Anksiyete Problemini Ölçmek İçin Psikoloji Testi (ISRA)

Yazan ve doğrulayan psikolog Elena Sanz

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Anksiyete, farklı türleri ile günümüzün en ciddi ruhsal sağlık sorunları arasında bulunmaktadır. Bu problemin varlığını ortaya çıkarabilecek araçlara sahip olmak, doğru teşhisin zamanında konulması için son derece önemlidir. Bu yazıda detaylarını vereceğimiz anksiyeteyi ölçmek için psikoloji testinin (İspanyolca baş harflerin kısaltmasına atfen ISRA), bu konuda ciddi avantajlar sunduğunun altını çizmek gerekir.

Yapısal özellikleri sayesinde bu test, çok detaylı ve tam olarak bilgilere ulaşmamızı sağlamaktadır. Bu durum, psikoterapinin farklı aşamalarında gerçek anlamda yararlanabileceğimiz bir destek sunmaktadır. Başlangıçta, teşhisin konulmasında ve sorunun fonksiyonel analizinin yapılmasında yardımcı olurken, daha sonraki aşamalarda ilerlemenin doğru bir biçimde ölçülmesi ve tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesi açısından değerli bilgiler vermektedir.

Anksiyeteyi Ölçmek İçin Psikoloji Testi (ISRA)

Durumlar ve Tepkiler

Anksiyeteyi Ölçmek İçin Psikoloji Testi (ISRA), bu sorunun doğru bir biçimde değerlendirilmesi için güvenilir bir araçtır. Bu testi farklılaştıran en önemli özellik, durumlara ve anksiyete tepkilerine odaklanan formatıdır. Bu bağlamda, anksiyete ile bağlantılı olabilecek 22 farklı durum tanımlanır ve bunlardan her biri için kişide harekete geçmiş olabilecek farklı tepkiler ortaya konur.

Bu sayede, değerlendirme yapılan kişinin yapması gereken şey kendisini bu durumların her birini yaşıyor gibi hayal etmek ve bunlarla karşı karşıya kalması durumunda ne gibi tepkiler vereceğini düşünmektir. Bu aşamadan sonra ise, her bir durum için verdiği tepkileri hangi sıklıkla vereceğini belirlemektir. Örnek olarak:

• Durum: “Bir sınavdan önce ya da önemli bir iş görüşmesi öncesinde çok fazla oyun oynadım.”
• Olası tepkiler: “Sanırım insanlar benim sorunumu ya da davranış şeklimin garipliğini fark edecekler.”, “Sanırım karar vermeden önce bazı şeyleri çok fazla abartıyorum.”

Bu kişinin yapması gereken şey, bir sınav ya da iş konusunda diğer insanların kendisinin garip davrandığını düşündüğü ya da konuyu fazla abarttığı hissine kapıldığı durumların ne sıklıkla olduğunu (0 ile 4 arasında) yazmaktır. Gördüğümüz gibi hem durum hem de tepkiler son derece pratik ve spesifik bir biçimde ortaya konmuştur. Bu sayede cevap verme aşaması da oldukça rahat bir biçimde gerçekleşmektedir.

Anksiyete Faktörleri Değerlendirmesi

Anksiyeteyi Ölçmek İçin Psikoloji Testi (ISRA), bir kişi için sorun oluşturan anksiyete faktörlerinin tanımlanmasını da sağlamaktadır. Test, son derece spesifik her bir duruma ilişkin dört adet faktörü özel bir biçimde ölçmektedir. Aşağıda faktörlerin nasıl değerlendirildiğini ve bunlara karşılık gelen bazı örnekleri inceleyelim.

• Anksiyete ve yargılanma korkusu değerlendirmesi: Eğer toplum içinde konuşmak durumunda kalırsam…
• Cinsel durumlar ve sosyal etkileşimler: Eğer karşı cinsten biri çok yakınıma gelir ya da bana dokunursa…
• Fobiler ile ilgili anksiyete sorunları: Uçakla ya da gemiyle seyahat etmek durumunda kalırsam…
• Günlük olarak yaşanan sıradan durumlar: Bir randevuya geç kalırsam…

Faktör değerlendirmesi sayesinde kişinin hangi tip anksiyete sorunu yaşadığını ve bu durumu tetikleyen sebeplerin neler olduğunu anlamak çok daha kolay olacaktır. Ayrıca spesifik anksiyete durumlarına en sık bir biçimde verilen tepkiler de araştırılır. Bu sayede tamamen kişiye özel bir test uygulaması geliştirmek mümkün olur.

Anksiyetenin Ortaya Çıkmasının Üç Seviyesi

Son olarak, anksiyete ölçmek için psikoloji testinin (ISRA) benzer diğer testlerle kıyaslandığında öne çıkan bir diğer avantajı ise, ankisyetenin üç bileşenini ayrı ayrı değerlendirme şansı vermesidir. Bu bileşenler, bilişsel (düşünceler), fizyolojik (fiziksel semptomlar) ve motor (davranışlar) olarak sınıflandırılmaktadır.

En ilgi çekici ve konuyu doğrudan ilgilendiren detay ise bu üç bileşenin çoğu kez birbiriyle bağlantılı olmamasıdır. Örnek olarak bir kişi, yüksek seviyede fizyolojik anksiyete belirtileri gösterirken, davranışsal olarak çok daha az özellikler taşıyabilir. ISRA testi her seviyeye özel olarak tepki opsiyonları sağlamakta ve kişi bunların hangi sıklıkla yaşandığını ifade edebilmektedir.

• Bilişsel: “Kendimle ilgili olumsuz düşüncelerim var. Örneğin çok sakarım.”
• Fizyolojik: “Ellerim sürekli terliyor.”, “Karnımda bir ağrı var.”
• Motor: “Hareket edemiyorum.”, “Kekeliyorum.”

Anksiyeteyi Ölçmek İçin Psikoloji Testinin (ISRA) Avantajları

Öncelikle bu testin son derece eksiksiz bir araç olduğunu söylemek gerekir. Duruma ve etkileşime dayalı tepki sistemiyle her bir kişinin belirli durumlarda nasıl reaksiyon gösterdiğini bulmak mümkündür. Test, anksiyetenin genel bir ölçümünü vermesinin dışında, dört anksiyete faktöründen hangisinin ya da hangilerinin problemli olduğuna dair belirleyici bir tanı koyma imkanı sunmaktadır.

ISRA testi ile yukarıda belirtilenlere ek olarak, her aşamada ne seviyede anksiyete görüldüğünü anlamak da olası hale gelmektedir. Ayrıca kişiyle ve yaşadığı sorunla ilgili çok detaylı bilgilere erişmek mümkündür. Böylece, elde edilen bu detaylı bilgiler ışığında soruna özel bir biçimde müdahale teknikleri geliştirmek daha kolay bir hale gelmektedir.