Enürezis: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Francisco Pérez

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Vücuttaki atıkların dışarı atılması, vücudumuzun doğuştan içgüdüsel olarak gerçekleştirdiği temel bir işlevdir. Hayatımızın ilk yıllarındaki bu eylem, sonunda tamamen özerk olmamızı sağlayan bir sürecin bir parçasıdır. Bu evrimsel süreç genellikle dördüncü veya beşinci yaşa kadar devam eder. Bu dönemde öğrendiklerimiz, bize kendi kendine bakım alışkanlıklarını geliştirmemizi sağlar. Enürezis problemi işte bu dönemin eksik yaşanmasına bağlı olabilir.

Sfinkter kontrolü genellikle çoğu çocukta ortak olan bir diziyi takip eder. Çocukların kazandığı ilk şey nokturnal fekal kontinanstır. Bu uyku sırasında bağırsak boşaltımını kontrol etme becerisidir. İkincisi, çocukların gündüz fekal kontrol gücünü kazanmasıdır. Kısa bir süre sonra çocuklar gündüzleri çişlerini tutmayı başarırlar. Nihayet, gece de idrarlarını kontrol etmeyi öğrenirler. Genellikle, öğrenmesi en uzun süren işte bu son aşamadır.

Cinsiyet de çocuğun hangi yaşta sfinkter kontrolüne başladığını belirler. Normalde kızlar erkeklere göre daha önce idrar kontrolü becerisini kazanır. Erkekler kızların gerisinde kalır ve bu gecikme birkaç ay ila 2 veya 3 yıl arasında değişebilir. Bu değişkenliğe rağmen, çocukların tuvalet eğitiminin 18 aylıktan itibaren başlayıp 3 ila 5 yaşına gelene kadar devam etmesi normaldir. Bu yaştan sonra, idrar veya fekal kontrol eksikliği bir sorun olarak görülmektedir.

5 yaşından sonra gece veya gündüz idrar kaçıran az sayıda çocuk vardır. Bu durum, hem çocuk hem de anne babası için rahatsızlığa yol açmaktadır.

Enürezis nedir?

Genellikle enürezis,evrimsel sürecin bir parçası olarak çocuğun idrar kaçırmasıdır. Bu durum, 4-5 yaşından sonra gece, gündüz ya da hem gece hem gündüz yaşanabilir. Başka bir deyişle bu terim, 5 yaşından büyük bir çocuğum istemsiz olarak idrarını kaçırmasını ve bu durumun tekrar ediyor olmasını ifade eder. Bu yaştaki çocuğun, idrar kaçırmaya neden olan organik bir patoloji olmaksızın idrar kontrolünü sağlayabiliyor olması gerekmektedir.

Gece enürezisi çocuklarda en sık görülen sorunlardan biridir. Uyku sırasında idrara çıkma anlamına gelir. 5 yaşındaki çocukların yaklaşık yüzde 10 ila 20’si geceleri bu problemi yaşamaktadır.

Enürezis probleminin nedenleri

Bilim adamları, enürezisin menşeini açıklamak için farklı hipotezler ortaya koymuşlardır. Ancak araştırmacıların üzerinde çalıştıkları değişkenlerin hiçbiri, bu fenomeni kendi başına açıklayamıyor. Bu nedenle en çok kabul edilen hipotez çoklu nedensel etiyolojidir.

Çoklu nedensel etiyoloji, çeşitli fizyolojik, olgunlaşma, genetik ve öğrenme faktörlerinin varlığına işaret eder. Bu faktörler, her bir enürezis vakasını açıklamak için kullanılır.

Fizyolojik faktörler

Üriner kontrol elde etmek için çocuğun mesanesinin dolduğunu anlamayı öğrenmesi gerekir. Bunu fark ettikten sonra çocuk doğru yerde idrar yapabilmelidir.

Normal olarak, dolma aşamasında, mesane rahatlar. Detrusor sadece mesane tamamen dolduğunda kasılır. Bununla birlikte, bazı enüretik vakalarda hasta yüksek oranda detrüsör aktivitesi gösterir. Bu mesane gerçekten dolmadan önce kontrolsüz kasılmalar gerçekleşir.

Bu nedenle çocuklar hemen idrara çıkma eğilimini gösterebilir ve bu duurm, gece idrar kaçırmaya yol açar. Uyku sırasında detrusor aşırı aktivitesi, nokturnal enürezis vakalarının yaklaşık üçte birindne sorumludur.

Kalıtsal faktörler

Enürezisin genetik bir faktör olduğu bilinen bir gerçektir. Tüm enürezis vakalarının yaklaşık% 75’inde, aile geçmişinde enürezi olan bir birinci derece akraba var.

Aynı şekilde, noktürnal enürezis problemleriyle ilgili birkaç gen tespit edilmiştir. Yine de, sonuçlar tamamen kesin değildir.

Öğrenme faktörleri

İdrarın istemli olarak kontrolü, bir dizi özel beceri elde etmeyi gerektiren karmaşık bir süreçtir:

• Mesane genişlemesi belirtilerini tanımak. Çocuk, mesanesinin dolu olduğunu anlayabilmeli ve bunu başkalarına iletebilmelidir.
• Uyanıkken ve mesane tam dolu olduğunda çocuk, doğru yere ulaşana kadar idrarını tutmak için pelvis kaslarını kullanmayı öğrenmelidir.
• İdrar yapmaya başlamak için bu kasları gevşetmek. İdrar boşaltımını kontrol etmek. Çocuk, mesanesinin boşaltımını başlatıp durdurabilmelidir.

Bu sıralama düzgün olarak öğrenilmediyse, otomatik hale gelmez. Otomatik hâle gelmediği takdirde aynı süreç, gece idrar kontrolünü sağlamak için aktarılamayacaktır.

Enürezis belirtileri

Daha önce gördüğümüz gibi, enürezisin ana semptomu istemsiz veya kasıtlı idrar kaçırmadır. En az üç ay art arda ve haftada iki kez olacak şekilde ortaya çıkar.

Enürezis klinik olarak önemli sosyal ve akademik rahatsızlıklara neden olur. Gece idrar kaçıran bazı çocuklar, kabızlık sorununu da yaşayabilir.

Enürezis tedavisi

Enürezis tedavisi için davranışsal ve farmakolojik tedaviyi birleştiren yöntemler vardır. Farmakolojik tedavide en çok kullanılan ilaçlardan biri, üç halkalı antidepresanlardan olan imipramin ilacıdır.

Son yıllarda doktorlar, imipramini, antidiüretik hormonun (vazopressin) bir analogu olan desmopressin ile değiştirmişlerdir. Böbreğin su emilimini kolaylaştırır, böylece idrar hacminde bir azalma olur.

Davranışsal tedavinin ise konsolide bir psikolojik müdahale olduğunu söyleyebiliriz. Bu tedavi üç temel prosedürden oluşur: alarm yöntemi, idrar retansiyonu eğitimi ve kuru yatakta eğitim.

Yani, çocuklarınızdan birinin enüreziden muzdarip olması durumunda, uzman bir psikologu ziyaret etmek en iyisidir. Psikologlar davranışsal tedavinin en etkili yöntem olduğunu ve ilaçların yan etkilerinin önlendiğini düşünmektedir .

Kaynakça:

• Comeche Vallejo, I., Vallejo Pareja, M.A. Manuel de terapia de conducta en la infancia. Dykinson-Psicología. Madrid, 2012.
• Bragado Álvarez, C. Enuresis infantil. Pirámide. Madrid, 2006.