Logo image
Logo image

Vücut, Zihin ve Meditasyon: Aralarındaki İlişki Nedir?

4 dakika
Vücut, zihin ve meditasyon arasındaki ilişki ile ilgili her şeyi bu yazımızda okuyun!
Vücut, Zihin ve Meditasyon: Aralarındaki İlişki Nedir?
Gema Sánchez Cuevas

tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Sonia Budner
Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Meditasyon ve meditasyonun faydaları hakkında çok fazla literatür vardır. Meditasyon bir zamanlar Doğu’dan gelen bir yenilik olarak algılanmış olsa da şimdilerde birçok Batılının ortak bir alışkanlığı haline gelmiş durumdadır. Bazılarının bilmiyor olabileceği bir şey şudur ki; vücut, zihin ve meditasyon arasında derin bir ilişki vardır.

Şimdilerde, bu pratiğin günlük olarak yapanlara sunduğu avantajlar çok fazladır. Ancak, bugün, bu pratiğin nasıl ve neden işe yaradığı hakkında konuşacağız. Diğer bir deyişle, bu pratik sürekli yapıldığında vücut ve beyinde ortaya çıkan değişikliklere değineceğiz.

Meditasyon bir açıdan beyni şekillendirir, bunun sonucu olarak da duygularımızı ve vücudumuzu etkiler. Vücut, zihin ve meditasyonun birbirleri ile nasıl etkileşime girdiğini anlamak için değinmemiz gereken bazı teknik konular vardır. Hadi bu konuların neler olduğuna bir göz atalım.

“Sadece derin bir şekilde meditasyon yaparken gerçekte kim olduğumu öğrenmeye başlıyorum.”

– Sri Chimnoy

Beynin Büyüleyici Dünyasına Hoş Geldiniz

İşte beynin meditasyon yapılırken çalışan kısımları ve çalışma şekilleri:

  • Lateral prefrontal korteks bir şeylere daha rasyonel bir perspektiften bakabilmemizi sağlayan beyin yapısıdır. Lateral prefrontal korteks duygusal deneyimlerin düzenlenmesinde rol alır ve bir şeyleri kişisel olarak alma eğilimimizi kısıtlar. Bu bölge genelde değerlendirme merkezi olarak bilinir.
  • Mediyal prefrontal korteks beyninizin sizinle sürekli olarak kendinizle ilgili konuşan kısmıdır; deneyimleriniz, fikirleriniz ve hedeflerinizden bahseder. Sizin kendinize ve etrafınızdaki herkesle ilişkilerinize dair olan tüm bilgileri işler. Bu bölgeyi öz-referans merkezi olarak biliriz. İki bölümden oluşur. Bölümlerden biri aynı konuda uzun uzadıya düşünüp durmanızda (ruminasyon) ve endişelerinizin artmasında rol oynar. Diğer bölüm ise empatide büyük bir rol oynar.
  • İnsula beynin bedensel duyumları kontrol eden ve bağırsak seviyesinde duyguları deneyimlemekten sorumlu kısmıdır. İnsula, vücudunuzdaki hislere bağlı olarak tepki seviyenizi kontrol etmeye yarayan bir sistemin bir parçasıdır.
  • Amigdala insanların organik alarm sistemidir ve aynı zamanda korku merkezi olarak da bilinir. Tehlikeli olarak algıladığımız durumlarda ortaya çıkan ‘savaş veya kaç’ tepkisi ile de doğrudan bağlantılıdır.
Some figure

Meditasyon Yapmayan Bir Beyin Nasıl Çalışır

Meditasyon yapmayan bir beyin, öz-referans merkezine yüksek derecede bağımlı olduğu için ‘kendi içine sıkışmış’ hissedebilir. Dahası, bu merkez korkuyu hisseden bedensel merkezlere de bağlanır ve bu durum bu iki merkezin arasında güçlü sinirsel bağlantılara neden olur. Bu durumda, ulaşılan bilgilerin çoğunu işleyen yer öz-referans merkezidir.

Bu bağımlılık bazı insanların neden negatif düşüncelere bağımlı hale geldiğini açıklar. Bunun nedeni, öz-referans merkezi ile değerlendirme merkezi arasındaki ilişkinin zayıf olmasıdır.

Değerlendirme merkezinin çalışma kapasitesini arttırdığımızda, yukarıda da bahsetmiş olduğumu üzere bir şeyleri kişisel alma eğilimine sahip olan öz-referans merkezinin aktivite miktarında hatırı sayılır miktarda bir azalma görülür. Bu, diğer insanların duygularını anlamamızı sağlayan kısmımızın aktivite miktarını da arttırır. Bu temelde, alınan tüm bilgileri özümsemenin bir yoludur; hatalı veriler atılır ve aşırı düşünme ile endişe azaltılır.

