Fritz Perls'ün En Güzel 35 Sözü
Fritz Perls’ün sözleri bugün hâlâ bir ilham kaynağı. Ayrıca karısı Laura Perls ve sosyolog Paul Goodman ile birlikte Gestalt Therapy’nin de yaratıcısıydı. Perls yaratıcı bir yaklaşım kullanarak, duygularımızı tanıyıp tüm dikkatimizi odaklayarak yaşamın farklı alanlarında esenliğe ulaşabileceğimizi düşünüyordu.
Fritz Perls, 1950’li yıllarda New York Institute for Gestalt Therapy adlı enstitü aracılığıyla terapötik modelini geliştirmeye başladı. Bu yaklaşım giderek gelişti ve daha da sağlam temellere oturdu. Bu şüphesiz pek çok kişiye daha olumlu değişiklikler başlatmak amacıyla düşünce, his ve davranışlarına odaklanarak bu şekilde yeterli öz duyarlılıklarını geliştirilmek ve yeni bakış açıları genişletmek için yardım edebilecek bütünleştirici bir psikolojik modeldir.
Gestalt’ı günlük olarak uygulayanlar bu terapötik modeli canlı, doğal ve yaratıcı olarak tanımlamaktadır. Dahası, günlük problemlerle etkin ve başarılı bir şekilde başa çıkmak için daha fazla özgüven oluşturmayı başarır. Ayrıca insanların maksimum potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olur.
Ancak Gestalt psikolojisini Gestalt terapisi ile karıştırmamalıyız. İkisi tam olarak aynı değil. Birincisi Kurt Lewin, Max Wertheimer, Kurt Koffka gibi teorisyenlerin yirminci yüzyıl başlarında psikolojide başlattığı bir hareket olarak ortaya çıktı. Amacı, insanı bir bütün olarak kavrayarak yapısalcılığın “elementarizmi” ne bir tepki olarak başka bir yaklaşım oluşturmaktı.
Kendi açısından Gestalt Terapi’nin kökleri hümanist psikolojiye dayanır ve şu anı odak alarak insanlara yardım etmeye, çevrelerindeki tüm olasılıkları görmelerini sağlamaya çalışır. Fritz Perls’in kendisinin başardığı bir şey de bu terapötik yaklaşıma özgün bir yaşam felsefesi katmaktı. İlişkilerimizin ve eğitimin niteliğini geliştirebilen, hatta iş dünyasına insan potansiyeline daha iyi yatırım yapma araçlarını sağlayabilen bir felsefe.
GESTALT DUASI
“Ben kendi işime, sen de kendi işine bakıyorsun,
Senin beklentilerini karşılamak için bu dünyaya gelmedim,
Ve sen de benim beklentilerimi karşılamak için burada değilsin.
Sen sensin, ben de ben. Olur da birbirimizi bulursak, çok güzel olur.
Ama olmazsa, elimizden gelen bir şey yok.”– Fritz Perls
Fritz Perls’den en iyi alıntılar:
Pek çok kişi Fritz Perls’ün sözlerinin, insan bilgisinin ışıklı fırça darbeleri, uyanışımızı teşvik eden teorik özler olduğunu söylüyor. Gestalt terapisi ile bir ilişkisi olup olmadığına bakılmaksızın, “Düşler ve Varoluş” veya “Gestalt Terapisine Pratik Yaklaşım” gibi kitaplar psikoloji tarihinin bir parçasıdır. Bu nedenle, bu sözleri okuyup üzerinde düşünmek çok ilginç olacaktır.
Daha fazla lafı uzatmadan sizi Fritz Perls’ün en güzel sözleriyle baş başa bırakalım:
1. Zihinsel esenliği bulduğunuzda her şey yoluna girer.
Varlığımızdaki ince dengeyi bulduğumuz noktada engelleri görmeyi bıraktığımız ve yolu açıkça görebildiğimiz zaman, kendimizi özgür hissederiz ve varlığımız yolunu bulur. Yukarıda belirttiğimiz gibi, Gestalt terapisi terapist ve hastanın paylaştığı sınırları aşarak bize yeni bir yaşam odağı sağlar.
