Beyniniz Sizi İyileştirebilir

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Beyniniz her yeni düşünce, öğrendiğiniz her yeni bilgi ve karşınıza çıkan her yeni deneyimle değişir. Bu plastik, karmaşık ve büyüleyici organ, sonsuz sayıda problemi önlemek ve tedavi etmek konusunda bize yardımcı olabilir. Bu nedenle beyninizin sizi iyileştirebileceğini anlamak, yeni araçlar ve zihinsel yaklaşımlardan faydalanacağınız kapıları açabilir.

Serebral plastisite alanındaki en büyük uzmanlardan biri hiç şüphesiz Dr. Álvaro Pascual-Leone’dir. Harvard Tıp Fakültesi’nde yer alan Klinik ve Translasyonel Bilim Merkezi’nde araştırmacı, profesör ve dekan yardımcısı olarak görev almaktadır. Dahası, insan beyni ve onun potansiyeli üzerine odaklanan en ilham verici araştırmacılarından biri olarak tanınır.

“Beyniniz sizi iyileştirebilir” ifadesinin yanlış anlaşılmalara neden olabileceğinin farkındayız. Bir konuyu açıklığa kavuşturalım: bu organ kronik hastalıkları iyileştirmez. Bununla birlikte, birçok durumda onları önlemek ve hatta alışkanlıklarımızı iyileştirirsek eğer, etkilerini hafifletmek konusunda bize yardımcı olabilir.

Profesör Pascual-Leone’ye göre, anlamamız gereken bir nokta var: kendi beynimizi bir düşman yerine bir müttefik olarak “şekillendirmek” tamamen bize bağlı. Kendimizi sevecen ve içten insanlarla çevrelemek, meraklı ve alıcı olmak, olumlu düşünmek ve stresin etkisini azaltmak şüphesiz sağlığımızı ve refahımızı geliştirmemize izin verecektir.

Kendi beynimizin heykeltıraşları biziz

Beyin karmaşık takımyıldızlarıyla doludur. Her gün, küçük gezegenimizin sınırlarını aşan o kozmik okyanus hakkında daha fazla bilgi ediniyoruz ve artık, sinir ağlarımız hakkındaki verileri keşfetmekten ve araştırmaktan zevk alan yetenekli astronotlarız.

• Örneğin, her deneyim, düşünce ve davranışın beynimizi değiştirebileceğini biliyoruz.
• Ayrıca, merkezi sinir sistemimizin yeni nöronlar üretmeye devam edebileceğini açıkça gösteren nörojenez adlı bir sürecin varlığından haberdarız.
• San Diego Eyaleti, Kaliforniya Üniversitesinden Dr. Chunmei Zhao ve Dr. Fred H. Gage tarafından yürütülen çalışmalar, depresyon, hafıza kaybı, nörodejeneratif hastalıklar vb. sağlık problemlerine ait etkileri azaltma ve önlemede bu sürecin ne kadar önemli olduğunun altını çiziyor.

Bu, hiç kuşkusuz, sinir biliminin en ilginç alanlarından bir tanesi halini aldı; zira yakın zamana kadar, yeni nöronları sadece hayatımızın ilk yıllarında üretebildiğimize inanıyorduk.

Ayrıca bakınız: Nöronlar: Nedir ve Nasıl Çalışırlar?

Beynimizin kimyasını genler belirlemiyor

Nörobiyoloji söz konusu olduğunda her zaman dikkate alınması gereken iki temel faktör vardır: genetik ve epigenetik.

• Bu faktörler, her zaman, beynimizin belirli patolojilerden muzdarip olma şansının daha yüksek veya daha düşük olup olmadığını belirleyecektir.
• Bununla birlikte, onları önlemek söz konusu olduğunda, bir gerçeği her zaman akılda tutmamız gerekir: genler sağlığımız üzerinde %100 kontrole sahip değildir. Yeni uygulamalar ve daha iyi zihinsel yaklaşımlar benimsemek bizim elimizdedir.

Daha sağlıklı ve daha elastik bir beynin özgün heykeltıraşları olmak, çok sayıda fiziksel ve psikolojik problemin etkisini azaltmamıza yardımcı olacaktır.

Plastik bir beyin sağlıklı ve esnek bir beyindir

Beyniniz sizi iyileştirebilir, çünkü plastisite adı verilen inanılmaz bir yeteneğe sahiptir. Peki, bu tam olarak ne anlama geliyor?

