Hareketsiz Yaşam Tarzı Hafızayı Kötü Etkileyebilir

Yazan ve doğrulayan psikolog María Vélez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Genelde fiziksel olarak aktif kalmanın pek çok sağlık faydası bulunur, özellikle de beyin yapısı ve işlevi üzerinde. Daha az ölçüde olsa da, bilim insanları bu spesifik şeyler üzerinde hareketsiz yaşam tarzının sonuçları hakkında araştırmalar yapmaktadır. Bunun nedeni günümüzde çoğu kişi, bir egzersiz rutinini takip etse de hareketsiz bir yaşam sürer.

Hatta bazı çalışmalar hareketsiz yaşam tarzının yaşa bağlı bilişsel bozulma için bir risk faktörü olabileceğini iddia etmektedir.

Dünya çapında Alzheimer vakalarının %13’ünün hareketsiz bir yaşam tarzına bağlanabileceğini öne sürmektedir. Böylece, bunu %25 oranında düşürmek, bir milyondan fazlasını önleyebilir.

Hareketsiz yaşam tarzıyla biliş birbiriyle ne şekilde ilgili?

Bilişsel gerilemede, hafıza bozukluğu ve Alzheimer hastalığı ile ilişkili yer olan orta temporal lob adı verilen bir beyin bölgesinde atrofi meydana gelir. Bu nedenle, birçok çalışmada araştırmacılar, fiziksel aktivitenin bu bölgenin, özellikle de hipokampusun durumunu etkilediğini gözlemledi.

Normalde, yeni nöronların gelişimini teşvik ettiği ve bozulmayı geciktirdiği için doğru beyin işlevi sağlamak adına yeterli bir kan akışınız vardır.

Fiziksel aktivite bu kan akışını artırırken, hareketsiz yaşam tarzı glisemik kontrolü değiştirir ve dolayısıyla kan akışını azaltır. Aslında, araştırmalar sadece beş yıl içinde beyaz maddede bir azalmaya yol açtığını buldu.

Kanıt

Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles (UCLA) tarafından yürütülen yeni bir araştırma, hareketsiz yaşam tarzının hafıza ile ilgili alanlardaki etkilerini ortaya koydu. Bunu yapmak için, sadece fiziksel aktiviteye harcanan zamana değil, aynı zamanda sağlıklı bir insanın bir gün boyunca oturduğu süreye de odaklandılar.

Bu araştırma için, ortalama yaşı 60 olan 49 adet sağlıklı insana baktılar. Fiziksel aktivite seviyeleri ve oturdukları saatler hakkında bir dizi anketi tamamladıktan sonra, MRI ve nöropsikolojik testler uyguladılar. Bununla beyin korteksinin kalınlığını ve hafıza gibi bilişsel işlevlerin performansını gözlemlediler.

Araştırmada, bilim insanları, hareketsiz insanların beynin bazı bölgelerinde beyin korteksinin daha ince olduğunu buldular. Yani, fiziksel aktivite düzeyi çok önemli değildi. Bunun nedeni, bunun özellikle hafızayla ilgili olmasıdır.

Bu nedenle, hareketsiz bir yaşam tarzının bu işlevlerin performansını daha fazla etkilediğini öne sürmektedirler. Yani, bir kişi yüksek düzeyde fiziksel aktiviteye sahip olsa bile bu, uzun süre oturmanın verdiği zararı telafi etmek için yine de yeterli değildir.

Ne yapmalıyız?

Tüm bu bulgulara rağmen, fiziksel egzersiz her zaman için tavsiye edilir. Bu bağlamda bilimsel bulgular göstermektedir ki fiziksel egzersiz; bilişsel işlevler, serebral vaskülarizasyon ve nörogenez performansını artır.

Ek olarak, birçok aktivite de performansı etkiler. Örneğin, okumak, dil öğrenmek, entelektüel oyunlar oynamak ve hatta diğer insanlarla etkileşim kurmak. Bununla birlikte, profesyoneller sağlıklı ve aktif bir yaşam tarzı sürdürmeyi önermektedir. Gideceğiniz yere yürümeyi deneyin ve asansör yerine merdivenleri kullanmayı tercih edin.

Bu tavsiyeye uyarsanız, şansınızı büyük ölçüde artıracaksınız. Ayrıca, kendinizi daha iyi hissedecek ve zamanınızı en iyi şekilde değerlendireceksiniz!