Fritz Perls, Gestalt terapisini, her olumlu, açık ve kararlı tutumun yolumuzu bulup ilerlememize izin verdiği varoluşsal bir boyuta yerleştirdi.
2. Şu anda olmak, dikkatimizi ve bilincimizi birleştirmektir.
Bu Fritz Perls’in en bilinen alıntılarından biridir ve Gestalt terapisinin en önemli kavramlarından biri de bundan türetilmiştir: “farkındalık”. Bu, kişisel gelişmemizi ilerletmek için şu anda dikkat ve bilincin bir araya geldiği bir uyanıştır.
3. Beden her şeyi bilir. Çok az şey biliyoruz. Sezgi vücudun zekasıdır.
İnsanlar olarak, bedenimiz, bilinçli zihnimiz ve çevre ile etkileşimimiz arasındaki birliğin sonucuyuz. Ancak hayatımızın çoğunu, bu bağı kuramadan,“bağlantısız”, uyuyarak geçiriyoruz. Bu nedenle, duyularının, yüreklerinin veya sezgilerinin sağladığı ipuçlarına güvenmeyenler, Fritz Perls’in bahsettiği bilgeliğe erişmeyeceklerdir.
4. Terapist, şu an meydana gelen olayların “nasıl” gerçekleştiğiyle temas halinde olmanın yollarını arar.
Terapist, hastasına nasıl hissettiğini sorduğunda, “kötü”, “aklım karışık”, “kızgın” gibi yanıtlar alması yaygındır… Ancak uzmanın amaçlarından biri, duyguları netleştirerek ve bu duyguya neden olan şeyi ayırt etmektir. Bu amaçla iletişim birinci kişi zamiriyle ve şu ana odaklanarak gerçekleştirilir.
“Her bireyin görevi, bir yaşam durumunu neyin engellediğini bulmaktır.”
– Fritz Perls
6. Bu dünyada başkalarının beklentilerini karşılamak için yaşamıyorum ve dünyanın da benim beklentilerimi karşılaması gerektiğini düşünmüyorum.
Bütünlük, özgüven, kesinlik ve düşünceli farkındalık. Bunlar Gestalt terapisinin köşe taşlarıdır. Yine bu da Fritz Perls’in en ünlü sözlerinden biridir.
7. Olgunlaşmak hayatınızın sorumluluğunu almak, yalnız kalmak demektir.
Bu söz, Fritz Perls’İn anlayışını yansıtan tipik alıntılardan biri. Gestalt teorisinin terapiye yaklaşımı, kişinin hâlâ sorumlu hissedemediği geçmiş ya da çocukluk dönemine değil, şu ana odaklanarak psikanalizden ayrıldı.
Kişisel sorumluluk şu andadır. Ayrıca bu adımı atmak olgunlaşmayı gerektirir. Aynı zamanda yalnızlıkla yeniden tanışarak kendimizin tadını çıkarma fırsatını bize sunar.
8. Öğrenmek, bir şeyin mümkün olduğunu keşfetmektir.
İlerlemek, büyümek ve yeterli öz farkındalık geliştirmek, insan olarak tüm potansiyelimizi gerçekleştirmeyi gerektirir.
“Bağımlılığımız, bizi kölelere çevirir, özellikle de bu öz saygımızın bağımlılığı ise. Teşvik edilmeye, övülmeye, sırtınızın sıvanmasına ihtiyacınız varsa, o zaman herkesi yargıcınız kılarsınız.”
– Fitz Perls
10. En çok kontrol sahibi kişi kontrolü bırakabilen kişidir.
Bazen insanlar öyle yüksek düzeyde bir öz-denetim geliştirirler, elde ettikleri tek şey gerçek ihtiyaçlarının bastırılmasıdır. Bunun bir örneği, üzüntülerimizi, hayal kırıklıklarımızı ve başkalarının bize yaşattığı hayal kırıklıklarını gömmemizdir.
