Bazen Yardım Etmenin En İyi Yolu, Yardım Etmemektir

Yardım etmek bazen çok abartılan bir eylem olabiliyor. Yardım etmeyi çoğu zaman nezaket, dayanışma ve misafirperverlik göstergesi olarak görüyoruz. Ancak, yardım etme fiili her zaman aynı hedefi paylaşan iki insan arasında işbirliği yapmak amacıyla gerçekleşmiyor. Genelde bir taraf ya karşı tarafın işi iyi yapamayacağını düşündüğünden ya da o iş için yeterince becerikli ve hızlı olmadığına inandığından yardım etmeyi kabul ediyor.

Bu türden bir yardım etme anlayışını zehirli olarak adlandırabilirsiniz. Çünkü kişinin sorunlarıyla yüzleşmesine fırsat vermeden yalnızca anlık olarak sorununu çözmeye yarıyor. Hatta kişiyi kendi becerilerini keşfetmekten alı koymasının yanı sıra, doğrudan o işi yapamayacağı mesajını da verdiği oluyor.

Bu şekilde karşımızdaki kişinin yeteneklerini, kapasitesini, bilgisini ve davranışlarını iyi niyetle de olsa yok saymış oluyoruz.

Toplum gözünde, yardım etmek olumlu bir davranışken biraz daha dikkatli bakarsanız aslında gerçekten yardıma ihtiyacı olmayan ve sorunu tek başına da halledebilecek olan birine sırf iyi niyetle yaklaşıp kendi ayakları üzerinde durmasına engel olduğunuzu görebilirsiniz.

Bugün, ebeveyni fazla korumacı davranmış olan insanlar soft jenerasyon dediğimiz gruba dahil. Bu jenerasyonda, anne baba çocuklarının karşılaştığı her türlü soruna çözüm getirmiş ya da zorluk çıkarabilecek her türlü durumu çocuklarının yerine ortadan kaldırmıştır.

Yardım etmeden yardım etmek

İşbirliği ve ortaklıkla yürütüldüğü sürece bir başkasına yardımcı olmak pozitif bir eylemdir. Örneğin, İki kişi birlikte bir iş kurmak konusunda anlaştıysa birlikte çalışmak zorundadırlar: biri mekanın döşemesiyle ilgilenirken diğeri reklam hazırlama işleriyle meşgul olabilir.

Bu her iki tarafa da yararı olan bir işbirliği olarak adlandırılabilir. Her iki tarafın ortak bir hedefi ve bundan sağlayacağı ortak bir çıkarı vardır ve bu sayede işlerin yolunda gitmesi daha olasıdır.

Ancak eğer yardımlaşma yalnızca tek tarafın işine yarıyorsa, bu durum taraflardan birinin becerilerini körelttiği ve yıkıcı düşüncelere neden olduğu için zararlı olabilir. Şöyle düşünebilirler:

• Gerçekten yardıma ihtiyaçları vardı.
• Diğer kişi onlara yardım etmeye mecburdu.
• Onlara yardım etmek bu kişi için önemliydi.

Bu nedenle, bu tür bir yardımlaşmadan kimse faydalanamaz. Öncelikle taraflardan biri, yardım almadan başaramayacağı düşüncesi edindiği ve özgüveni yerinden sarsıldığı için bu ilişki faydasızdır. İkinci olarak ise, yardım eden kişinin endişe duymaya başlamasıdır. Bunun nedeni, yardım eden kişinin yardım istendiği zaman hayır diyememesi veya kendisinin yardımı olmadan karşısındaki kişinin ilerleme kaydedemeyeceği düşüncesidir.

Bu iki kişi arasındaki ilişkinin nasıl olumsuz etkilenebileceği görmüş oldunuz. Yardım eden taraf daima karşı tarafın hata yapma ihtimaline karşı endişe duyacak ve durdurulana kadar en ufak aksilikte bile yardım etmek için tetikte bulunacaktır.

Helikopter ebeveynlik

Helikopter ebeveyn, aşırı korumacı davranan ebeveyn anlamına geliyor. Çocuklarının herhangi bir konuda zorlanmasına katlanamıyorlar ancak bu bağlamda zorlanma kelimesinin anlamı da bir takım değişikliklere uğramış olabilir.

Böyle ebeveynler muhtemelen çocukluk travması geçirmiş olanlar ve aynısını kendi çocuklarının da yaşamasına engel olmaya çalışan insanlardır. Bu nedenle çocuklarını aşırı korunaklı bir bölgede yetiştirmeye çalışırlar. Çocukları tam anlamıyla yetişkin olana kadar onların yerine bütün sorunlara çözüm getirmeye odaklanırlar.

Bu çocukların bir şey öğrenmediği anlamına geliyor aslında. Çünkü anne babalar çocuklarının hayatını yaşıyor, asla hata yapmıyor ve sonuç olarak asla sinirlenmiyor ve hatalarını görüp düzeltme fırsatı elde edemiyorlar- ki bu da aslında öğrenmenin en iyi yoludur.

Çocuğun gelişimi de işte bu noktada saplanıp kalıyor, gerçekten avantaj elde edebilecekleri yerde. Yetişkinliğe ulaştıkları zaman çocuklar, kararsız bireylere dönüşüyor. Özgüvenle ilgili problemleri de olabildiği gibi kimsenin yardımı olmadan sorunlarıyla yüzleşme cesareti bulamazlar.

Neredeyse hayatın bütün alanlarında yardıma muhtaç yaşarlar. Bu nedenle kendilerine tıpkı nne babaları gibi korumacı davranan kişilerle ilişki yaşar ve böylece kabiliyetlerini geliştirmemekte ısrarcı davranırlar.

Gerçekten neyin yardımı dokunabilir?

Gerçekten yardım etmek istiyorsanız, ya da durumu iyileştirmeye niyetliyseniz o kişiyle işbirliği yapmayı ve ona güven kazandırmayı denemelisiniz. Yaptığı iyi şeylerden bahsederek yardım ettiğiniz kişinin özgüvenini besleyebilir ve muhtemel çözümleri önererek benzer sorunlarla karşılaştığı zaman kendi becerileriyle durumu alt etmesini sağlayabilirsiniz.

Hayat pek çok engel ve hüsranla dolu olsa da sabırlı olmak ve kabullenmek önemlidir.

Eğer yardım etmeye çalıştığınız kişiye doğrudan sorunları ortadan kaldırarak yaklaşırsanız, engelleri kendisinin çözmesine fırsat vermemiş olursunuz. Nasıl davranması gerektiğini, denemeye ihtiyacı olduğunu, alternatifler sunmasının önemini bilmez, çünkü siz zaten onun yerine her şeyi halletmişsinizdir.

Örneğin, eğer çocuğunuz iş bulamıyorsa ve siz ona her ay düzenli para göndermeye devam ediyorsanız neden iş arama konusunu kendine dert edinsin ki? Buna zaten ihtiyacı olmayacaktır! Ancak bu, bahsettiğimiz nedenlerden dolayı doğru değil. Bu şekilde yardım etmeye devam ederseniz, anne babası yanında olmadığında nasıl hissedecek dersiniz?

Bu bağlamda işbirliği yapmak, çocuğun ders çıkarmasına yardım etmek, mesleğini seçmesinde rehber olmak ve iş aramasına destek olmaktır. Böylece kendi hayatının kontrolüne sahip olduğunu hissedebilir. Sizce de öyle değil mi?