.

Çocuk, kendisini başarısız gibi hissediyorsa, yetiştirilme tarzında bir şeylerin yanlış olma ihtimali yüksektir. Özellikle, yeterli duygusal şefkat gösterilmiyor veya eğitim süreçlerinde çocuğa yeterli bir şekilde eşlik edilmiyorsa, yanlış yapılan bir şeyler vardır. Bu yüzden yapabileceklerine güvenemez ve yaptığı hataların üstesinden gelemez.

Bir çocuğun okulda, akademik veya davranışsal sorunları varsa öncelikli olarak bu çocuğun yardıma ihtiyacı olabilir. Bu durum, zorlanmalarının, kırılganlıklarının veya kafa karışıklıklarının bir göstergesi olabilir. Diğer pek çok durumda olduğu gibi bu durumda da ihtiyaç duyduğu şey anlayış, yakınlık ve destektir.

Bu durum, onu bir psikoloğa “düzelmesi” için götürülerek çözülmez, ancak psikolog bu gibi durumlarda her zaman yardımcı olacaktır. Çocuk bağırarak dikkat çeker, kontrol edilme ve sevgi ister. Hoşunuza gitsin ya da gitmesin, bu durumun önemli bir kısmı doğrudan ebeveynler tarafından üstlenilmelidir; ebeveynlere düşen bu görevi başka hiç kimse alamaz.

Bu çocuğu bir sağlık uzmanına götürmeden önce, onun sorunlu bir çocuk olduğunu anlamasını sağlamak için ebeveynler de aynı yöntemi uygulamalıdır. Çocuğunuzun başarılarını ve başarısızlıklarını bir eğitmen olarak değerlendirmeniz önemlidir. Bu durumu en iyi şekilde çocuğunuza anlatmak için kendinizi farklı yöntemlerle zenginleştirin. Eğer bu sorun erken tespit edilir ve sorumlu bir şekilde ele alınırsa, geride çocuğun sağlıklı bir şekilde büyümesini engelleyen izler bırakmadan hızlı bir şekilde çözülmesi çok daha muhtemeldir.