Aaron Beck'ten Sekiz Harika Alıntı

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Sara Clemente

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Bu makalede Aaron Beck’ten alıntılanan sözler ile bilişsel sapmalar ve uyumlu fikirler üzerine düşüncelerini derlemektedir. Farklı ruh ve kişilik rahatsızlıkları üzerine etkilerini de değerlendirmektedir. 60’lı yıllarda bu psikiyatrist ve Amerikalı profesör, günümüz psikoterapisine en yararlı katkılardan birini yapmıştır. Bilişsel Terapi ve Bilişsel Davranışçı Terapiye şekil vermiştir.

Beck, hem Amerikan Psikiyatri Derneği hem de Amerikan Psikologlar Derneği adına makaleler yayınlayan tek psikiyatristtir. Hatta, Amerikan Psikologlar Derneği kendisini tüm zamanların en etkili 5 psikoterapistinden biri olarak görmektedir.

Aaron Beck’in alıntıları bilişsel modellerimizin hedefli ve kesin bir yeniden yapılanmasının bize daha iyi bir akıl sağlığı ve duygusal dengenin keyfini çıkarabileceğimizden bahsetmektedir. Bu değişim ilerlemek ve hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğumuz özelliklere sahip olabileceğimiz, problemlerimizi aşabileceğimiz ve partnerimizden öğrenebileceğimiz anlamına gelir.

Yorumlama can yakar, gerçeğin kendisi değil

“Bilişsel terapi kavram yanılgılarını düzelterek psikolojik gerilimleri hafifletmeyi amaçlar. Hatalı inançları düzelterek aşırı reaksiyonları sonlandırabiliriz.”

Beck’in görüşü, insanların başlarına gelen şeyle ilgili şahsi bir yorumlamaya sahip olmalarından ötürü acı çektikleri düşüncesine dayanır. Gerçeklerden ötürü değil. Istırabımızın büyük bir çoğunluğu başımıza gelen şeye verdiğimiz anlam ve öneme dayanır. Gerçekte başımıza gelen şeye değil.

Beck, psikoterapistlerin insanlara saptırılmış inançlarını tespit etmeye ve onları değiştirmelerine yardım etmeleri gerektiğine inanır. Hedefleri, deneğin kullandığı bilişsel modelleri, değiştirmek amacıyla anlamak ve deneğin kızgınlığını ortadan kaldırmaktır. Bu bilişsel yeniden yapılandırma, olan şeyin öznel bir seviyede yorumlanması ve değerlendirilmesinde değişikliğe imkan verir.

Aaron Beck ve teorisinin çiftler üzerinde denenmesi

Gerçekliği yorumlayış şeklimiz hayatımızın her alanını etkiler. Bu düşünceler çiftleri hem bireysel seviyede hem de ilişkilerinde rahatsız eder ve etkiler.

“Eşler, dayanışmaya dair kararlar vererek işbirliği yapmalı, uzlaşmalı ve devam etmeli.”

Aşk Asla Yetmez: Eşler ilişkilerde yanlış anlamaları, çatışmaları ve ilişki sorunlarını çözmek için bilişsel terapi yoluyla neler yapabilirler? kitabı bir referanstır. Çiftlere bu modelleri tespit edip değiştirebilmeleri için bilişsel bir bakış açısıyla yol gösteren ilkeler verir.

“Her biri mutlu bir ilişki için hayati olan bağlanma, hassaslık, cömertlik, anlayış, sadakat, sorumluluk, güvenilirlik gibi özel nitelikler bulunur.”

Bunun amacı, zararlı şablonları bularak onların yerini alacak alternatifler aramalarını sağlamaktır. Sadece bunun farkında olarak bile çift zenginleşebilir ve gelişebilir. Aaron Beck’in bunu en iyi açıklayan alıntılarından biri:

“Aşk, eşlerin birbirlerini desteklemeleri, mutlu etmeleri ve bir aile yaratmaları için güçlü bir teşvik olsa da, kendi başına ilişkinin özünü oluşturmaz, çünkü ilişkiyi sürdürmek ve büyümesini sağlamak için hayati olan kişisel nitelikler ve yetenekleri sağlamaz.”

Depresyon modeli

Aaron Beck çocukluğunda, sonrasında yüzleşmesi gereken korkulardan muzdaripti. Sorunlarına bu bilişsel yaklaşımı, yıllar sonra tedavisel teorisini geliştirmek için ona ilham verdi. Ana odak noktası depresyon idi.

“Eğer düşünce biçimimiz çarpıtılmış sembolik manalarla, mantığa aykırı düşünceler ve hatalı yorumlarla çıkmaza sürüklendiyse, aslında kör ve sağır hale geliriz.”

Onun için, depresyon semptomları negatif bilişsel şemalar ve sonrasında gelen çarpıtlamarın aktifleşmesiyle başlar. Depresyonu öyle derinlemesine incelemiş ve onu tanımlarken öyle anlamlıdır ki depresyonun ciddiyetini ölçerken en çok kullanılan dokümanlardan biri adını taşımaktadır: Beck Depresyon Envanteri (BDE). Dünya psikiyatri ve psikolojisine çok önemli bir katkıydı. Depresyonun psikanalitik kavramlaştırmasına karşı en güçlü alternatiflerden biri haline geldi.

Uygulaması diğer bozukluklara da yayıldı

Beck, Bilişsel Terapinin, anksiyete, madde kullanımı ve farklı kişilik bozuklukları gibi birçok diğer problemdeki etkisini de incelemiştir. Bakış açısını anlamamıza yardımcı olması için bir alıntı daha:

“Madde kullanımı söz konusu olduğunda bilişsel yaklaşım insanlara duygusal sıkıntıya yol açan sorunlarla baş etmek ve keyif ve/veya rahatsızlıkların giderilmesi amacıyla maddelere bağımlı olmaları konusunda daha geniş bir anlayış sağlamakta yardımcı olur.”

Şizofreniye gelindiğinde ise, bu hastaların disfonksiyonlarının aslında sadece kırılganlık olduğunu öne sürmüştür. Bize, profesyonelin işinin hastanın inançları, hezeyanları ve halüsinasyonlarına daha gerçekçi alternatifler sunmak olduğunu gösterir.

Kişisel dönüşümünüz için bir başlama noktası

“Yüzeyde gözlerinizin görebildiğinden daha fazlası vardır.”

Beck’in modeli büyük bir kişisel dönüşümü desteklemek için temel olarak kullanılabilir. Başımıza gelecek olayları veya durumları seçemediğimiz doğrudur. Fakat başımıza gelen olayları yorumlayışımıza bilinçli müdahalelerde bulunabiliriz. Bunu ayrıca bize bazen zarar veren durumlarda da uygulayabiliriz.

Bazı gerçeklerle ilgili neyi içselleştireceğimizi seçebiliriz. Pozitif veya negatif şeylerden hangisine odaklanacağımızı seçebiliriz.

Bunların hepsi, zihnimizin olayları nasıl işlediğine bağlıdır. Nasıl davranacağımızı da seçebiliriz. Yani tepkimizin ne olacağına bağlıdır. Aaron Beck’in tüm bu cümlelerinde son derece umutlu fısıltılar vardır. Çoğu zaman, başımıza gelenleri anlamak için alternatif bir yol, umutlu bir bakış açısı bulamadığımızı hissederiz. Olayları yorumlayış şeklimizin farkına vararak çektiğimiz acının yoğunluğunu hafifletebileceğimizi fark etmeyiz.