Grup Normları Neden Vardır?

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Alejandro Sanfeliciano

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Resmi ya da resmi olmayan farklı sosyal gruplarda her grubun kendine has grup normları olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Bu etik kurallar sosyal hayatımızın büyük bir kısmını oluşturur ve bu etik kuralları adil ve gerekli görürüz. Bu sebeple aklımıza hemen şu soru gelir; grupların bu normların oluşumundaki rolleri nelerdir, bu etik kuralların gruptaki işlevleri nelerdir?

Bu iki soruya cevap vermeden önce “etik” kavramının tanımını yapmamız gerekir, bu kavramı anlamak, işlevini ve çıkış noktasını bilmek önemlidir. İnsanlar “etik” kavramını grupta paylaşılan ortak anlayış olarak tanımlar ve bu anlayış gerçeklik belirsiz olduğunda bir referans noktası görevi görür. Bununla birlikte, normların görevi tutum ve davranışları düzene sokmaktır. İki çeşit etik vardır:

• Betimleyici etik: Bunlar grup üyelerinin bir durumla karşılaştıklarında nasıl bir tutum sergilediklerinin karşılığıdır. Kendi içlerinde bir davranış modeli oluştururlar, gruptaki herkesin buna uymasını beklerler ve daha önce dediğimiz gibi gerçekliğe dair referans noktalarını bu olarak alırlar.
• Normatif etik: Bu etik kuralları gruptakilerin neleri onaylayıp neleri onaylamadıklarını kapsar. Bunlar gruptaki bireylerin neleri yapmakla yükümlü olduklarını belirler. Tutum ve davranışlar için belirleyici kurallardır.

Grup normlarının amacı

Hepimiz her grupta kuralların olduğunun farkındayız. Buradan, normların grup dinamiğinde bir işlevi olduğu ya en azından bazı sonuçlara yol açtığı çıkarımını yapabiliriz. Aksi takdirde etiğin var olmasının bir sebebi olmazdı. Bu işlevler bireysel ya da sosyal olarak düşünülebilir; sonuçlardan etkilenen bir özne varsa bireysel olarak adlandırırız. Grup çıkarlarını gözettiği ve sosyal veya grup düzeyinde oldukları zaman ise sosyal etik adını alır. Çoğu zaman iki işlevi de barındırır.

Daha önce bahsettiğimiz gibi, bireysel etik kurallarının temel görevi referans noktası olmaktır. Etik sayesinde, bireyler gerçekliği nasıl yorumlayıp inşa edeceklerini bilirler. Bu fonksiyon, hatasız bir şekilde sosyal yapılandırmacı paradigmalara örnektir. Bu paradigmalara göre bizler gerçekliği bireysel ve toplumsal kültür aracılığıyla inşa ederiz. Elbette gruplar ve etik kuralları bu süreçte aktif rol alır.

Sosyal düzeyde grup etiği aşağıdaki amaçlara hizmet eder:

• Gruptaki etkileşimlerin ve grup üyelerinin aktivitelerinin kontrolünü ve koordinasyonunu sağlar ve bunların düzenli bir şekilde gerçekleşmesini amaçlayarak kaos ve çelişkiyi ortadan kaldırır. Sonuç olarak, grubun yıkımdan kaçınmasını sağlar.
• Grup amacını belirler. Gruplar kendi normlarını belirlediklerinde aynı zamanda ortak bir amaç için davranışsal birlik oluştururlar. Bu, grubun daha etkili olarak hedefine ilerlemesinde çok önemli role sahiptir.
• Grup kimliğinin korunmasını sağlar. Etik kuralları bireyleri nasıl ve diğer insanlardan ne derece farklı davranmaları gerektiği konusunda şekillendirir. Bu da sizi belirli bir gruba ait gösteren, grubun kökenlerine dayalı bir kimlik oluşmasını sağlar.

Gruplar bu etik kuralları nasıl yaratırlar?

Bu etik kuralların gelişimi birçok sosyal psikolog tarafından defalarca araştırılmış bir konudur. Levine ve Moreland, grup etiğinin nasıl oluştuğu konusunda birçok teori ve deneyi incelemiştir ve onlar sayesinde grupta etik oluşumunun içsel ve dışsal olarak iki kökeninin olduğunu biliyoruz.

İçsel kökenlerde şunlara rastlarız:

• Herhangi belirli bir durumda grup üyelerinin nasıl davranmaları gerektiğine dair rehberlik. Daha çok grup üyesi tarafından paylaşıldığı takdirde etik grupta kendine daha hızlı yer bulur.
• Grup üyeleri arasındaki anlaşmazlıklarda karşılıklı pazarlık.
• Grup üyelerinin birbirini örnek almaları ve grubun geneline yayılması.
• Otomatik sınıflandırma. Bu etik kuralı, grup kimliğinde yer alan bilgiler ışığında mümkün olur.

Dışsal köken olarak en yaygın ve bahsetmeye değer köken, bir kurumun ya da liderin bir etik kuralını dikte etmesidir. Bu etik kuralları ya grup dışından ya da grup içindeki spesifik bir bireyden gelir. Sonuç olarak, içsel kökenler grup üyeleri tarafından kabul edilmeye daha yatkındır. Fakat bu büyük ölçüde yeni etik kuralının grubun hedefleriyle olan çıkar birliğine dayanır.

Grup etiği gündelik hayatımızın bir parçasıdır ve işimizi nasıl yaptığımızdan gece dışarı çıkarken nasıl giyindiğimize kadar belirleyici olduğu birçok alan vardır. Normlar davranışlarımızda genellikle bilinçdışı veya kapalı bir şekilde gözlemlenebilir, bu sebeple etik kurallarını ve işlevlerini anlamak önemlidir. Bu şekilde etik kurallarına dair eleştirel bir bakış açısı benimseyip kendi ahlak anlayışımızla ve bireysel kimliğimizle çelişmekten kaçınabiliriz.