• Plastisite, sinir sistemimizin çevremize yanıt vermek için kendisini değiştirebilme yeteneğidir.
• Ayrıca, meydan okumalara ve genel zorluklara çok daha iyi uyum sağlamamıza yardımcı olan evrimsel bir avantajdır.
• Nöroplastisite hakkında konuştuğumuz zaman aslında deneyimlerden kaynaklanan ve beyinde gerçekleşen tüm değişikliklere atıfta bulunmuş oluyoruz.
• Esneklik, örneğin, nöroplastisite konusuna açık bir örnektir çünkü yeni stratejiler uygulayarak ve onlardan ders alarak sıkıntıların üstesinden gelmek gibi olağanüstü bir yeteneğin göstergesidir.

Beyniniz nasıl “şekillendirilebilir”?

Beyin plastisitesinin çevremizdeki zorluklarla yüzleşmede önemli bir araç olduğunu hali hazırda biliyoruz. Aynı şekilde, araştırmacılar, bilişsel rezerve gibi faktörlerin nörolojik rahatsızlıklarla daha iyi başa çıkmamıza yardımcı olduğunu keşfettiler.

Beynimizin mimarı olmaya giden yolun temelinde, aslında uygulanması oldukça kolay olan eylemler yatar. Ve bu eylemler, beynin yeni bağlantılar üretmesi açısından ona büyük faydalar sağlarlar. Uyarıcı, koruyucu ve optimize edicidirler.

Şimdi, nörolog Pascual-Leone’nin önerilerine bir göz atalım:

Uygun beslenme alışkanlıkları

Çeşitli ve dengeli bir beslenme planı sağlıklı olmakla aynı anlamak gelir. Taze, organik ürünler satın almalı ve çok fazla şeker ve doymuş yağ tüketmekten kaçınmalıyız.

Ayrıca, diyetimizde, omega-3, magnezyum, triptofan, K vitamini ve antioksidanlar içeren gıdalara yer vermeliyiz.

Düzenli fiziksel egzersiz

Yerleşik bir yaşam tarzı, fiziksel ve zihinsel sağlığın en temel düşmanlarından biridir. Bu nedenle herhangi bir fiziksel aktivitede bulunmanız her zaman tavsiye edilir. Günde yarım saat yürümek bile yeterli olacaktır.

Meditasyon ve olumlu düşünceler

Bilim, bir süredir, meditasyonun sağlığımız üzerindeki etkisini inceliyor. Aslında, yakın zamanlarda Harvard Üniversitesi’nde yürütülen bir çalışma, farkındalığın, anksiyete ve stresi rahatlatmaya yardımcı olabileceğini ortaya koydu.

Öte yandan, bir noktada hayat üzerine olumlu ve esnek bir yaklaşım benimsemeyi başardıysanız, beyniniz sizi iyileştirebilir. Olumlu düşünceler beyin sağlığını iyileştirir, gerginliği azaltır ve hatta bireyin yeni şeyler öğrenme yeteneğini geliştirir.

Derin ve dinlendirici bir uyku

Sadece 6 saat uyuyan ve sabahları kendini tamamen dinlenmiş hisseden insanlar vardır. Diğerleri, öte yandan, her gece yaklaşık 9 saat uyuma ihtiyacı duyar. Bununla birlikte, önemli olan kaç saat uyuduğunuz değil, söz konusu uykunun kalitesidir. Sağlıklı bir beyin için vazgeçilmez olması nedeniyle uykuyu hiçbir zaman hafife almayın!

Olumlu ilişkiler

Beyniniz sosyal etkileşime ihtiyaç duyar. Güvenebileceğimiz önemli bir destek sistemine sahip olmak, depresyonla daha iyi baş etmemize, beynimizin sinirsel bağlantılarını güçlendirmemize ve bilişsel rezervlerini iyileştirmemize yardımcı olur.

Dostluk sağlık demek, sevgiyse enerji demektir. Endişe duymamıza neden olanların yerine bizi mutlu eden ilişkilerimizi sürdürmek için çaba göstermeliyiz. İster inanın ister inanmayın, bizi her geçen gün daha sağlıklı hale getirenler bunlardır.

Sonuç olarak, artık beyninizin sizi iyileştirebileceğini öğrendiğinize göre, daha iyi alışkanlıklar benimsemekte hiç vakit kaybetmeyin. Refahınıza aracılık yapabilen ve hatta bazı hastalıkların gelişimini önleyen bu organın heykeltıraşı olabileceğinizi asla unutmayın.