Zolpidem: Özellikleri ve Yan Etkileri

Ambien ve Stilnox olarak da bilinen Zolpidem, ara sıra meydana gelen ve insomnia gibi uyku bozuklukları için kullanılan bir ilaçtır. Hızlı etki gösteren, bezodiazepine türevi olmayan bir yatıştırıcıdır ve uykuya dalmakta zorluk çeken ya da gece içerisinde çok sık uyanan insanlar için tercih edilmektedir.

Belki de okuyucularımızdan bir çoğu bu ilaca aşinadır çünkü Zolpidem kısa dönem uyku bozuklukları için en sık reçete edilen ilaçlardan biridir. Burada kısa dönemden kasıt, ilaç kullanımının genellikle bir ya da iki gün, en fazla ise bir ay ile kısıtlanması durumudur, aksi takdirde yoksunluk belirtileri ortaya çıkar.

Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri, pilotlarına görevden sonra uyumaları için bu ilacı temin eder. Bu ilaçlar, etkili, hızlı ve bezodiazepin türevi ilaçların aksine, ertesi gün ilaca bağlı yorgunluk yaşamadığınız ilaçlardır.

Fakat bezodiazepin olmaması ve kas gevşetici etkilerde bulunmaması, zolpidemin tamamen zararsız bir ilaç olduğu anlamına gelmez. Zolpidem türevi ilaçlar, uzun süreli kullanımda oldukça bağımlılık yapıcıdır.

Zolpidem: Ne için kullanılır?

Daha önce de bahsettiğimiz üzere, doktorlar bu ilacı kısa dönem uyku bozuklukları tedavisinde kullanırlar. Gamma aminobütirik asit (GABA) reseptörlerini etkileyerek, benzodiazepin türevi ilaçlara benzer mekanizma ile etki gösterirler. Aralarındaki fark moleküler seviyededir, iki ilaç farklı kimyasal bileşiklerden oluşur. Ayrıca zolpidem, medulla üzerinde de herhangi bir etki göstermez.

• İlginç olarak, bu ilaç uyku döngüsünü (REM ve REM olmayan fazlar da dahil olmak üzere) diğer ilaçlara oranla daha az değiştirir.
• Doktorlar bu ilacı ayrıca huzursuz bacak sendromu için de reçete ederler. Yaşlı insanlar için de oldukça etkili bir ilaçtır.

Zolpidem, Z grubu adı verilen ilaç grubuna aittir. Bu gruba ait diğer örnekler ise, yine benzodiazepinlere benzerlik gösteren ve uyku bozukluğu tedavisinde kullanılan, zoplicone ve zaleplondur.

Zolpidem nasıl kullanılmalıdır?

Diğer ilaçlarda da olduğu gibi, zolpidem doktor reçetesi ile alınmalıdır. Bu ilacı almanız ve kullanmanız gereken süre tamamen doktorunuzun kararına bağlıdır. Uyku kalitenizi artırmaya yardımcı olsa da, bu ilacı bir aydan fazla süre kullanmamalısınız.

Hızlı etki gösteren bir ilaçtır, yani 7-8 saat boyunca aralıksız uyumaya hazır olmanız gerekir. Tahmin edebileceğiniz gibi, ilacı kullandığınız sürede araba kullanmak gibi, yüksek dikkat gerektiren etkinliklerden kaçınmalısınız. Eğer ilacı aldıktan sadece 2-3 saat sonra uyanırsanız, vücut koordinasyonunuzda, dikkatinizde, hafızanızda belirgin performans düşüklüğü gözlenmesi normaldir.

Zolpidem’in yan etkileri

Z ilaçları adı verilen ilaçlar, etkilidir ve zolpidem bunlar arasında en sık reçete edilen ilaçtır. Fakat eğer sıklıkla alınırsa bağımlılık yapıcı etkide bulunacağı unutulmamalıdır. Toleransı yüksektir, karaciğerde hızlı parçalanır ve aynı zamanda yatıştırıcı etkide bulunduğu için kullandığınız diğer maddeler ve ilaçlarla etkileşime geçerse negatif sonuçlar doğurabilir

Zolpidem’i düzenli olarak kullanırsanız, aşağıdaki yan etkilerden birinin ya da birkaçının görülmesi muhtemeldir:

• İleriye dönük amnezi.
• Uyuşukluk.
• Halüsinasyon.
• Ağız kuruluğu.
• Vücut koordinasyonunda bozukluk.
• Bağırsak sorunları (ishal ya da kabızlık).
• Kollarda bacaklarda ve ellerde titreme.
• Kulak çınlaması.
• Eklem ağrısı.
• Ağır adet kanaması.
• Baş ağrısı.
• Uyurgezerlik

Ayrıca, yaşlı insanların yatıştırıcı ilaçların etkisine daha hassas olduğu da bahsedilmesi gereken bir başka önemli konudur. İlaçların doktorun reçetelediği şekilde kullanımı konusunda yaşlılarda daha dikkatli olunmalıdır. Zolpidemin önerilenden daha uzun süre kullanılması durumunda, yaşlılarda olumsuz bilişsel etkilere rastlanabilir ve düşmeye yol açabilecek koordinasyon bozuklukları meydana gelebilir.

Zolpidem kullandığınız dönemde araba kullanmak zorlayıcı olacaktır ve kaza yapma riskiniz de yüksektir. Böyle bir durum yaşamanız rastlantı olmayacaktır. Yatıştırıcı maddeler tepki sürenizi ciddi anlamda yavaşlatmakla birlikte koordinasyon yeteneğinizi de olumsuz etkiler, bu nedenle bir kez daha hatırlatmak istiyoruz ki, bu ilaçları doktorunuzun önerdiği süreden daha uzun kullanmamanız gerekir, bu da genellikte 4 haftadan daha kısa olacaktır.

Son olarak, şunu belirtmek istiyoruz ki ilaçlar aldığınız başka ilaçlarla, maddelerle ve hatta doğal ya da değil vitamin takviyeleri ile etkileşime girme eğilimi gösterebilir. Bu yüzden lütfen, ilacınızı prospektüsüne ve doktorunuzun önerisine uygun olarak alın ve beklenmedik yan etikelere karşı tetikte olun. Eğer beklenmedik bir yan etki gözlemlerseniz, hemen doktorunuza başvurun.