Süper Gıdalar: Beynimizin Daha İyi İşlemesini Sağlayan Besinler

Ne yiyorsak oyuz. Beslenme sağlığımızı korumanın önemli bir bölümünü oluşturur. Ve beslenme şekliniz, bedeniniz ve beyniniz üzerindeki etkisi sebebiyle çok ciddiye alınmalıdır. Vücudunuzun doğru şekilde işlevlerini yerine getirebilmesi için farklı türde besinlere gereksinimi vardır. İşte bu yüzden tükettiğimiz farklı gıdaların özelliklerini bilmemiz önemlidir.

Beyin, anatominizin en önemli parçalarından biridir. Bedeninizin geri kalanına emirlerin gönderildiği “merkezi komut noktasıdır”. Sağlıklı beslendiğimizden emin olmalıyız çünkü bu sayede beynimizi korumuş oluruz. 

Bu yazıda beynimizin doğru şekilde işleyebilmesi için ihtiyacımız olan bazı besin ve gıdalardan söz edeceğiz. Bu besinlerin eksikliği ve diğer bazı gıdaların ise aşırı derecede tüketilmesi negatif etkileri beraberinde getirecektir.

Vitamin B kompleksi

B Vitamini kompleksi içindeki farklı vitaminler, enerji üretimine ve genel olarak büyüme ve hücre bölünmesine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca hormon enzim ve protein üretiminin de bir bölümünü oluşturmaktadır. Sinir sistemi ile bağışıklık sisteminin bakımına da katılmaktadırlar.

Vitamin B1 (Thiamine), alınan besini organizma içinde enerjiye dönüştürmekle görevlidir. Böylece beyin glukoz maddesini emebilir. B1 Vitamini eksikliği depresyon, yorgunluk, dikkat eksikliği, hafıza sorunları gibi problemlere yol açabilir ya da zihinsel çevikliği etkileyebilir. B1 Vitamini açısından zengin bazı gıdalar şunlardır:

• Et
• Balık
• Tavuk
• Karaciğer
• Yumurta (özellikle sarısı)
• Kuru üzüm
• Bezelye
• Keten tohumu
• Domates
• Patates

B3 Vitamini (Niacin), B2 ve B1 vitaminiyle birlikte enerji işlevlerine sahiptir. B3 vitamini beyni besler, anksiyeteye iyi gelir ve uykusuzluğu engeller. Bu vitamini içeren besinler şöyle sıralanabilir:

• Süt ve süt ürünleri
• Lüfer balığı
• Fıstık
• Kabak çekirdeği
• Mercimek

Antioksidanlar

Antioksidanlar bazı hücre hasarı türlerini önleyebilir ya da geciktirebilir. Ayrıca yaşlanma sürecine de dâhildirler. Oksijen çok önemlidir ama oksijenle temas oksidasyona yol açar. Dolayısıyla, vücutlarımızdaki kimyasal maddeler değişir ve serbest radikalleri üretir. Bu serbest radikaller yaşlanma sürecimize ve kanser diyabet ve kalp problemleri gibi sağlık sorunları ve hastalıkların gelişimine katkıda bulunur.

Antioksidanlar vücudumuzdaki serbest radikallerin etkilerine karşı savaşabilir. Antioksidan gıdalar grubu içinde şunlar sayılabilir:

• A vitamini: Süt karaciğer, tereyağı ve yumurta
• E vitamini: fındık, karalahana ve ıspanak
• Beta-karoten: havuç, kayısı, şeftali ve brokoli
• C vitamini: papaya, çilek ve portakal
• Lutein: ıspanak ve pazı
• Likopen: karpuz
• Selenyum: darı, buğday ve pirinç

Oksidadatif stres de sinir bozulmasına neden olur. Dolayısıyla, Alzheimer türü demans hastalığının oluşmasına katkıda bulunur. Bu hastalığın ortaya çıkmasının tek nedeni değildir, antioksidanlar bakımından zengin bir beslenme şekli de iyi bir önleyici stratejidir. Bu elbette genel olarak sağlıklı bir hayat tarzıyla birleştiğinde etkili olur.

Triptofan

Triptofan, nöro-aktarıcı serotonin sentezinde temel bir amino asittir. Duygular, depresyon, ısı kontrolü ve düzenlemesi, açlık ve uykuyla ilgilidir. Serotonin ayrıca uyku ve bağışıklık sisteminin çalışmasıyla ilgili Melatonin salınımını düzenler.

Triptofan eksikliği, vücudumuzda güçsüz bir bağışıklık sistemi, stres, anksiyete ve depresyon gibi çeşitli etkilere yol açabilir. Bu besinin tüketiminin artmasının uygun olacağı farklı anlar mevcuttur. Uykusuzluktan muzdarip olduğumuz, yüksek seviyede stres yaşadığımız ya da fiziksel veya ruhsal tükenmişlik yaşadığımız anlar gibi.

Triptofan şu besinlerde bulunabilir:

• Peynir
• Balık
• Süt
• Kabak çekirdeği
• Soya
• Tofu
• Hindi eti

Fenilalanin

Bu, enkefalin gibi bazı enzimleri engelleme niteliğine sahip bir amino asittir. Enkefalin ve doğal endorfinlerin derecesini düşürmekle görevlidir. Endorfinler, iç kaynaklı analjeziklerdir. Bu yüzden bu besin bir tür doğal ağrı kesici görevi görür. Ayrıca hafıza ve öğrenme sürecine de olumlu katkıda bulunur.

Belli nörolojik hastalıkların belirtilerini yumuşatan bazı nöro-hormonların oluşturulmasına yardımcı olmaktadır. Fenilalanin amino asidinin metabolizma tarafından üretimini sağlayan bir enzimin eksikliğiyle tanımlanan doğuştan gelen bir hastalık vardır ve bu amino asidin vücutta birikmesine yol açar. Bu durumda sinir sistemi için tehlikelidir ve beyin hasarına yol açar.

Bu madde bakımından zengin gıdalar şunlardır:

• Somon balığı
• Mercimek
• Badem

Günümüzde çoğumuz doğru düzgün yemek yeme ve yemek yapmaya vakit bulamıyoruz. Ne alıp ne yiyeceğimizi çoğu kez o anda verdiğimiz kararlar veriliyor. Şüphesiz bu bedeninize “boş kalori” vermenin en iyi yolu.

Hafta boyunca öğünlerimizi planlamak için zaman ayırmalıyız. Ayrıca bu temel besinleri öğünlerimize dâhil etmeliyiz. Sadece bir vücudumuz var. Bu yüzden ona daha iyi bakmaktan daha iyi bir yatırım olamaz değil mi?