Konfüçyüs’ün düşünceleri meziyet edinme kaynağı olarak eğitimin etrafında döner. 3 başlıca erdemin olduğunu söyler: mutluluk ve iç huzur getiren zerafet, şüpheyi gideren bilim ve her tür korkuyu defeden cesaret. Şimdi, sizlerle Konfüçyüs’ün bugün hala geçerli olan bazı özlü sözlerini paylaşacağız.
Konfüçyüs’ün bilgece yaşamak hakkındaki fikirleri
Konfüçyüs’ün felsefesinin büyük bir kısmı faydalı bir şekilde nasıl yaşayacağımız ve nasıl erdemli olacağımız hakkında bilgelik dolu kapsüller sunmaya adanmıştır. Onun düşüncelerinde, düşünmeyi ve ılımlı olmayı savunan hoşgörülü bir ruhun izlerini görebilirsiniz. Bu aşağıdaki düşüncelerine de yansımış:
“Biraz para sorunları çözer; çok fazla para sorunları çeker.”
“Her şeyin kendine has bir güzelliği vardır ancak herkes göremez.”
“Hedefe ulaşmak zor görünüyorsa, hedefinizi değiştirmeyin; sizi ona ulaştırabilecek yeni bir yol arayın.”
“Çok ileri gitmek yeterince ilerlememiş olmak kadar kötü değildir.”
“Öfkesine hakim olabilen , en azılı düşmanına da hakim olur.”
“Karanlığa küfretmek yerine bir mum yakmak daha iyidir.”
“Müzik, insan doğasının onsuz yapamayacağı türden bir haz yaratır.”
“İntikam nefreti ebedi kılar.”
“Kötü alışkanlıklar bir yolcu gibi gelir, bir misafir gibi bizi ziyaret eder ve efendimizmiş gibi bizimle kalırlar.”
“Hiçbir zaman iddiaya girme. Eğer karşındaki kişiyi yeneceğini biliyorsan, sen bir dolandırıcısın… Eğer ona yenileceğini biliyorsan sen bir ahmaksın.”
Ahenk, erdemin sınavı
Konfüçyüs felsefesinde, düşünme, hissetme ve davranış biçimlerinin arasındaki uyumun önemine gönderme yapan pek çok söz vardır. Bir insanın davranışlarına özellikle önem verir çünkü birinin söylediği sözlerin doğru olup olmadığını ortaya çıkaran şey davranışlarıdır. Yapay tutumları reddeder ve sadeliği vurgular. Bu konu hakkındaki düşünceleri şöyledir:
“Üstün nitelikle kimse, konuşurken mütevazidir ancak davranışlarında cömerttir.”
“Sahte dil ve yağcılık nadiren erdeme eşlik eder.”
“İnsanın en yücesi konuşmadan önce yapan ve öğüt verdiği şeyi kendisi bizzat uygulayandır.”
“Adaletli davranışın hangisi olacağının farkında olup onu uygulamamak korkaklıktır.”
“Suyun girdiği kabın şeklini alması gibi, bilge insan da içinde bulunduğu koşullara uyum sağlamalıdır.”
“Bir adama balık verin, onu bir günlüğüne yiyecektir. Ona balık tutmayı öğretin, o zaman hayatını boyunca yiyebilecektir.”
“Bilgelik konuşurken yavaş olmaya yaparken ise çalışkan olmaya gayret etmek demektir.”
“Yalnızca en iyi bilgeleri ve en inatçı ahmakları anlamak mümkün değildir.”
Diğer insanlarla etkileşim
Konfüçyüs’ün felsefesinde, insanlar arasındaki ilişkileri sürdürmek için uygun yollar önerme girişiminde bulunan pek çok düşünce vardır. Saygı her toplumun temeli olmalıdır. Uygulayan herkese mutluluk getiren cömertlik ise bir toplumun en yüksek varlığıdır. Başkalarını zarif ve bir o kadar da uyumlu bir tutumla yargılama fikrini destekler. Bu konuda hakkındaki bilgece tavsiyelerine bir göz atalım.
“Başkasının iyiliğini garanti etmeye gayret eden kişi, kendi iyiliğini zaten garanti altına almış demektir.”
“Kendinizden çok, başkalarından az beklentiniz olsun. Böylece kendinizi pek çok zorluktan kurtarmış olacaksınız.”
“Doğa insanı birbirine benzetir ve bir araya getirir. Eğitim bizi farklı kılar ve birbirimizin önüne geçmemizi sağlar.”
“İnsanın tabiatı iyidir ve kötülük her şeyden önce tabiata aykırıdır.”
“Bilge insan isteklerini kendi içinde arar. Sıradan insan isteklerini başkalarının içinde arar.”
“Bir insanın kusurları onun düşüncelerine uyar. Kusurlarını gözlemleyin böylece erdemlerini bileceksiniz. “
“Gençler ve hizmetçiler yönetmesi en zor kişilerdir. Eğer onlara karşı gevşek davranırsanız, saygısızlaşırlar; onlara sert davranırsanız da sizden nefret ederler.”
“Öfkeyle söylenmiş bir söze aynı ses tonuyla cevap vermeyin. İkincisi, yani sizin cevabınız, hiç şüphesiz sizi kavgaya sürükleyecektir.”
Bilgi
Eğitim ve bilgi Konfüçyüs’ün felsefesinin en önemli parçalarıdır. Konfüçyüs tüm kalbiyle insanların tabiatının iyi olduğuna inandı. Ancak insanın tabiatının en iyi şekilde kendini ifade edebilmesi için işlenmesi ve şekillendirilmesi gerekiyordu. Bilmek elbette erdeme ulaşmanın yollarından biri ve erdem de iç huzur ve mutluluk getirir. Aşağıdaki aforizmalar onun bu konuyla ilgili düşüncelerini yansıtıyor:
“Ne kadarın yeterli olduğunu bilen her zaman çok şeyin sahibi olacaktır.”
“İyi bir lider doğru olanı bilir. Kötü bir lider satması en kolay olanı bilir.”
“Bir hata yapan ve onu düzeltmeyen adam daha sonra daha büyük başka bir hata yapacaktır.”
“Sabah doğruyu öğrenen kişi artık gün batımında ölebilir.”
“En asil insan türü ön yargısız açık fikirli bir beyne sahiptir. Adam aşağılık bir hale geldikçe ön yargıları artar ve daha az açık fikirli olur.”
“Bilgeliğe götüren üç yol vardır: taklit, en basit yol; düşünmek, en soylu yol ve deneyim, en acı yol.”
“Cehalet beynin gecesi gibidir ama o gecede ne yıldızlar vardır ne de ay.”
Bu eski ama yine de modern felsefecinin en çok hangi düşüncelerini beğendiniz?
