Pasif Şiddet: Yüzeysel Görünen Derin Yaralar

Pasif şiddet çelişkili görünür. Çünkü şiddetin aktif olduğunu düşünürüz bu nedenle prensipte ikisinin zıt olması gerektiğini sanırız. Ancak günlük hayatta sesini yükseltmeden ya da herhangi bir hakaret sözü kullanmadan bize karşı saldırgan olan insanlarla karşılaşıyoruz. Pasif şiddet mağduru olan kişi belirsiz ve tam olarak yeri bilinmeyen bir acı duyar.

“Dünyada sadece iki güç vardır, kılıç ve ruh. Uzun vadede ruh kılıcı her zaman alt eder.”

– Napolyon Bonapart

Pasif şiddet ya da pasif agresif davranışlar otoriteyle çatışmaların bir ya da birkaç yoluyla veya olumsuz bir durumla başa çıkamamaktan kaynaklanır. Sonunda boyun eğilen bir savunmasızlık veya çaresizlik hissi vardır. Ancak bu zorunlu rıza eninde sonunda bir şekilde ortaya çıkacak öfke ve huzursuzlukla doludur.

Günlük olaylarda pasif şiddet

Günlük hayatta pasif şiddete en fazla örnek gençler arasındadır. Örneğin anne baba odasını toplamasını söylediğinde genç “şimdi topluyorum!” cevabını verir ama asla toplamaz.

Buna küçük çocuklarda da rastlamak mümkün. İstedikleri olmazsa kıyameti koparırlar ve anne baba pes etmediğinde bu sefer kendilerine zarar vermek için oraya buraya atılırlar. Ya da “istemeden” bir vazoyu kırıverirler.

Yetişkinler arasında da elbette pasif şiddete yüzlerce örnek var. Biriyle konuştuğunuzda sizi dinlemiyormuş gibi davranırlar. Ya da tavsiye veya öneri gibi görünen küstah eleştiriler yaparlar. En olmadı size birbirinden zor iki seçenek sunup birini seçmenizi beklerler. Daha bir sürü örnek…

Pasif şiddet ve otorite

Genelde pasif şiddet güç dinamiklerinin devreye girdiği durumlarda gelişir. Agresif duyguların dışa vurulmasını engelleyen veya bastıran şey de bu güçtür. Bu nedenle daha sonra pasif şiddete dönüşecek sahte bir savunma gelişir.

Otorite figürleri de sık sık pasif şiddet kurbanı olur. Elbette anne babalar, patronlar, öğretmenler, doktorlar… Bazen doğrudan güç sahibi olunmasa da karşıdaki kişinin üzerinde bu etki vardır. Tıpkı bir ilişkide bir tarafın daha etkili ve kontrol sahibi olması gibi.

Güç figürleri aynı zamanda pasif şiddetin çeşitliliğini artırabilir. İnsanlar hiyerarşik olarak kendilerinden düşük olanların davranışlarına özgürce tepki veremeyeceğini bilir. Patron herkesin çıkması için sizden bir saat daha fazla çalışmanızı isteyebilir veya eşiniz tek başınıza bir işi beceremediğinizi söyleyip yardım teklif edebilir.

Pasif şiddet suçlama, inkâr etme, aşağılama veya imalarda bulunarak yapılır. Bazen bunu anlamak çok zordur çünkü genelde yumuşak konuşmalar ve iyi görünüme gizlenmiş olur.

Sosyal hayatta pasif şiddetin etkisi

Pasif şiddet davranışlarının çoğu toplumda yayılır ve beslenir. Örneğin sokakta yürürken bir dilenci sizden para ister. Vermek istemezsiniz ya da paranız yoktur. Dilenci yine de “Allah razı olsun” der. Belki kastettiği gerçekten bu değil, tam tersidir. İnce bir mesaj vermiş olabilir.

Pasif veya açık şiddet davranışları aynı şekilde yanıtlar yaratır. Stresli bir patron yalnızca bazı çalışanlarını fazladan çalışmaya zorlar. Otorite sahibi bir öğretmen kötü davranışlara açık olsun olmasın- etkileyebilir. Kontrol düşkünü bir anne sorunlu çocuklar yetiştirebilir.

Pasif şiddetin en kötü yanı açık olmadan karışıklığa neden olmasıdır. Size itaat etmediği için ergen çocuğunuzu disiplin etmeye çalıştığınız zaman “Söyledim ya yapıyorum” cevabını alırsınız. Eğer patronunuza değerlendirmenin adil olmadığını söylerseniz size disiplin ve etkili çalışma hakkında muhtemelen uzun uzun öğüt vermeye başlar. Eşinize size aptal gibi davrandığını söylerseniz alınganlık edip mağdur olabilir, şaşırmış davranabilir.

Bu manipülatif davranışlara bir son vermeliyiz. Ufak çatışmaları çözmeye odaklanmalıyız böylece bu tarz şiddetten uzak durmuş oluruz. Aklınıza gelen her şeyi düşünmeden söylemek demek değil bu. İletişim becerilerinizi geliştirmek ve sakin ve açık bir şekilde konuşmakla ilgili.