Herodot: İlk Tarihçi ve Antropolog

3 dakika

Uzmanlar günümüzde Herodot'u, zamanındaki sözel ve yazılı kaynakları kullanan ilk tarihçi olarak görüyor. Bazıları, "barbarlar"ın alışkanlıklarına olan ilgisinden dolayı onu ilk antropolog olarak görüyor.

Yazan ve doğrulayan psikolog Bernardo Peña Herrera

Tarafından yazılmıştır Guillermo Bisbal

Son Güncelleme: 25 Ekim, 2022

Halikarnaslı Herodot, Antik Yunan’da yaşamış bir tarihçi ve coğrafyacı idi. M.Ö. 484 ve 425 yıllarında yaşamıştır. Birçok uzman onu ilk tarihçi ve antropolog olarak görür.

İnsanların eylemlerine ve olaylara dair akıl yürüten ve yapısal kayıtları bırakan ilk kişidir. Bunu yapabilmek için, sözlü ve yazılı tarihi kaynakları kullanmıştı. Herodot zamanının çok ötesindeydi. Gelin, hayatını daha detaylı inceleyelim.

Herodot ve tarih

Tarihler adlı dokuz kitabı olan en büyük eserinin iki amacı vardı:

Yunanlıların ve barbarların yaşadıkları olayları kaydetmek.
Bu olayların nedenlerini ve Yunan ve Persli toplumlara nasıl etki ettiğini açıklamak.

Herodot’un kaydettiği olaylar, Yunanlılar ve Pers İmparatorluğu arasında geçen Greko-Pers Savaşları (M.Ö. 492 – 478) üzerinde toplanır. Ancak bazen sadece bu konudan bahsetmemiş ve ana metinden sapmıştır.

Bu olayları şiir yerine düzyazı şeklinde kaydetmiştir. Iliad ve Odyssey’in anlatıcısı Homer’den etkilendiği bellidir ama eserlerine onun tarzını adapte etmeye çalışmamıştır.

Yine de, her iki anlatıcı da bazı ortak yönler taşır. Eserlerini üçüncü kişi gözünden yazdılar ve ağdalı bir dil kullanmadılar.

Destansı şiirler ve Herodot’un tarih yazımı arasındaki büyük fark, kullandığı kaynaklardır.

Muses, Homer’in ana ilham kaynağı iken, Herodot tamamen bilgi toplamaya odaklanmıştı.

Herodot: Gezgin tarihçi

Herodot çok yolculuk etti. Bu nedenle, yolculukları sırasında gördüğü ve duyduğu her şeyi yazmış olması sürpriz değildir. Bu, açıkça kaynakları toplama yöntemine yansımıştır. Bu aşağıdaki noktalarda oluşur:

İnsanların tanıklık ettiği şeyleri aramak ve bunlar hakkında bilgi toplamak. Yerlerin coğrafi özelliklerinin açıklamalarını kullandı. Ayrıca, ziyaret ettiği insanların törelerini ve en çarpıcı özelliklerini nitelendirdi.
Doğrudan bilgi toplayamadığı zaman, ziyaret ettiği topraklardaki yerlilerin sözlü ifadelerinden faydalandı.
Ayrıca epik şairler ve resim yazarları tarafından üretilen yazılı kaynakları kullandı.

Herodot, eserlerinde bir olayı anlatmak için kullandığı bilgileri nasıl ve neden topladığını da anlattı. Aslında, bir tarihi olayı tanımlarken onu mümkün olduğunda gerçek anlatabilmek için çeşitli kaynakları kullanmanın önemini ve zorluğunu vurguladı. Hem sözlü hem de yazılı kaynakların doğrudan kullanımı, Herodot’un çalışmalarını efsanevi yapan şeydir. İnsanların tarih yazımını değiştirmiştir.

9 Tarih Kitabı

Uzun çalışması Tarhiler, 9 kitaptan oluşur:

İlk kitapta, o Greko-Pers Savaşlarının olası nedenlerini anlatır. Kral Croesus zamanlarında Lydia’daki hükümdarlığa odaklanmıştı. Bu tarihçiye göre, Kral Croesus, Yunanlılar ve Persler arasındaki çatışmayı kışkırtmıştı.
İkinci kitap Mısır ve büyük mucizeleri hakkındadır. Yazar, ilgili coğrafi özellikleri ve en çarpıcı Mısır geleneklerini tarif etmiştir. Ayrıca ülkenin uzun geçmişini de özetler.
Üçüncü kitapta, o fetih amacı ile Mısır’a saldıran II. Cambyses’i etkileyen nedenleri tartıştı. Ayrıca Cambyses’in kişiliğini ve askeri kampanyasını da tarif etti. Kitap onun ölümü ve I. Darius’un tahta çıkışı ile biter.
Dördüncü kitap iki bölümden oluşur. İlki Scythia (Orta Asya bölgesi) ve ikincisi ise Libya ile ilgili.
Beşinciden dokuzuncu kitaba kadar, Herdot Yunanlılar ve Persler arasındaki askeri çatışmalar üzerinde Greko-Pers Savaşları’na odaklanmıştır. Beşinci kitap, Perslerin, özellikle Makedonya ve Trakya’dan Yunanlılara karşı ilerlemelerini ele alır. Ayrıca Sparta ve Atina’nın tarihi, coğrafi özellikleri ve kültürü hakkında konuşur.
Altıncı kitap, Darius’un Marathon’daki Yunan Zaferi ile sona eren seferi ile ilgilidir.
Yedinci kitap Thermopylae Savaşı gibi bir dizi dramatik savaşı açıklar.
Son olarak, sekiz ve dokuzuncu kitaplarda sırasıyla Salamis ve Plataea Savaşlarını açıklamaktadır.

İlk tarihçi ve antropolog

Herodot’un bilgi toplama metotları sonucunda, günümüzdeki bir çok tarihçi onu akademik tarih alanının kurucusu olarak görüyor. Bazı olayları tanımlaması sayesinde, antik Avrupa ve Asya’yı etkileyen çatışmalara dair kayıtlarımız var.

Uzmanlar Herodot sadece ilk tarihçi olarak görmüyor. Aynı zaman da ilk antropolog olduğunu da söylüyor. Bunun nedeni, günümüzde etnografinin temel karakteristiklerinden biri olarak bilinen katılımcı gözlemcilik metodunu kullanmış olmasıdır.