Neden Bu Kadar Yorgunum? İyi Uyku için Çözümler
tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Gema Sánchez Cuevas
Uyumakta neden zorluk çektiğimizi açıklayabilecek birçok farklı faktör vardır. Aşırı yorgun olma hissi, bir hastalığın belirtisi veya yeterince uyumadığımızın mantıksal açıklaması olabilir.
Bir kişi, dinlenmek için düşünülen saatlerin dışında ya da sekiz saatten fazla uyuduğu taktirde çok fazla uyumaktan bahseder. Ayrıca, uyku hali, fiziksel veya zihinsel durumdan yoksun sonuçlar doğuran yorgunluk veya ilgisizlik ile karıştırılmamalıdır. Öte yandan, depresyon ya da yüksek strese maruz kalmak, sürekli yorgunluk duygusunu harekete geçirebilir.
Uyku bozuklukları
Uyku bozuklukları da denilen uyku ile ilişkili hastalıklar, uyuşukluğa neden olabilir. Bunlar arasında aşırı uyuma, uyuma arzusu, uyku apnesi, uykusuzluk ya da Kleine-Levin sendromu vardır. Bu örneklerden, aşırı uyuma ile ilgili bozukluklar “uyuyan güzel sendromu” olarak da adlandırılan hipersomni, narkolepsi ve Kleine-Levin sendromudur.
Aşırı uyuma (hypersomnia)
Aşırı uyuma farklı gruplara ayrılır, ancak bütün gruplar gün boyunca çok fazla uyuma problemi ile karşı karşıyadır. Bu bozukluk gece istirahatini engellemez ve aşırı uyuyan insanlar gece boyunca büyük problemler olmadan dinlenebilirler.
Hipersomnia deneyimine sahip olan insanların rüyaları, uyarmanın göreceli olarak düşük olduğu monoton durumlar olma eğilimindedir. Bu tür rüyaların örnekleri, çalışma toplantılarına katılmak, konferansa gitmek ya da filme gitmek gibidir. Bu gündüz uyuklaması sağlık bir şey değildir, bu yüzden hipersomni hastaları, kendilerini rahat hissetme kabiliyetleri yüzünden hayal kırıklığına uğrarlar.
Kleine-Levin Sendromu
Kleine-Levin sendromu tekrarlayan hipersomnia tipidir. Bu sendrom oldukça nadirdir ve erkekleri kadınlardan daha fazla etkilemektedir. Sendrom, yılda 1 ila 10 kez aşırı uyku ataklarına neden olur ve bu bölümler günler veya haftalar sürebilir. Kleine-Levin sendromuna sahip olanlar çekenler 16 ila 18 saat arasında uyuyabilirler.
Uyuma arzusu (narkolepsi)
Narkolepsili hastalar uykunun alarm hali aşaması ile uykudaki REM fazı arasını çok hızlı geçerler, bu nedenle beklenmedik durumlarda “uyku atakları” geçirirler. Bu uyuklamalar, sağlıklı da olsa, hastanın uyku ihtiyacı 2 veya 3 saat sonra tekrar ortaya çıkacaktır. Uyuma ihtiyacı çok tehlikeli bir hal alabilir, çünkü narkoleps hastaları yürürken veya araba kullanırken uyuyakalabilirler.
Belirtileri önlemek veya azaltmak için stratejiler
Anormal bir uyku ihtiyacınızın olduğunu farkettikten sonra, ilk yapmanız gereken şey bir uzmana danışmaktır. Bir uyku bozukluğundan muzdarip olmasanız bile, iyi uyku alışkanlıklarına aşina olmalısınız. İzleyebileceğimiz bazı kurallar şunlardır:
- Yeterince su için. Yetersiz hidrasyon bizi daha da yorgun hissettirir. Eğer gerçekten bir uyku bozukluğundan muzdarip olursak, az su içerek bu hastalığı azdırmamamız gerekir. Dahası, yeterli su tüketimi tüm vücudun daha iyi işlev görmesine yardımcı olur.
- Stresten uzak durun. Stres yaratan durumlar, dinlenme kalitemizi etkiler. Stresli olduğumuzda, saatlerce derin bir uykuya ihtiyacımız olduğunu hissederiz. Gerçekte, sadece az dinlendiğimiz için bu durum ortaya çıkar.
- Çevrenizde pozitif duygulara yer verin. Olumsuz duygular yorgunluk yaratır ve vücudumuzu başka şekillerde etkiler. Moralimiz düşük olduğunda ya da üzgün olduğumuzda, sadece uyumak isteriz.
- Sağlıklı bir düzen yaratın. Uykumuzu kontrol etmek için iyi bir yöntem sıkı bir rutin tutmaktır. Aynı saatte yatağa gidin, gün boyunca uzun uykulardan kaçının ve geceleri sağlıklı bir şekilde uyuyun. Bu şekilde, sirkadiyen döngünüz daha sağlıklı olacaktır.
Ortamımızdaki farklı koşulların uyku düzenimizi değiştirebileceğine inanıyoruz. Uyku sorunlarımız her zaman hastalığın bir göstergesi olmayabilir. Dinlenme alışkanlıklarımız yaşımıza, alışkanlıklarımıza ve çevremize bağlı olarak sürekli değişmektedir. Bu yüzden bir uzmana danışmalı ve endişeli hissetmeye başlamadan önce bu makalede belirtilen stratejileri uygulamalıyız.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Alnawwar, M. A., Alraddadi, M. I., Algethmi, R. A., Salem, G. A., Salem, M. A., & Alharbi, A. A. (2023). The effect of physical activity on sleep quality and sleep disorder: a systematic review. Cureus, 15(8), 1-11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10503965/
- Cleveland Clinic. (27 de octubre de 2021). Hypersomnia. Consultado el 14 de marzo de 2024. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21591-hypersomnia
- Gállego Pérez-Larraya, J., Toledo, J. B., Urrestarazu, E., & Iriarte, J. (2007). Clasificación de los trastornos del sueño. En Anales del Sistema Sanitario de Navarra, 30(1), 19-36. Gobierno de Navarra. Departamento de Salud. https://scielo.isciii.es/scielo.php?pid=s1137-66272007000200003&script=sci_arttext
- Hausser-Hauw, C. (2014). Hipersomnia e insomnio en el adulto. EMC-Tratado de Medicina, 18(3), 1-8. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1636541014681423
- Ikonte, C. J., Mun, J. G., Reider, C. A., Grant, R. W., & Mitmesser, S. H. (2019). Micronutrient inadequacy in short sleep: analysis of the NHANES 2005–2016. Nutrients, 11(10), 2335. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31581561/
- National Health Service.(23 de junio de 2023). Excessive daytime sleepiness (hypersomnia). Consultado el 14 de marzo de 2024. https://www.nhs.uk/conditions/excessive-daytime-sleepiness-hypersomnia/
- Ramírez, D., Espinosa, E., & Puentes, C. (2019). Utilidad del SPECT cerebral en el estudio de la hipersomnia recurrente: síndrome de Kleine-Levin. Neurología, 621-623. https://www.elsevier.es/es-revista-neurologia-295-articulo-utilidad-del-spect-cerebral-el-S0213485317302463
- Sánchez, E. (9 de julio de 2023). 11 enfermedades que causan cansancio y sueño. Consultado el 14 de marzo de 2024. https://mejorconsalud.as.com/enfermedades-causan-cansancio-sueno/
- Sleep Education. (28 de mayo de 2013). Study links diet with daytime sleepiness in healthy adults. Consultado el 14 de marzo de 2024. https://sleepeducation.org/study-links-diet-with-daytime-sleepiness-healthy-adults/
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.