Alzheimer Hastalığının Çeşitli Evreleri
Yazan ve doğrulayan Psikolog ve gazeteci Sara Clemente
Güncel tıbbi literatür, Alzheimer hastalığının başlangıç nedenlerinin ve aşamalarının çok sayıda ve karmaşık olduğunu göstermektedir. Bunlardan yaş, değiştirilemeyen ana risk faktörüdür. Olumlu bir kayda göre, bu durumla ilgili araştırmalar on yıllar boyunca sabit kaldı. Aslında evrim ve teşhis açısından pek çok aşama olduğunu doğrulamayı mümkün kılmıştır.
Aslında, bilişsel ve davranışsal bozulma bu nörodejeneratif hastalığın karakteristiğidir. Başlangıcı da genellikle son derece sinsidir. Örneğin, yavaş ve kademeli olarak ilerleyen bir durumdur, bu nedenle semptomları başlangıçta belirgin değildir. Bu nedenle, seyri ilerleyicidir ve esas olarak yaşlı yetişkinleri etkiler.
“Sezgisel anlayışın gücü, günlerinizin sonuna kadar sizi zararlardan koruyacaktır.”
– Lao Tzu
Klinik öncesi aşama
Bu aşama, bu hastalığın patolojik sürecinin klinik görünümünden yıllar önce başladığına dair kanıtlara dayanmaktadır. Bu nedenle, önceki paragrafta atıfta bulunulan sinsi başlangıçtan net bir biçimde söz edebiliyoruz. Daha fazla bozulmayı önleyebilecek ve hatta evrimini yavaşlatabilecek tedavileri keşfetmek için bu aşamanın önemini siz de mutlaka düşünün.
Nöronal dejenerasyon sürecine yol açan moleküler değişikliklerin meydana gelmeye başladığı bir aşama olmasına rağmen, bu şimdiye kadar en az çalışılmış aşamadır. Ancak bu değişiklikler henüz semptomlara neden olacak kadar kötü değildir. Bu nedenle, preklinik Alzheimer, bir kişinin hala asemptomatik olduğu bir aşamayı ifade eder.
Alzheimer hastalığının evreleri
Burada açıklayacaklarımız, sizin için, sadece hastalığa sahip bir hastanın geçirdiği aşamalar ile ilgili genel bir rehber özelliği taşıyor olmalıdır. Bunun nedeni, Alzheimer’ın herkesi farklı şekilde etkilemesidir.
Bazıları semptomları az çok yoğun yaşayabilir veya bu aşamalardan farklı şekilde geçebilir. Bu nedenle, Alzheimer’ın teşhisten sonra üç aşaması vardır:
Erken aşama
Bu aşamada, kişi hala bağımsız ve özerk bir şekilde işlev görür. Gündelik işlerini halledebilir, sosyal etkinliklere katılabilir ve çalışabilirler. Bununla birlikte, hafıza kaybı yaşamaya başlayabilir ve düzenli olarak kullandıkları bazı kelimeleri unutabilirler. Ayrıca, onları nerede bıraktıklarını hatırlayamadıkları için gündelik nesneleri aramak için daha fazla zaman harcıyor olabilirler.
Bu noktada, yakın çevrelerindeki insanlar, hafıza veya konsantrasyon güçlüklerinde bir azalma fark etmeye başlayabilir. Ayrıca, doktorları, klinik kriterlere dayanarak, hastalığın ortaya çıkmaya başladığı sonucuna varabilir.
Orta dönem
Alzheimer hastalığının bu aşaması birkaç yıl sürebilir, bu nedenle en uzun süren aşamasıdır. Alzheimer hastası yıllar geçtikçe muhtemelen daha fazla ilgiye ihtiyaç duyacaktır. Bunun nedeni, nöronal değişimlerinin düşüncelerini veya duygularını doğru bir şekilde ifade etmelerini ve günlük görevleri yerine getirmelerini zorlaştırmasıdır.
Bu hastaların kötü bir ruh hali içinde olması ve görünürde bir sebep olmaksızın hüsrana uğraması ve kızması yaygındır. Ayrıca kişilikleri veya davranışları değişebilir ve beklenmedik şekilde davranabilirler (örneğin duş almak istemezler). Alzheimer hastası bir kişinin bu aşamada kelimeleri karıştırması veya hayatının önemli ayrıntılarını hatırlamaması yaygındır. Hatta telefon numaralarını, düğün tarihlerini, gittikleri üniversiteyi, yaşadıkları yeri ve hatta tarihi bile unutabilirler.
Zaman ve mekânın izini kaybetme ve yönlerini kaybetme ve dolayısıyla kaybolma riskini artırır. Bu nedenle, daha yüksek düzeyde dikkat ve bakıcıya olan gereksinimlerini büyük ölçüde etkiler.
Son evre
Alzheimer hastalığının en şiddetli aşaması, bu bireylerin çevreleriyle iletişim kurma becerilerini büyük ölçüde engeller. Bir konuşmayı takip edemeyebilir, kelimeleri ifade edemeyebilir, vücut hareketlerini kontrol edemeyebilir ve hatta yutamayabilirler.
Bu, bakım gibi günlük aktiviteleri yürütmek için sürekli yardıma ihtiyaç duymaları ile sonuçlanır. Aynı şekilde, bilişsel yetenekleri kötüleşir ve zatürre gibi bazı enfeksiyonlara karşı savunmasızlık durumları artar.
Alzheimer hastalığının erken dönemlerinde teşhisin önemi
Son yıllarda yaşam beklentisi ve bakım kalitesi artmıştır. Sonuç olarak, gelecekte bu tür nörodejeneratif hastalıkların daha yaygın olması beklenebilir.
Bu bağlamda, Alzheimer hastalığının evrelerinin zaten anlaşılmış olduğu göz önüne alındığında, mevcut araştırma çalışmalarından biri erken teşhistir. Bu hastalara sağlanan sağlık yararları birçok düzeyde yansıyacak ve yaşam kalitelerini doğrudan etkileyecektir. Bunun nedeni, bu durumun özelliği olan bilişsel bozulmayı yavaşlatmalarıdır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
Dubois B. ‘Prodromal Alzheimer’s disease’: a more useful concept than mild cognitive impairment? Curr Opi Neurol 2000; 13: 367-9
Fischer P, Jungwirth S, Zehetmayer S, Weissgram S, Hoenigschnabl S, Gelpi E, et al. Conversion from subtypes of mild cognitive impairment to Alzheimer dementia. Neurology 2007; 68: 288-91.
McKahnn G, Drachman D, Folstein M. Clinical diagnosis of Alzheimer’s disease: report of the NINCDS-ADRDA Work Group under the auspices of Department of Health and Human Services Task Force on Alzheimer’s disease. Neurology 1984; 34: 939-44.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.