Logo image
Logo image

Zeka ve Önsezi Birlikte Çalıştığında

4 dakika
Albert Einstein, zeka ve önsezinin el ele giden kavramlar olduğunu söylemiştir. Dahası, Max Planck Enstitüsünün direktörü psikolog Gerf Gigerenzer de önsezi sahibi bir kişinin her zaman içinde bulundukları toplumda bir değişim yaratacağını işaret eder.
Zeka ve Önsezi Birlikte Çalıştığında
Valeria Sabater

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

İnsanlar, ellerinden gelenin en iyisini zeka ve önsezi birlikte uyum içerisinde çalıştığında yaparlar. Hatta, bu iki özellik birleştiğinde insanlar problemleri daha etkili bir biçimde çözerler. Dahası, insanlar tam olarak bu kombinasyonun etkisi altında daha iyi kararlar alırlar, çünkü uygun bir denge elde etmek için hem akıl yürütme becerilerini hem de duygularını kullanırlar.

Ancak, pek çok insan IQ yani zeka ve önsezi gibi kavramları genellikle zıt boyutlar gibi algılar. Dahası, zekayı rasyonel, mantıklı ve hatta analitik operasyon şekli olarak düşünürken, önseziyi bilimsel olmayan ve neredeyse büyülü bir alt tabaka ile ilişkilendirmek yaygındır.

Ancak bu gerçekten ancak bu kadar uzak olabilir. Malcolm Gladwell’in Blink: The Power of Thinking without Thinking kitabı ya da Daniel Kahneman’ın Thinking, Fast and Slow kitabı gibi bazı iyi bilinen kitaplar insanları bu süreçlerin nasıl çalıştığını anlamak konusunda teşvik eder. Daha iyi düşünmeye başlamalısınız. Bunu yapabilmek için kararlarınız üzerinde düşünmek için saatler ve hatta günler adamanıza gerek yok. Bu aslında, iç sesiniz ile biraz daha fazla bağlanmayı öğrenmek ile ilgilidir.

Albert Einstein sezgisel bir zihnin kutsal bir armağan, rasyonel bir zihnin ise sadık bir hizmetkar olduğunu söylemiştir. Ancak, toplum hizmet eylemlerine daha büyük bir değer verir ve genellikle önsezinin insanlara bir hediye olduğunu unutur.

Bundan dolayı, her iki yarım kürenin de sürekli bir şekilde uyum içerisinde çalışması gerektiğini anlamaya başlamanın zamanı gelmiştir. Sadece bu şekilde zekanın dünyasından çıkıp bilgeliğe adım atabilirsiniz.

Some figure

Zeka ve Önsezi – Parmaklarınızın Ucundaki Özgün Bilgi

Zeka ve önsezi arasındaki bağlantıyı daha iyi anlamak için işte bir örnek. Aniden olağan dışı semptomlar gösteren bir hastaya denk gelen iyi bir profesyoneli, bir doktoru düşünün. Doktor bir anlığına mantığını kullanmak ve kişinin yaşıyor olabileceği rahatsızlığı objektif bir şekilde anlamaya çalışmak üzerine bir karar alıyor.

Doktorun önsezisini, deneyimin ona verdiği o hissi; geçmişten getirdiklerini ve klinik gözünü kullanmayı da seçtiğini unutmayın. Doktor bu iç sesi kullanarak daha hızlı tepki verebileceğini bilir, ancak zekanın iki alanını da kullanmak her zaman daha iyidir: Akıl ve önsezi. Ve, önceki deneyimlerine dayanan o iç seslerden de yararlanırlar.

Herkes, her iki düşünce biçimine de hakim olmalıdır. Rasyonel zihin ve sezgisel zihin birbirine hizmet eder ve sadece onlar uyum içerisinde çalıştığında kazanabilirsiniz. Bunun nedeni, bunlardan sadece birini kullandığınızda gerçek potansiyelinizi sınırlıyor olmanızdır. Ayrıca, sadece sezgilerini takip eden biri de yüzünün üstüne sadece bir değil, pek çok kez düşebilir.