Meditasyondaki Beyin

Düzenli olarak meditasyon yapan bir beyinde birkaç şey gerçekleşir. Örneğin, öz-referans merkezi ile bedensel korku merkezi arasındaki bağlantılar kırılmaya başlar. Bu, bireyin korkuya tepkilerinin gücünü azaltır. Aslında, düzenli bir şekilde meditasyon yaptığımızda anksiyetemizin azalmasını da bu şekilde açıklayabiliriz.

Bunun aksine, değerlendirme merkezi ve korku merkezi arasında daha güçlü bir sinirsel bağlantı kurulur. Bu da, tehlikeli olma potansiyeli olan bir şey ile ilgili bedensel korku hissi beyne ulaştığında, beynin otomatik olarak korku tepkisi vermek yerine bu durumu daha rasyonel bir şekilde değerlendirebilmesini sağlar. Ek olarak, bu bireyin hayatlarında gerçekleşen şeyler ile ilgili hipotezler yaratmayı bırakmasına da yardımcı olur (ruminasyon).

“Gerçekten sevebilmeniz için meditasyon şarttır. Kişi yalnız, tamamen yalnız olmaya; ancak hala muazzam derecede mutlu olmaya muktedir olmalıdır. İşte o zaman sevebilirsiniz.”

– Osho

Empati: Ek Bir Avantaj

Düzenli olarak meditasyon yapan bir beyinde öz-referans merkezi ile empati ile ilgilenen bedensel hislerin merkezi arasındaki bağlantıda büyük bir artış vardır. Meditasyon sayesinde beynimizin empatiyi deneyimlememizi sağlayan kısmını aktifleştiririz: insula. Bu şekilde diğer insanların zihinsel durumlarını, arzularını, hayallerini ve motivasyonlarını anlayabilecek hale geliriz.

Some figure

Vücut, Zihin ve Meditasyon

Negatif duygulardaki düşüş bağışıklık sistemini direkt olarak etkiler gibi görünmektedir. Buna ek olarak, düzenli olarak meditasyon yapmak kalbinizi yavaşlatır ve kan damarlarınızı genişletir.

Bazı çalışmalar transandantal meditasyon ile kan basıncının düşmesi arasında bir bağlantı bulmuşlardır. Bunun üstüne, bu pratik endokrin sistemine de fayda sağlar. Meditasyon yaptığınızda mutluluk hormonu olarak adlandırılan endorfin salgılarsınız. Bu şekilde stres hormonu seviyelerinizi yeterli miktarda tutmayı başarırsınız.

Görebileceğiniz gibi, vücut, zihin ve meditasyon el ele gider. Şimdi, kendi meditasyon yollarına çıkmak isteyenler için tavsiyemiz bunu bir profesyonelin yönlendirici elleri ile yapmak ve sürekliliğinizi korumaktır. Burada bahsettiğimiz şey, nöroplastisitenizden alışkanlıklarınızı kullanıp günlük uygulamalar yaparak yararlanmaktır.

“Zihninizi sessizleştirin, o zaman ruhunuz konuşacaktır.”

– Tracy Kennedy


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Ponte, P., Castella, M., Filella, D., Feliu, A., Matas, L., Soler, J., Ruiz, M., Sole, M.J., Ferrero, M., Aguilera, M., Roca-Cusachs, A., Arroyo, J.A. (2018). Benefits of mindfulness meditation in reducing blood pressure and stress in patients with arterial hypertension. Journal of Hypertension: June 2018 – Volume 36 – Issue – p e294–e295
  • Gladding, R. (2013). This Is Your Brain on Meditation, The science explaining why you should meditate every day. Psychology Today. Recuperado de https://www.psychologytoday.com/intl/blog/use-your-mind-change-your-brain/201305/is-your-brain-meditation
  • Do-Hyung Kang  Hang Joon Jo  Wi Hoon Jung  Sun Hyung Kim  Ye-Ha Jung Chi-Hoon Choi  Ul Soon Lee  Seung Chan An  Joon Hwan Jang  Jun Soo Kwon (2013). The effect of meditation on brain structure: cortical thickness mapping and diffusion tensor imaging. Social Cognitive and Affective Neuroscience, Volume 8, Issue 1, January 2013, Pages 27–33