Film Müzikleri Beyni Nasıl Etkiler?
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Müzik evrensel bir dildir. Anıları canlandırma, duyguları uyandırma ve hatta zor zamanların atlatılmasına yardımcı olmak gibi özellikleri vardır. Bu yüzden de sinema dünyasında oldukça etkili kullanılan bir araçtır. İster inanın, ister inanmayın, film müzikleri beynimizi etkiler. Şimdi gerçekçi olalım: sevdiği bir filmin müziğini kim hatırlamaz ki? Eminiz bu soruya herkes olumlu cevap verecektir.
Pek çok insan için müziksiz bir filmi hatırlamak imkansızdır. Birçok eski film, hatırı sayılır müzikleri sayesinde bugün hala güncelliğini korumaktadır. Yıldız Savaşları, Rüzgar Gibi Geçti ya da o çok popüler duş sahnesiyle Sapık filmleri buna çok açık örneklerdir.
Film müzikleri duyguları harekete geçirme gücüne sahiptir. Bizi gülümsetebilir, rahatsız edebilir ve hatta ağlatabilir. Bunun sebebi beynimizde etki uyandırmasıdır. Şimdi bu konuya biraz daha ayrıntılı göz atalım.
“Bir melodi veya ritmle her çeşit duygu canlandırılabilir. Bu nedenle müziğin karakteri şekillendirmek gibi bir gücü vardır.”
– Aristotle
Müzik ve beyin
Müzik bizim zaman içinde yolculuk yapmamızı sağlayan, bizi rahatlatan ilginç bir sanat dalıdır. Aslında, müzik her zaman bizimle birliktedir. Ama hiç düşündük mü; acaba müzik dinleyince beynimizde ne gibi değişiklikler olur?
Yapılan bazı çalışmalara göre, müzik insan gelişimi açısından önemli bir rol oynar. Araştırmacılar müziğe insan beyninin verdiği tepkiyi incelediklerinde, onun beynin kontrol ve hareket noktalarıyla ilgili anahtar bölgeleri etkilediğini gözlemlemişlerdir. Sonuç olarak, müziğin atalarımızın birlik içinde olmalarını ve fedakar davranışlar geliştirmelerini sağladığını kanıtlamışlardır.
2015 yılında, Helsinki Üniversitesinden bazı araştırmacılar bir çalışma yürütmüş ve klasik müziğin genleri olumlu etkilediği sonucuna varmışlardır. Aslında, deneyler sırasında Mozart dinleyenlerin beyin aktivitelerinin daha fazla olduğu görülmüştür.
Müzikolog ve filozof olan Julius Portnoy, müziğin beyinde endorfin salınımını arttırdığını ve bunun da mutluluk ve rahatlama hali oluşturduğunu söylemiştir. Müzik dinlemek, metabolik hızları, kan basıncını, enerji seviyelerini ve sindirimi etkileyebilir.
Müziğin beyindeki birçok bölgeyi aynı anda aktif hale getirdiği fikri, akıl sağlığı konusunda pek çok uzmanın hastalarının psikolojik bozukluklarını tedavi etmede bir yardımcı olarak müziğe başvurmasına neden olmuştur. Bu müzikle terapi olarak bilinir. Müzikle terapide müzik, hastanın her yönden sağlığını düzeltmek için kullanılan bir araçtır. Aslında çalışmalar göstermiştir ki; müzik, rehabilitasyonda, genel sağlık programlarında ve eğitimde kullanıldığında faydalı olabilir.
Film müzikleri beyni nasıl etkiler?
Film müzikleri bilgili müzisyenler tarafından yapılır. Bu sanatçılar müziğin beyni nasıl etkilediğini bilirler ve bizi ele geçirmesi için müziği kullanırlar. Duyguları harekete geçirmek için müziğin gücünü kullanırlar. Örneğin; besteci Barnard Herrmann, Alfred Hitchcock’u Sapık filminin duş sahnesine müzik eklemek için ikna etmiştir.
Film müzikleri son derece önemlidir. Çünkü bir şekilde izleyicilerin izledikleri film ile kendi duyguları arasında bir bağ kurmasını sağlar.
Müzik endişe ve kaygıyı uyandırmada da temel bir rol oynar. Bu her tarz için söz konusu olabilir. Sadece korku filmleri için geçerli değildir. Örneğin, aksiyon filmlerinde bazı sahneler endişelenip kalbimizin hızlı atmasına, soluğumuzun tutulmasına sebep olur. Gizemli filmlerde ise gerçekleri anlamak için davetkar bir tarzda olabilir. Kısacası, bütün film türleri müziği avantaj sağlamak için kullanırlar.
Film müziklerinin insan beynini nasıl etkilediğini araştıran bazı çalışmalar yapılmıştır. 2010 yılında Kaliforniya Üniversitesi, insanların ve bazı vahşi hayvanların alarm seslerine aynı hassasiyeti gösterdiğini belirten bir çalışma yayınlamıştır. Şimdilerde müzisyenler kaygı, huzursuzluk veya gerginlik gibi duyguları harekete geçirmek için bahsedilen bu sesleri kullanmaya başlamışlardır.
Filmlerde ses ötesinin kullanılması
Ses ötesi, insanın algılayamayacağı derecede düşük frekanslı olan seslerdir. Ancak bu sesler doğal, duygusal ve fiziksel bazı reaksiyonlara yol açar.
Ses ötesi, film müziklerinde izleyicilerin duygularını desteklemek için kullanılır. Ses ötesi sayesinde müzisyenler izleyenlerin endişe, üzüntü ve mutluluk gibi duyguları daha fazla yaşamalarını sağlarlar. Örneğin; Paranormal Activity adlı filmde bazı sahnelerde seyircilerin endişe ve korkularını arttırmak için ses ötesi kullanılmıştır.
Sonuç olarak, film müzikleri sinema deneyimini çok daha gerçek ve ilginç hale getirmiştir.
“Müzik duyguların stenografisidir. Kelimelerle tarif etmesi zor olan duygular, müzik yoluyla direkt olarak ve bütün gücü ve önemiyle insana aktarılabilir.”
– Leo Tolstoy
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Moreno, J. L. (2003). Psicología de la música y emoción musical. Educatio, (20-21), 213.
- Rebolledo, F. A. (2006). La musicoterapia como instrumento favorecedor de la plasticidad, el aprendizaje y la reorganización neurológica. Plasticidad y Restauración Neurológica, 5(1), 85-97.
- Soria-Urios, G., Duque, P., & García-Moreno, J. M. (2011). Música y cerebro: fundamentos neurocientíficos y trastornos musicales. Rev Neurol, 52(1), 45-55.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.