Spor Psikolojisinden Hepimiz Nasıl Yararlanabiliriz?

Spor psikolojisi, genellikle elit sporcular tarafından, belirli araçları kullanarak performanslarını geliştirme hedefi olan bir disiplindir. Bugünün dünyasında spor rekabeti daha şiddetlidir. Daha önce önem taşımadığı düşünülen faktörler, artık sporcu performansında çok fazla farklılık gösterdiği için, en önemlileri olarak kabul ediliyorlar. Çok küçük farklılıklar, birinci ile ikinci arasındaki farkı da belirleyebilir. İşte tam burası da spor psikolojisinin devreye girdiği yerdir.

Spor psikolojisinde kullanılan tekniklerden herkes faydalanabilir. Sonuçta, hepimizin üstesinden gelmesi gereken günlük zorlukları var. Hepimiz kendimizi daha iyi bir şekilde geliştirmek istiyoruz.

Sporcular, zaferlerinin büyük bir kısmının zihinsel durumlarına bağlı olduğunu bilirler. Konsantrasyona, güvene, başarısızlık ve başarıya yönelmeye karşı bir ihtiyaç duyarlar. Bunların hepsine günlük yaşamlarımızda da ihtiyacımız var. Bu yüzden spor psikologlarının kullandıkları taktikleri öğrenmek ve onları hayatlarımıza dahil etmeyi düşünmek iyi bir fikirdir.

“Ahlak ve erkeklerin yükümlülükleri hakkında kesin olarak bildiğim her şeyi, futbola borçluyum.”

– Albert Camus

Spor psikolojisinde üç başarılı teknik

Bilinen birçok spor psikolojisi teknikleri vardır, ancak en çok kullanılan üç tanesidir. Bunun sebebi ise çok etkili olmalarıdır. Üç teknik aşağıdaki gibidir:

• Görselleştirme: senaryoları hayal etmek ve o senaryolardan birinin içinde olursak nasıl tepki vereceğimizi zihinsel olarak prova etmek. Buradaki amaç bu provayı, mümkün olduğu kadar çok ayrıntıyla yapmak ve kendinizi her zaman kazanırken hayal etmektir. Atletizm gibi bireysel sporcuların yer aldığı alanlarda bu teknik, çok kullanılır.
• Olumlu iç diyalog. Kendinize ne söylediğinizi ve nasıl cevap verdiğinizi anlayın. Bu diyalog olumlu ve cesaret verici olduğundan, becerilerinizi geliştirir. Bu teknik, golf ya da tenis gibi bireysel spor yapan kişiler tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.
• Eğer… o zaman: Burada, rekabette ortaya çıkabilecek problemleri hayal edip, sonra da kullanacağınız stratejileri veya cevapları belirliyorsunuz. Kendinize olan güveni arttıran bir tekniktir.

Bazı teknikleri diğerlerinden daha iyi kullanabilirsiniz, ancak aynı anda üçünü de kullanabilirsiniz. Üst düzey sporcular bunları antrenmanlarının önemli bir parçası olarak kullanırlar.

Düşünmeyi teşvik eden bir deney

Spor psikolojisinde kullanılan tekniklerin etkinliğini ölçmeye çalışmak için bir deney gerçekleştirilmiştir. BBC projeyi tasarladı ve 2012’de hayata geçirdi. Deneye 44.000’den fazla kişi katıldı.

Katılımcılar, ortak bir özellik taşıyan bir dizi testten geçti: Her katılımcı yüksek stres altındaki bir durum içerisinde bulunmak zorundaydı kaldı. Araştırmacılar daha sonra sonuçları nicel olarak ölçmüş ve katılımcılara spor psikolojisinin üç temel tekniğini öğretmiştir. Testi tekrarladıktan sonra yeni sonuçlar inanılmazdı.

Pratik olarak tüm gönüllüler performanslarını arttırdı. Sonuçlar o kadar değişmişti ki, diğer araştırmacıların da dikkatini çekti. Araştırmacılar hala kullanılan teknikleri geliştirmek ve güçlendirmek için sonuçları inceliyorlar.

Spor psikolojisi tekniklerinin günlük uygulamaları

Spor psikolojisinin temel tekniklerinin test edildiği birkaç alan vardır. Neredeyse her zaman geliştirilmiş performansa sahiptirler. Bununla birlikte, bazı tekniklerin belirli durumlara ve alanlara diğerlerinden daha uygulanabilir olduğunu biliyoruz.

Bazı örnekler görelim:

• Topluluk önünde konuşma. Uzmanlar, “eğer… o zaman” tekniğinin, bir insanın topluluk önünde konuşma korkusu varsa çok işe yaradığını dile getirmektedir. Bu taktik kendine güveni artırır. Olası zorlukları hayal etmekle kalmayıp, aynı zamanda bunlar ile karşılaştıklarında korkuyu da azaltır.
• Yüksek riskli aktiviteler. Riskleri içeren faaliyetler daha fazla kaygı yaratır. Araştırmacılar görselleştirme tekniğinin bu tür durumlar için özellikle etkili olduğunu göstermiştir. Örneğin, cerrahlar görselleştirmeden çok yararlanır. Ameliyatla ilgili zihinsel bir harita oluşturur ve daha iyi bir performans sergilerler.
• Stresli sosyal durumlar. Bir otorite figürünü içeren durumları düşünün mesela. Gözlemler burada en uygun tekniğin olumlu iç diyalog olduğunu göstermektedir. Bir kişiye daha fazla güven verir ve durumu daha iyi idare etmelerine yardımcı olur.

Spor psikolojisinden bu tekniklerin birçok sporcu için etkili olduğu kanıtlanmıştır. Öyleyse neden bizim için de işe yaramasın? Önemli olan disipline sahip olmak ve onları uygulamaya koymaktır. Yalnızca tutarlı ve günlük olarak kullanırsanız bir fark görürsünüz.