Zehirli Bir İş Ortamı ve Bunun 7 İşareti
Sağlıklı bir çalışma ortamı, iş arkadaşları arasında memnuniyeti, esenliği ve iyi ilişkileri güçlendirir. Ancak bu her zaman böyle olmayabilir. Bazen çalıştığımız yer, zehirli bir iş ortamı olabilir. İş yerimizde hayal kırıklığına uğramış, yorgun ve güvensiz hissedebiliriz. Ayrıca iş arkadaşlarımız ya da patronlarımız yüzünden işe gitmek istemeyebiliriz. Zehirli bir iş ortamı, üzerimizde olumsuz etkilere yol açabilir.
Bir şirketi ya da organizasyonu duygularımız için bir erime potası olarak düşünürsek, çatışmalar ve farklılıklar olabilir. Sorun bunların nedenleri değil bu farklılıkları nasıl yöneteceğimizi ve nereden başlamamız gerektiğini bilmektir. Aşağılayıcı muamele, sağlıksız rekabet ile agresif, kötü ve manipülatif davranışlar, toksik bir iş ortamı deyince akla gelen ilk özelliklerdir.
Zehirli bir iş ortamında bulunup bulunmadığınızı anlamak sizi koruyacaktır. Bu tür ortamın ortak özellikleri şunlardır.
1. Toksik bir iş ortamının bir göstergesi olarak devamsızlık
İnsanların hastalanmaları, doktora gitmeleri ya da ara sıra işe gelmemelerine neden olacak bazı meselelere zaman ayırmaları normaldir. Ancak bu davranış alışkanlık haline geldiğinde, bir uyarı işareti olabilir.
Kişisel amaçlar, tıbbi kontroller veya hastalıklar nedeniyle ayda en az üç veya daha fazla izin istemek, devamsızlığın yaygın bir biçimidir. Temelsiz olduğu takdirde bu devamsızlıklar, zehirli bir iş ortamı için bir gösterge olabilir.
Başka bir devamsızlık biçimi de zihinsel yokluktur. Bu durumda kişi işe gider ama zamanının çoğunu başka şeyler yaparak geçirir.
Grup lideri, çalışanların motivasyonunu artırma sorumluluğunu üstlenirse, bu tür davranışlar düzeltilebilir. Çalışanlar motive olursa, cesaret kırılması önlenecektir.
2. Üstleriniz tarafından kötü muamele görmek
Toksik bir çalışma ortamının başka bir göstergesi, üst mevkideki kişilerin alt pozisyonlardaki çalışanlara saygı göstermemesidir. Çalışanlara hitap ederken alaycı bir dil kullanmak da buna dâhildir.
Aşağılayıcı ifadeler, yıkıcı eleştiriler ve karşılaştırmalar da bunu yansıtmaktadır. Bu yönetim tarzları, ekip çalışmasını teşvik etmekten çok uzaktır. Tam tersine, çok fazla rekabet yaratır ve çalışanların kendilerini kötü hissetmesine neden olur.
3. İletişim eksikliği
Genellikle dolaylı, eksik veya yarı-gerçek iletişim söz konusu olduğunda iş yerinde problemler ortaya çıkar. Bu, hatalarla sonuçlanan bir anlam karmaşası yaratır.
Çoğu durumda, patronlar belirli görevlerin nasıl gerçekleştirilmesini ayrıntılarıyla belirtmezler çünkü astlarının “zihin okumasını” beklerler. Bunun sonucunda çalışanlar hüsrana uğrar, kendilerini güvensiz hissederler ve motivasyonları kaybolur.
4. Çalışanların korunmadığı zehirli iş ortamı
Bir şirket çalışanları yerine çıkarlarına (müşteri, maliyet tasarrufu vb.) öncelik verdiğinde bu durum ortaya çıkar. Rotasyon veya herhangi bir terfi imkanı yoktur. Ayrıca eğitim programları veya kariyer planları yoktur.
Çalışanlar, herhangi bir terfi fırsatı ya da ödül olmadan aynı görevleri on yıldır yapıyor olabilirler. Ortaya çıkabilecek bir diğer husus da şirketle ilgili çalışma politikalarının önceden haber verilmeksizin değiştirilmesidir. Genel olarak, tüm bu koşullar çalışanlar arasında büyük bir memnuniyetsizlik ve toksik bir çalışma ortamı yaratır.
5. Diktatör liderlik
Bu durumda patron ya da grup lideri, ekip üyelerinin fikirlerini düşünmeden tüm kararları tek başına alır. Başkalarını dinlemez, fikirlerini sormazlar. Böylece çalışanlar arasında kendini ifade etme korkusu yaratırlar.
Diktatör liderler genellikle güvensiz insanlardır çünkü sadece kendilerinin bir işi iyi yapabileceklerine ve başka hiç kimsenin onlar kadar bilgili olmadığına inanırlar. Çoğu zaman, bu güvensizlik, özellikle çalışanlardan biri öne çıktığı ve bir tehdit oluşturduğu zaman, kişisel güvensizliklerden kaynaklanır.
Bu tür zehirli çalışma ortamlarında sorunları daha da kötüleştiren şey, çalışanların patronlarını problem çözmelerine yardımcı olabilecek bir kişi olarak görmemesidir.
6. Rol sorunları
Roller, çalışanların işte oynadığı işlevlerdir. Oldukça karmaşık olsa dahi bu rollerin iyi tanımlanmış olmaları gerekir. Aksi takdirde, çalışanlar şirketteki rollerini net olarak anlayamayabilir.Bu durumda, uyumsuz görevler üstlenebilir veya aşırı taleplerle uğraşmak zorunda kalabilirler.
7. Zehirli Bir İş Ortamı: Mobbing
İş yerinde zorbalık veya mobbing genellikle zehirli bir iş ortam denilince en yaygın sorunlardan biridir. Bir ya da birkaç iş arkadaşının diğer çalışanlar için işlerini zorlaştırdığı, onları profesyonel ve kişisel düzeyde taciz ettiği zaman ortaya çıkar. Bu bağlamda meslektaşlarla kötü bir ilişki, büyük bir stres kaynağı olabilir.
Bütün bu problemler çalışanları hem fiziksel hem de psikolojik olarak etkileyerek onların esenlik duygularını yok edebilir. Dolayısıyla, çeşitli önlemler alarak toksik bir çalışma ortamının önüne geçmek veya hâli hazırda var olan böyle bir ortamı doğru yönetmek önemlidir.