Benzer şekilde, insanların “içgüdü” ya da “altıncı his” olarak bildikleri o şeyi susturmayı tercih eden kişiler de zekanın temellerini yıkarlar. Bunun nedeninin öğrenmek için okumaya devam edin.

Some figure

Önsezi Bir Kahin Değil, Bir Rehberdir

İnsanlar genelde önsezi terimini bir kahin olarak görürler. Sanki, içlerinden kehanetlerde bulunan bir ses çıkmıştır ve her zaman ne yapılması ve ne yapılmaması gerektiğini gözler önüne serebilmektedir. Gerçek, bu boyutun bu şekilde çalışmadığıdır. Buna bir örnek olarak, Dr. Jean Preatz tarafından Elizabethtown College’da yürütülen bir çalışma bulunmaktadır, ve oldukça alakalı bir şeye işaret eder.

Hemşirelerin neredeyse %90’ı işleri sırasında bir karar alırken günlük bir bazda önsezilerini kullanırlar. Bunu yapmalarının nedeni bu alanın bir eylem çerçevesine sahip olduğunu bilmeleridir. Bu içgüdü insanlara neyin dikkatlerini hak edip neyin etmediğini, ya da neyin etkili olup neyin olmadığını söyler.

Zeka ve Önsezi Cesaret ve Kendine Güven Eylemleridir

Max Planck İnsani Gelişim Enstitüsünün direktörü Gerd Gigerenzer karar verme alanındaki çalışmalarda en önde gelen psikologlardan biridir. Onun için, zeka ve önsezi sizi avantajlı durumlara sokabilme becerisi olan günlük bir egzersizdir.

Bundan dolayı, Gut Feelings: The Intelligence of the Unconscious adlı kitabında açıkladığı üzere, zeki insanlar önsezilerini, duygularını ve sezgilerini dinler. Dahası, eğer kendisinin bir araştırmacı olarak yaşamı boyunca öğrenmiş olduğu bir şey varsa bu da duygularınızın dikkatinizin en azından bir kısmını hak ettiğidir. Onları bir köşeye atmamalı, ortaya çıktıkları anda geçersiz addetmemelisiniz.

Onları dinlemek, bir cesaret ve kendine güven eylemidir. Bunun nedeni, önsezinizin sesi yolunuza çıktığında bunun sizi her zaman bir şekilde zorlamasıdır. Bu ses belli yönlere, rotalara ve yollara doğru ilerlemenizi fısıldar. Bu bilgilerin tamamı mantığın filtresinden geçmelidir. Çünkü sadece o zaman sizin için daha anlamlı ve uygun seçenekleri keşfedebilirsiniz.

Some figure

Sonuç Olarak

Albert Einstein’ın da belirttiği gibi, modern toplum zekaya her şeyin üstünde değer verir. Bu düzenin içerisinde, mantıksal akıl yürütme, tümdengelim ve analiz de daha dikkat çekici süreçler olarak algılanır. Dahası, insanlar bir kişinin ne kadar yeterli olduğunu bulmak için IQ’yu değerlendirecek standardize edilmiş testler dahi geliştirir.

Ancak, insanlar çoğu kişinin aslında her gün kullandığı neredeyse elzem bir boyutu aşağılar: önsezi. Bu özellik insanların hızlıca karar vermelerine yardım eder, onları yönlendirir ve günlük zorluklara tepki göstermelerine olanak sağlar. Eğer bunu nasıl kullanacağınızı öğrenirseniz bunu dinleyebilir ve her zaman zeka ile uyumlu bir yere konumlandırabilirsiniz. Bu daha iyi kararlar vermenize ve etkin bir şekilde tepki göstermenize olanak oluşturacaktır.

Zeka ve önsezinizi kullanma cüretini gösterin ve bilgeliğin dünyasına girin!


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Gigerenzer, Gerd (2008) Gut Feelings: Short Cuts to Better Decision Making. Penguin
  • Pretz, J. E., & Folse, V. N. (2011). Nursing experience and preference for intuition in decision making. Journal of Clinical Nursing20(19–20), 2878–2889. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2011.03705.x

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.