Narsisizm: Narsistik Kişilik Bozukluğunun 5 Nedeni

3 dakika

Son Güncelleme: 03 Ocak, 2019

Narsistik kişilik bozukluğunun (NPD) nedenleri, çocukluk dönemindeki yoksunluklar ve aşırılıklarla yakından bağlantılıdır. Çocuk, çeşitli uyaranların veya ihtiyacı olan sevginin eksikliğini yaşayabilir. Ya da, diğer durumlarda, narsisizm farklı aşırılıklardan dolayı baş gösterebilir. Buna bir örnek olarak, ebeveynlerin çocuklarının ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırken sınırı aşmaları verilebilir.

Narsisizmle alakalı sorunlar farklı seviyelere sahiptir. Bazen bu, bizim sadece doğal halimizdir. Diğer durumlarda ise çok daha ciddiyete sahip narsistik kişilik bozukluğudur. Bu durumda, gösteriş merakı ve bencillik bireyin tüm kişiliğini istila eder. Bir takım anti-sosyal özellikler de bunlara ek olabilir.

“Utangaçlık narsisizmin garip bir bileşeni taşır: başkalarının bizim ne giydiğimizi ya da nasıl davrandığımızı gerçekten önemsediğine dair bir inanç.”

– André Dubus

NPD’ye nelerin neden olduğuna bağlı olarak, kişilikler farklı şekillerde etkilenir. Bununla birlikte, tüm vakaların, farklı yoğunluk derecelerine sahip birtakım ortak özellikleri vardır.

Genel olarak baskın olan şeyler; büyüklük kompleksi, kibir, başkalarını sömürmek ve kişiler arası sorunlardır. Aşağılık hissine işaret eden çok sayıda gizli özellikle de karşılaşılabilir. Durum ne olursa olsun, NPD’nin temel nedenleri şunlardır.

İstismar, aşırı narsisizmin nedenlerinden biri

Genellikle, çocukluk dönemlerinde istismara uğramış bireylerin, nihayetinde tamamen içe dönük olacaklarını düşünürüz. Bununla birlikte, bu her zaman doğru değildir. Birçok durum tam tersine sonuçlanabilir. Mağdur, narsistik bir kişilik geliştirir ve kendini sadece etrafındaki insanlardan daha üstün hissetmek ister.

İstismar, narsisizmin en karmaşık nedenlerinden biridir. Bu tarz vakalarda yaşananlar, telafi ve savunma mekanizmasının bir türüdür. Söz konusu bireyler bir daha asla bir başkasının kurbanı olmamak adına kararlıdır ve kendilerine olan saygıları şişirilir. Bu yönde ilerleme devam ederse eğer, bireylerin hayatlarında narsisizmin abartılı bir biçimi oluşacaktır.

İhmal

İhmal durumuyla istismar durumu arasında yaşanan pek çok benzerlik vardır. Birey, çocukluk yıllarında öyle bir korunmasızlık duygusu yaşar ki kendisi ve dünya arasında bir duvar inşa etmeye karar verir. Bu duvar narsisizmdir. İhmalin en büyük sonucu, bu durumda, empati deneyimlemekte çekilen derin bir zorluktur.

Bu tür vakalarda narsisizm bir kabuk etkisi gösterir; son derece zayıf bir insanı gizleyen bir kabuk. Bu nedenle, bu gibi insanların, diğerleri tarafından reddedilme korkusu duyması oldukça normalleşir ya da içsel benliklerini düzenleme şekillerinden dolayı derin utanç duyarlar. Narsisizm sadece bu duyguları gizler.

Ebeveynlerin tutarsızlığı

Ebeveynlerin tutarsızlığı NPD’nin ana nedenlerinden biridir. Bu durum, onların sözleriyle eylemleri arasındaki tutarsızlık ya da bizzat bu eylemler nedeniyle oluşabilir. Ebeveynler bir şey söyleyip ardından tamamen farklı bir şey yaparsa bu durum yaşanır. Aynı zamanda dengesiz olduklarında ve nasıl davranacaklarını veya tepki vereceklerini asla bilmediğimizde bu durum oluşur.

Bu, huzursuz, endişeli ebeveynlerin bir özelliğidir ve söz konusu özellik, genellikle, çocuklarda derin bir güven eksikliğine neden olur. Bu tür ebeveynler, sık sık, çocuklarına abartılı övgülerde bulunur, ama aynı zamanda onları çok sert bir şekilde eleştirirler. Narsisizm, bu rahatsız edici ve tutarsız ortamın neden olduğu acıya bir yanıttır.

Boş övgü ve hediyeler

Boş övgü, içinde suçluluk duygusu taşıyan ebeveynlerde oldukça örneksel bir eylemdir. Büyük olasılıkla çocuklarına yeterince zaman ayırmadıklarını ve dikkatlerini vermediklerini hisseder ve bunun doğru bir şey olmadığını bilirler. Bu nedenle, bu eksikliği telafi etmek adına, genellikle uygunsuz bir biçimde, çocuklarının hakkında gurur duyduklarına inandıkları bazı özellikleri vurgulamaya çalışırlar. Çocuklarını ne kadar az tanıdıkları göz önüne alındığında, bunu, onlar bu özelliklere sahip olsun ya da olmasın yine de yaparlar.

Bunu aşırı övgü ve pahalı hediyeler aracılığıyla gerçekleştirirler. Böylelikle, gerçek sevgi eksikliğini telafi ve örtbas etmenin bir yolunu bulurlar. Çocuklarının her yaptığını kutlama mecburiyeti duyarlar. Bu şekilde, çocuklarına karşı sahip oldukları sevgiden hiç kimsenin şüphe etmeyeceği sonucuna varırlar. Bu nedenle, çocuk, kendisinin, gerçeklikten uzak, idealleştirilmiş bir öz imajını geliştirir

Aşırı koruma

Aşırı koruma, bir tür istismar şeklidir. Çocuğa, korku ve kaygı mesajı iletir. Çocuğun zihnine, hayatın zorluklarıyla kendi başına baş edemeyeceği fikrini yükler. Ayrıca, içinde sürekli olarak dikkat edilmesi gereken “özel bir şey”, ona özgü bir zayıflık olduğunu düşünmesine neden olur. Bu da hem güvensizliği hem de abartılı narsisizmi besler.

Zamanla, kişi kendisini bir yere kapatmaya başlar. Kendi kişisel balonuna girer. Başkalarının, eğer onu gerçekten seviyorlarsa, onu koruması ve tüm kaprisleri ve “ihtiyaçlarını” sağlaması gerektiğini düşünür. Ayrıca başkalarının ihtiyaçlarına ilgisiz olur.

NPD’nin nedenlerinin çoğu, ebeveynlerin kendi narsisizmiyle ilgilidir. Bazen kendi çocuklarını kullanarak ya da diğer durumlarda, kişisel narsistik arzularını tatmin ederek, kendi benlik saygılarında var olan yaraları iyileştirmeye çalışırlar. Sorun şu ki, amaçlarının tamamen tam tersini elde ederler. Psikoterapi, bireyin benlik saygısını yeniden inşa etmeye ve onu güçlü ve sağlıklı bir hale getirmeye kesin olarak katkıda bulunabilir.