Bu davranışların hiçbiri sağlıklı değildir. Bununla birlikte, Gestalt terapisinde, sağlıklı kontrol, kişinin her an nasıl tepki vereceğini iyi bilmesidir. Hayal kırıklığımı ya da kızgınlığımı zekice ve yapıcı bir şekilde ortaya koymak için öfkemi kontrol edebilirim.
11. İyi bir insan olduğunuz için dünyanın size adil bir şekilde davranmasını beklemek vejeteryan olduğunuz için bir boğanın size saldırmayacağını ummakla aynı şeydir.
Sizinle ilgilenmekten, size saygı duymaktan ve siz olduğunuz için size değer vermekten sorumlu olan kişi yine sizsiniz. İş arkadaşlarınız , toplum ya da aileniz değil. Kendinizden sorumlu olan tek kişi yine sizsiniz . Bunu kabul etmemek ya da görmemek, bitmeyen bir acı kaynağıdır.
12. Arkadaş, mükemmeliyetçi olma. Mükemmeliyetçilik bir lanettir.
Mükemmeliyetçilik duygusal sağlığımız için iyi değildir. Bu, yukarıda bahsettiğimiz ve bazen gerçekçi olmayan beklentiler yaratmamıza neden olan kendini kontrol etme ihtiyacına büyük ölçüde bağlıdır.
13. İnsanlar için konuşabilmek ve dinleyebilmek çok nadirdir. Çok az kişi konuşmadan dinleyebilir.
Tüm Gestalt psikoterapistleri terapi sırasında temel bir şeyin peşindedir: insanların çarpık davranışları, alışkanlıkları, korkuları ve yaklaşımları altında sakladıkları tüm bu duygusal süreçleri yüzeye çıkarmak.
Gerçeği saptıran zihni sakinleştirmek ve merkeze oturtmak için uzman ilk önce hastayı kendini dinlemeye, o anda nasıl olduğunun farkına varmaya davet eder. Daha sonra, terapistin orada olduğunu ve pür dikkat dinlediğini bilerek duygularını yüksek sesle anlatabilirler.
Fritz Perls’ın oldukça basit görünen bir şeye işaret ediyordu: Kendini dinlemek, iletişim kurmak ve sessizce dinlenmek, toplumumuzda kaybettiğimiz bir dinamiktir. Kendimizi dinleme ve başkalarını dinleme yeteneğini kaybettik.
14. Anksiyete nefes almaksızın heyecandır.
Hayat, içimizde belirsizlik yaratır; endişe ve korku bizi ele geçirir çünkü gelecekten korkarız çünkü duygular bizi aşar ve onların büyüklüğünü kavramadan bizi ele geçirmesine izin veririz ta ki nefessiz kalana dek.
Eğer baskı, sınırlama ve korku olmadan ilerlemek istiyorsak, Gestalt Terapi her şeyden önce, duygularımızı netleştirebileceğimizi öne sürüyor. Belli bir anda bize ne olduğunu bilmek her zaman anksiyeteyi sakinleştirmemize yardımcı olur.
15. Kendiniz olun, kendinizi özgürce ve korkusuzca ifade edin. Sonuçta, sizi gerçekten sevenler, ne dediğinizi veya yaptığınızı yargılamayacaktır.
Koşulsuz kabul ve dürüstlük, Gestalt tedavisinin en önemli iki dayanağıdır. Birisi bizi olduğumuz gibi kabul etmiyor ya da söylediklerimize saygı duymuyorsa, bunun nedeni bizi takdir etmiyor olmaları ve özümüzle uyumlu olmamalarıdır.
16. Çok düşünmeyin… Hissedin.
“Size bir şey hissettiren her şey değerlidir”. Fritz Perls’ün bu sözü bize önemli bir şey sunuyor. Bizi canlı yapan şey hislerimizdir ve bu yüzden aşırı endişelenmek yerine, duyguların olumlu veya olumsuz olmasına bakılmaksızın kendimize daha fazla hissetme iznini vermeliyiz. Hislerin gelmesne izin vermek de onları anlamanın bir yoludur.
