Edebiyat ve Şiir Depresyonun Üstesinden Gelmemize Yardımcı Olabilir Mi?

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Yunancada kütüphaneler ruhu iyileştiren yerler olarak adlandırılır. Edebiyat ve şiir, bir kitabın bir barınaktan çok daha fazlası olduğu gerçeği göz önüne alındığında, depresyonun üstesinden gelmemize yardımcı olabilecek tedavisel araçlardır.

Kelimelerin ve düşündürücü dünyaların kombinasyonu, zihnimizi uyandırabilen ve karşılaştırmalar yapmamıza, keşfetmemize ve hatta her zamankinden daha güçlü bir şekilde tekrar doğmamıza izin veren bir kanaldır.

Ama bir şeyi açıklığa kavuşturalım. Edebiyat, tek başına bir insanın depresyonun üstesinden gelmesini sağlayamaz. Bu durum, bildiğiniz gibi, multidisipliner bir odak gerektirir. Doğru tedavi, danışmanlık ve ilacı bulmak ve sağlıklı bir diyet ve yaşam tarzını benimsemek de depresyonla mücadele eden hastalara yardımcı olacaktır.

“Huzuru her yerde aradım, ama hiçbir yerde bulamadım; bir kitapla çekildiğim köşeden başka.”

– Thomas à Kempis

Eski Yunanlılar haklı: kitaplar şifa araçlarıdır. I. Dünya Savaşı sırasında İngiliz hastaneleri de edebiyatın faydalarını keşfetmiştir. Travma bozukluklarından şikayet eden birçok asker, doktorlar ve hemşireler onlara hitap eden bir kitap seçkisi hazırladığında en rahatlatıcı yardımı bulmuş oldular.

Edebiyat ve şiir, zihnimizi tekrar şekillendirmek için değerli aracılar olabilir. Onları değişimin müttefikleri olarak adlandırabiliriz. Kitaplar, depresyondaki zihnimiz kaos yolunda giderken iyileşmemize ve huzur bulmamıza yardımcı olan sığınaklar gibidir. Huzur ve esenliği güçlendirirler.

Edebiyat ve şiir: depresyonun üstesinden gelmemize gerçekten yardımcı olabilirler mi?

Matt Haig, Hayatta Kalmak İçin Nedenler adlı kitabıyla ün kazanan İngiliz bir yazardır. Bu kitapta, birkaç yıl depresyondan muzdarip olmanın nasıl bir şey olduğunu anlatır. Bir kişisel gelişim kitabı olmasından çok, yazar bu eserinde, çok özel bir konuya biraz ışık tutmak istemiştir. Ona göre, her kişi kendi stratejisini, karanlıktan uzaklaşmak için kendi hayati nedenlerini, yeniden doğmak için motivasyon kaynağını ve depresyonun kapısını kapatmak için işin anahtarını bulma yeteneğine sahip olmalıdır. Stratejisi ise kitap okumaktı. Daha spesifik olarak belirtmek gerekirse, kurgusal kitaplar.

Haig, birçok psikolog ve psikiyatristle aynı sonuca vardı, ancak psikiyatristler bunun da ötesine geçti. Romanların yanı sıra, şiir de bu psikolojik rahatsızlıktan muzdarip birçok hasta için olağanüstü bir araçtır.

Romanlar bakış açınızı değiştirir

Kurgusal kitaplar okumak, kendimizi insanmış gibi hissetmemize neden olur. Depresyondan muzdarip insanlar, düşüncelerini her zaman kontrol edemedikleri bir alana mahkum kimselerdir. Bu yerde, hissettikleri her şey aksi, olumsuz ve kendi kendine zarar veren niteliktedir.

• Roman okumak, belirli karakterlerle empati kurabilmek için bakış açımızı değiştirme ihtiyacını yaratır.
• Beyin rahatlar. Parçalanmış zihin, bir hikayeyle, ayrıntılarla ve somut duygularla bağlantı kurarak huzur bulur.
• Aynı zamanda, ana karakterlerin deneyimlediği hikayeler değişikliklerle doludur ve değişim, depresyonda olan insanların tam olarak ihtiyaç duyduğu şeydir.
• Bu nedenle, bir roman, bireye, başka bir bakış açısından düşünebilme imkanı sunar. Ayrıca iyimser olmak ve hedeflerimizin, hayallerimizin ve arzularımızın peşinden gitmek konusunda bizi teşvik eder.

“Okuduğumuz kitap bizi kafatasına alınan bir darbeymiş gibi kendimize getirmezse, neden onu okuma zahmetine girelim? Bizi mutlu etsin diye mi? Tanrım, hiç kitabımız olmasaydı ancak bu kadar mutlu olurduk; bizi mutlu eden kitapları, gerektiğinde, kendimiz de yazabiliriz.”

– Franz Kafka

Hayatın karmaşıklığını tanımlamak için şiir

İlk şiirin 4.300 yaşından büyük olduğu söylenir. Bu, Akadlı bir şair olan Enheduanna tarafından, eski bir tanrıça olan İnanna için yazılan bir gazeldir. Peki bu edebi tarzın var olma nedeni nedir? Kelimeler, kafiyeler, mısralar ve güzel kompozisyonlarla oynayan insanların amacı neydi?

Max Planck Ampirik Estetikler Enstitüsü tarafından yayınlanan bir çalışmaya göre, şiir duygularımızı paylaşmamızı sağlar.

Sık sık karşılaştığımız zor anlarda, bu zorluklarla başa çıkabilen, onları basit bir şeye dönüştüren, onlarla oynayan ve onlara meydan okuyabilen bir dile ihtiyacımız var. Şiir, içimizdeki her şeyi dışarı dökmemize yardımcı olur.

Yeniden doğmanın bir yolu olarak edebiyat ve şiir

İnsanlar edebiyat ve şiirin barınaklarımız olduğunu söylese de, aslında çıkış yollarımız. Dünyaya bakmak için kullanabileceğimiz özel pencereler. Aynı zamanda daha güçlü olmamıza yardım eden kapılar.

Okuduğunuzda kendinizi yeniden inşa ediyorsunuz. Başka olasılıklar keşfediyor ve fikirlerinizi düzenliyor, hali hazırda var olanlara yenilerini ekliyor ve eskilerini yok ediyorsunuz.

Bir romanı bitirdikten ya da bir şiiri okuduktan sonra, içimizde bir şeyler değişir. Bir şeyler bizi iyileştirir ve kendimize ve dünyaya farklı bir şekilde, daha akıllıca ve daha sağlıklı bir şekilde bakmak adına bizi uyandırır.

Bu nedenle, söz konusu depresyonun üstesinden gelmek olduğunda edebiyat ve şiirin yardım gücünü küçümsemeyelim. Onlar bizim en büyük müttefiklerimiz olabilir.