Logo image
Logo image

Çoğu İnsanın İnandığı 4 Efsane

3 dakika
Bilim veya teknolojinin gerçeğe uymadığını göstermesine rağmen, büyük bir insan grubunun paylaştığı birçok efsane vardır. Bu ifadeler, üzerinde düşünmeden veya şüphe süzgeci geçmeden mekanik olarak tekrarlanır.
Çoğu İnsanın İnandığı 4 Efsane
Son Güncelleme: 08 Nisan, 2021

XXI. yüzyılda ve bilgi çağının ortasında olmamıza rağmen, toplumun önemli bir kesiminin paylaştığı, çoğu insanın inandığı efsaneler gibi hayatımızı meşgul eden birçok fikir vardır.

Gerçek şudur ki, insanlar çok saftır ve çoğunluğun – özellikle bu kişiler akraba ise veya ait oldukları bir grupsa – bir tezi desteklediğini düşünme eğilimindedirler. Bu bir gerçektir.

Çoğu insanın inandığı efsanelerden ilki, onları tekrarlayanların yeterince zeki veya aydın görüşlü olmadıklarıdır. Ancak bu doğru değildir. Nobel Ödülü sahipleri de dahil olmak üzere büyük bilim adamları bile bu yalanlara inanmaktadır. Bu tür “yanlış gerçekler” o kadar güç kazanır ki, bazen en şüpheci kişi bile sonunda bu yalanlara inanır.

Etrafımızda olan şeyler gösteriyor ki, biz insanlar, sezgilerimizin ve çoğunluğun etkisiyle bazı şeylere inanıyoruz. Her şey hakkında yorum yapmaya bayılıyoruz ve yorumlarımızı, onu destekleyen geçerlilikleri veya verileri analiz etmeyi bırakmadan, orada duyduklarımıza dayanarak yapıyoruz.

Örnek olarak zaten yanlış oldukları kanıtlanmış olsa da, çoğu insanın inandığı efsaneler listesi aşağıda verilmiştir:

“Efsaneler gerçekliğin kendisinden daha güçlüdür. Bir efsane olarak devrim, nihai devrimdir.”

– Albert Camus

Some figure

1.Beyin hemisferinin baskın olması

Çoğu insanın inandığı efsanelerden biri, iki beyin yarım küresinden birinin diğerine hakim olmasıdır. Kişiliğimizin büyük bir bölümünü belirleyecek bir düzen vardır. Bu sayede üstünlüğü olan yarıküreye bağlı olarak daha rasyonel veya duygusal veya daha bilimsel veya sanatsal oluruz.

Gerçek şudur ki; beynin özelleşmiş alanları vardır, ancak bunların hiçbiri baskınlık için diğerleriyle rekabet halinde değildir ve son olarak, hepsi birbirine bağlıdır ve birbirini etkiler.

Bir alanda diğerinden daha iyiysek, bunun nedeni yarıkürelerden birinin diğerine üstün gelmesi değildir; genetik, öğrenmeye yatkınlık, deneyimler vb. gibi diğer faktörler nedeniyledir.

2. Zeka, çoğu insanın inandığı efsanelerden biridir

Bu, çoğu insanın inandığı efsanelerden biridir ve bu çoğunluk içinde birçok psikolog, pedagog, öğretmen vb. bulunmaktadır. Zekanın psikometrik testlerle değerlendirilebileceği söylenmektedir. Bu konuda titizlik gösteriyorsak bunu uygulayabiliriz ancak sonuçları tartışmalıdır.

Uzman Julián de Zubiría, önceden sosyo-duygusal ve pratik boyutların ve edinilen bilginin zekayı etkilemediğine inandığına işaret etmektedir. Günümüzde söz konusu bu testlerin üstbilişi ölçemediği bilinmektedir. Aslında Zubiría, hiçbir açıdan “karmaşık süreçleri kısa sürede değerlendirmek için testler bulunmadığına” işaret eder.

3. Alkol nöronları öldürür

Çoğu insanın inandığı ve  alkolle ilgili doğru olmayan birçok efsane vardır. Örneğin, alkol içmenin nöronları öldürdüğü söylenir ancak bu doğru bir bilgi değildir. Kesin olan bir şey varsa, o da uzun süre aşırı içmenin nöronlar arasındaki bağlantılara zarar verebileceği ve bunun atrofi ve dejenerasyona neden olabileceğidir.

Tehlike teşkil eden ve oldukça yaygın olan bir diğer efsane ise, alkolün vücudu sıcak tutmaya yaradığını söylemektedir. Gerçek şudur ki, bu madde vücutta ısı hissi yaratırken gerçekte etkisi vücut sıcaklığını düşürmektir. Yani aslında çok soğukken alkol içmek tehlikelidir.

Some figure

4. İnsanların motivasyonu yoktur

Bir başka yaygın efsane de, eğer insanlar bir şeyi yapmayı bırakırsa ya da yarı yolda yaparsa, bunun sadece motivasyon eksikliğinden kaynaklandığına işaret etmektir. Gerçek şu ki, insanların her zaman yapmak ya da yapmamak için motivasyonları vardır. Bazen motivasyonlarımız  bizden yapmamız beklenen şeyle eşleşmez.

Bir kişinin yaşamında veya belirli bir faaliyette “anlam bulamadığı” söylendiğinde de benzer bir şey meydana gelir. İnsanlar her şeye anlam yükler. Ancak bu anlam yükleme bazen yanlıştır. Dolayısıyla, “hayatında anlam bulamayan” bir kişinin, aslında kendisine yaptığı şey can sıkıntısı, üzüntü vb. duygusunu kendisine yüklemektir.

Gördüğünüz gibi, tüm bu efsaneler gösteriyor ki, bazı gerçekleri sırf diğer insanlar da bunu yapıyor diye hafife alırız. Bu nedenle yaygın olarak paylaşılan hipotezler konusunda bile eleştirel anlayışımızı artırmamız ve bu konuda gerçekten uzman olanların ifadelerini dinlememiz  faydalı olacaktır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


Campbell, J. (2017). El poder del mito. Capítán Swing Libros.


Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.