“Ağrı bizi uyandırmak içindir… Ağrı, bir radyo gibi yaınızda taşınacak bir şeydir. Gücünüzü acıyı deneyimlediğinizde hissedersiniz. Her şey onu nasıl taşıdığınıza bağlıdır.”
– Fritz Perls
18. Gururumuza zarar verse bile gerçeği tolere etmeyi öğrenmeliyiz.
Hakikat, farkındalığın yani açık olanı gizli kılmak ya da ilerlememize yardım ettiği için canımızı yakan bir gerçeği bile kabul etmek için bir iç uyanışı desteklemeyi öğrendiğimiz o karmaşık yetenektir.
19. Hiçbir şey kendi bağlamı olmadan anlam ifade etmemektedir. Anlam diye bir şey yoktur.
Anlam, yalıtılmış bir varlık olarak mevcut değildir, aksine ona anlam veren bir şeye bağlıdır. Hiç kimsenin, hiçbir sebep olmaksızın korku, öfke ya da mutluluk hissetmediğini anlamalıyız. Duygularımız her zaman bir bağlamla, belirli bir durumla başlar.
20. Yaşamlarımızı potansiyelimizi bu denli az kullanarak yaşadığımız gerçeği, kendimizi olduğumuz gibi kabul etmeyi istemediğimiz içindir.
Fritz Perls, insan potansiyeli ve gelişimini Gestalt terapisi içindeki temel amaçlardan biri olarak yerleştirir.
21. Tamamen kendimiz olmak için kendimize izin vermiyoruz-ya da başkaları buna izin vermiyor.
Bu Perls’in mirasını iyi özetleyen bir başka sözüdür. Kendimizi olduğumuz gibi kabul etmek, kuşkusuz ki esenliğe ilk adımdır. Bunun için, bu rahatsızlığın sorumluluğunu etrafımızdakilere atfetmekten çok uzak olarak, gözlerimizi açabilmemiz, kendi kişisel sorumluluğumuzu fark etmemiz, kim olduğumuzu ve ne istediğimizi açıklayabilmemiz gerekir.
22. Rüyalarınızı hatırlamayı reddederseniz, aslında yaptığınız şey kendi varlığınızı reddetmektir.
Niyetlerimiz, hedeflerimiz ve arzularımız kim olduğumuzun bir parçasıdır. Onları inkâr etmek, inkar ya da terk edemeyeceğimiz varlığımızın aydınlık birliğini parçalamak anlamına gelir.
23. Değişim bir fırsattır.
Çok az şey bizi yön değişikliği, belirsizlikler, kaderimizdeki değişimler kadar korkutur. Kendimize yolumuz boyunca ilerlemeye, gelişim fırsatlarını tespit etmeye izin vermek için değişime uyum sağlamalıyız.
“Gerçekten bütün olan bir kişi iyi bir rehberliğe ve aynı zamanda hareket etme yeteneğine sahip olmak zorunda.”
– Fritz Perls
25. Herkes yaşamlarını istedikleri şeye yönlendirmekten sorumludur.
Fritz Perls bize,hümanizme dair çok pratik bir perspektif sunar. Buna göre, her birey kendi hedeflerine doğru hayatlarını yönlendirmek için nihai sorumluluğa sahiptir.
26. Şu anın kaygı ve rahatsızlıklarından kaçamayız.
Kendimizi olduğumuz gibi kabul etmek için öncelikle bizi şu an rahatsız eden endişelerle başa çıkmamız gerekir. Gestalt Terapisi tüm dikkatini şu ana odaklar.
27. Geçmiş şu anımızı kaçırıyor.
Gestalt Terapisinde, psikanalizin önemli bir boyutu olan geçmiş, şu ana göre çok daha önemsizdir. Her şey şu anda olur ve cevaplarımızı şu anda bulup yaralarımızı yine şimdi iyileştirip büyürüz.
