Yapay Zeka Yakında Düşüncelerimizle Yazmamıza İzin Verecek

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Çok yakında insanlar düşünceleriyle yazabilecekler. Bu size bilim kurgu gibi gelebilir. Bununla birlikte, Arthur C. Clarke’ın “Sihir sadece henüz anlamadığımız bir bilimdir” şeklindeki ünlü sözünü bir düşünün. Aslında, bu günlük olarak gerçekleşir. Gerçekten de yapay zeka, imkansızı mümkün kılan bir mimardır.

Her zaman hayalini kurduğumuz bir şey varsa, o da her şeyi zihnin gücüyle yapmaktır. Luke Skywalker’ın Yoda’nın uzay gemisini bataklıktan sadece zihinsel yetenekleriyle nasıl kaldırdığını gördükten sonra telekinezisini test ettiği sahneyi hepimiz hatırlıyoruz. Eh, 21. yüzyılın insanı, biraz benzer görevleri yerine getirmeyi arzuluyor.

Bu nasıl mümkün olabilir? Anahtar sonsuz müttefikimiz olan teknoloji ve yapay zekada. Bunun bir örneğini yakın zamanda bilim insanları, felçli bir adamın bir bilgisayar aracılığıyla düşüncelerini harflere dönüştürmesine izin veren bir arayüz oluşturduğunda gördük. Bu sihir mi? Hiç de değil, bu bilim.

Beyin-bilgisayar arayüzleri yakında sıradan yeteneklerimizin çoğunu genişleten mekanizmalar olacak. Transhümanizm artık burada, ve bir yere gideceği de yok.

Düşünerek yazmak nasıl mümkün olabilir?

Beyni gelişmiş bir bilgisayar olarak hayal edin. Atardamarlarınızın, kıvrımlarınızın, kan damarlarınızın, astrositlerin, oligodendrositlerin ve mikroglialarınızın ötesinde, elektrik bağlantıları boldur. Her hareket, her bakma, konuşma, dinleme, hissetme, okuma veya yazma eylemi, belirli bir bölgedeki belirli bir elektriksel aktivite modelinin sonucudur.

Bunu bilmek bize birçok olasılık sunuyor. Öyle ki, transhümanizm, yani teknolojiyi insan kapasitelerini geliştirmek için uygulama kavramı zaten apaçık bir gerçektir. Gerçekten de, halihazırda birden fazla “sayborg“umuz var. Bir örnek, akromatopsiden, yani renkleri algılayamama sıkıntısından muzdarip genç bir sanatçı olan Neil Harbisson’dur.

Kafatasındaki bir arayüz sayesinde renklerin elektromanyetik enerjisini “duyabiliyor” ve kendini sanata adayabiliyor. Ancak şimdi bir adım daha ileri gittik. Bilgisayar aracılığıyla düşüncelerini yazabilen 65 yaşında bir kuadriplejik adam var.

Felçli veya nörolojik bozukluğu olan insanlar için daha iyi bir gelecek

Bu atılımın detayları ve daha fazla araştırma Nature dergisinde yayınlandı. Yazarlarından biri olan Stanford Üniversitesinden Dr. Krishna Shenoy, düşünceyle yazma girişiminin daha önce denenmiş bir şey olmasına rağmen, şimdi büyük bir dönüm noktasına ulaşıldığına dikkat çekiyor.

• Yapılan şey, boyundan aşağısı hareketsiz halde olan 65 yaşındaki hastanın beynine el yazısıyla ilgili bölgelere birden fazla sensör yerleştirmekti. Ardından, kendisini el yazısıyla yazılmış mektuplar yazarken hayal etmesi istendi.
• Ardından ve birkaç ay içinde yapay zeka yoluyla bu özel algoritmayı öğrendi. Gün geçtikçe, belirli elektriksel kalıpların belirli sözcükleri oluşturduğunu ve daha sonra ekranda yeniden ürettiğini işleyebildi. Hafta hafta, bu beyin-bilgisayar arayüzü, hastanın düşündüklerini kelimelere çevirme yeteneği kazandı.

Dünya ile iletişim kurmak için düşünceyle yazın

Kuadriplejili bir kişinin düşüncelerini bilgisayara yansıtabilmesi inanılmaz bir buluş. Bu teknoloji, iletişim sorunu yaşayan kişilerin dünya ile bağlantısını kolaylaştırıyor. Örneğin, Stephen Hawking’in nasıl iletişim kurduğunu hatırlayın.

Bu büyük ve popüler bilim adamı, 1985 yılında konuşma yetisini kaybetti. Onun için önce kaşlarının hareketi sayesinde işaret ettiği ve başka bir kişinin her kelimeyi deşifre ettiği bir kart sistemi geliştirdiler. Daha sonra 2014 yılında onun için başka bir mekanizma geliştirildi.

Gözlüklerine elmacık kemiklerinin hareketlerini işleyen bir kızılötesi sensör takılmıştı. Bu şekilde bilgisayarında belirli menüleri seçebildi ve daha sonra programın kendisi sözlerine ses verdi.

Hawking hala bizimle olsaydı, dünya ile iletişim kurmak için şimdi bir bilgisayarda düşüncelerini yazabilirdi. Gerçekten de, bu teknik, benzer sakatlanmalara veya hastalıklara sahip milyonlarca insanın hayatında önemli bir müttefik olabilir. Ayrıca ses sorunları nedeniyle iletişim kuramayan veya hareket kısıtlılığı nedeniyle yazamayanlar için de son derece yararlı olacaktır.

Yapay zeka dünyasındaki teknoloji ve gelişmeler, çevreleriyle bağ kuramayan, sessizce içine kapanmış yaşayanlar için uzun zamandır beklenen umut olabilir. On yıldan biraz fazla bir süre içinde kayda değer değişikliklerin olması bekleniyor.

Neuralink, Elon Musk’ın projesi

Düşünceyle yazmak, kısa sürede elde edilecek tek şey olmayacak. 2016 yılında Elon Musk, bazı tedavi edilemeyen hastalıklarda çığır açmayı vaat eden Neuralink projesini başlattı. Aslında, bir dizi nöral implant ve çip aracılığıyla omurilik sakatlanmalarını, görme problemlerini, epilepsiyi ve hatta Parkinson veya Alzheimer’ı tedavi etmeye çalışıyor.

Amaç, bilgisayarların ve giderek karmaşıklaşan teknolojik mühendisliğin sunduğu tüm olanakları hizmetimize sunmaktır. Biyoloji ve nöroloji ile birleştirilen makineler, çok yakında, çeşitli nedenlerle, şu anda bazı insanların yaşamını sınırlayan hasarlı işlevleri ve kapasiteleri “açmak” için programlanacak.

Çok yakında, bugün bilim kurgu gibi görünen bu gelişmelerin tamamen farkında olacağız.