28. Yaşamlarımızı iyileştirmek için nelere öncelik verileceğini bilmemiz gerekir.
Bu, günlük olarak ihmal etme eğiliminde olduğumuz başka bir şeydir: önceliklerimiz. Neyin önemli olduğunu, neye ihtiyacımız olduğunu ve yapılacaklar listemizde nelerin eksik kalmaması gerektiğini açık olarak bilmek, esenliğimiz için çok önemlidir.
29. Yalnızlık aslında ait olma duygusuna bağlanabileceğiniz yerdir.
Yalnızlıktan korkanlar, özlerini, ihtiyaçlarını ve düşüncelerini yeniden keşfetmekten korkuyorlar. İç sesimizle bağlantı kurmak için o özel alanlara bakmak kadar bizi güçlendirecek çok az şey vardır.
30. Duygularımızla yeniden tanışmak ve onları kucaklamayı öğrenmek şifa vericidir.
Tüm duygular Gestalt terapisinde uyarlamalı bir amaca hizmet ediyor. Bu nedenle, bunları nasıl tanıyacağınızı ve anlayacağınızı bilmek, terapötik süreçte anahtardır.
31. Dikkat dağıtan şeyler de hayat yolculuğumuzun bir parçasıdır.
Fritz Perls için, “dikkatinizi dağıtmak”, dikkat kapasitemizi kaybetmek anlamına gelmez. Kendimizi hissetmemiz, dinlenmemiz, akmamıza izin vermemiz, dinginlik, keyif ve huzurumuzu artıran barışçıl küçük köşelere götürülmemize izin vermek çok önemli bir şeydir.
“Denemek yalan söylemektir. Denerim demek bunu yapmak için ciddi bir niyetiniz olmadığı anlamına gelir. Gerçekten yapmayı planlıyorsanız, şunu söyleyin: ‘Yapacağım.’ Bir şeyi yapmak istemiyorsanız ‘Yapmayacağım’ deyin. Açıkça düşünmek ve açıkça hareket etmek için açıkça konuşmalısınız.”
– Fritz Perls
33. İnsanlarda çok fazla potansiyel var, ancak bunu nasıl algılayacağınızı bilmek de yetenek gerektiriyor.
Hepimizin büyük bir potansiyeli var, ama her zaman onu nasıl algılayacağımızı, algılayacağımızı ya da bundan nasıl yararlanacağımızı bilemiyoruz. Dolayısıyla, Fritz Perls’ göre gerçek yetenek, bu uykusal yetenekleri nasıl uyandırmayı bilmekte yatıyor.
34. Ölüm korkusu yaşam korkusu anlamına gelir.
Korku ile yaşamak, tam yaşamamıza engel olur ve bu şüphesiz Gestalt terapisinin gerçek amacıdır: Seçtiğimiz şekilde mutlu olmamızı sağlamak.
35. Sizin için en iyi planın kendinizden çıkmasına izin verin.
Kendi yaşam planımızı tasarlamanın nihai sorumluluğu yalnızca bize aittir. Bu sorumluluk duygusu ise ideallerimizin, hayallerimizin ve değerlerimizin farkına vardığımızda ortaya çıkar.Çünkü hiç şüphesiz en güzel çiçekler, her gün dikkatle ilgilenip sulamamız gereken çiçekler, o güzel köklerden çıkar.
Sonuç olarak, Fritz Perls’ün sözlerinin uyanık ve hassas bir zihinden doğduğunu gördük. Perls, psikoloji tarihinde kişisel gelişimi desteklemek için yeni terapötik araçlar sunmuş önemli bir figürdü. Bununla birlikte, ihtiyaçlarımıza en uygun şekilde kullanmak ve mutluluğa doğru yeni yollar oluşturmak için mirasının ilkelerini yerine getirmeye çalışmak bize bağlı.
Kaynakça:
- Perls, Fritz (2001). Enfoque gestalt y testigos de la Gestalt. Madrid: Cuatro Vientos
- Perls, Fritz (2002). Sueños y existencia: terapia Gestalt. Madrid: Cuatro Vientos
- Perls, Fritz (1947). Ego, hunger and agression. Gestalt Journal Press
- Perls, Fritz (1969). Dentro y fuera del tarro de la basura: autobiografía. Paidós