Psikoaktif İlaçlara Bağlı Kilo Alımı
Psikoaktif ilaçlara bağlı kilo alımı, hastaları en çok endişelendiren yan etkilerden biridir. Neticede, özel dikkat gösterilmesi gereken hassas bir konudur. Kilo dalgalanmaları hastadan hastaya değişir ve tedavinin türüne bağlıdır, bu nedenle genelleştirilebilecek kriterler belirlemek zordur.
Anksiyete, depresyon, sınırda kişilik bozukluğu, şizofreni ve epilepsi tedavisinde kullanılan birçok ilaç kilo alımına veya kilo kaybına neden olabilir.
Çalışmalar, hastaların kilo alımına neden olan bir tedaviyi askıya alma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu durumlarda, hastanın sağlıklı bir diyet ve yeterli egzersizin uygulanması aracılığı ile kilo almaktan kaçınmasına yardımcı olmak önemlidir.
Bazen sağlık uzmanı, kilo alımını ve istenmeyen durumları önlemek amacıyla tedavinin dozunu veya doz alımı programını değiştirebilir. Kilo almanın yan etkileri ciddi olabilir, bu nedenle hastanın endişelerini gidermek önemlidir.
Aksine, birçok ilacın yan etkisi olarak kilo kaybı gözlenir. Aşırı kilo kaybı da bir sorun olsa da, hastalar bunu daha çok bir yan etki olarak kabul etme eğilimindedir.
Kilo alımı ve antidepresanlar
İnsanlar genellikle antidepresanları kilo almakla ilişkilendirir ve yanılmıyorlar. Kilo alımı çoğu antidepresan ile görülebilen olası yan etkilerden biridir. Bununla birlikte, depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçların buna neden olma olasılığı diğerlerinden daha yüksektir. Örneğin:
- Amitriptilin, imipramin ve doksepin gibi bazı trisiklik antidepresanlar (TCA’lar).
- Fenelzin gibi bazı MAOI’ler (monoamin oksidaz inhibitörleri).
- Paroksetin gibi bazı SSRI’lar (seçici serotonin geri alım inhibitörü).
- Mirtazapin, atipik bir antidepresan.
Antidepresanın her zaman doğrudan kilo alımının nedeni olmadığını akılda tutmak önemlidir. Herhangi bir depresyon tedavisi sırasında birçok faktör devreye girebilir ve soruna katkıda bulunabilir.
Bazı durumlarda, depresyonun kendisi kilo alımına neden olur, çünkü hasta aktif değildir, hareketsizdir veya duygusal yeme ile ilgili bir problemi vardır. Diğer durumlarda, depresyon kilo kaybına neden olur. Antidepresanlarla uygulanan tedavi, hastanın ruh halini iyileştirir, bu da iştahlarını arttırır ve kilo almasına neden olur.
Bu nedenle, bazı antidepresanların yan etki olarak kilo alımına neden olduğu açıktır. Bununla birlikte, ilacın kilo alımından her zaman doğrudan sorumlu olmadığını bilmek önemlidir. İlaçlarınız hakkında herhangi bir karar vermeden önce bir doktora danışın.
Kilo artışı ve antipsikotikler
Antipsikotik alan hastalar için kilo alımı ve metabolik değişiklikler en endişe verici yan etkilerdir. Bu önemlidir, çünkü yukarıda belirttiğimiz gibi, hastalar kilo alacaklarını düşünüyorlarsa ilaçlarını belirtilen şekilde kullanmaları daha az olasıdır.
Klasik antipsikotik ilaçlar daha fazla kilo alımına neden olur. Klozapin, olanzapin, ketiapin, risperidon ve ziprasidon gibi diğer antipsikotikler de önemli miktarda kilo alımına neden olabilirler. Lityum, karbamazepin ve valproik asit gibi bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan ilaçlar da kilo alımına sebep olma eğilimindedir.
Şizofreni ayrıca metabolik değişikliklerle doğrudan ilişkilidir. Örneğin psikotik bozukluğu olan hastaların obez olma olasılığı daha yüksektir.
İster bir rahatsızlığın sonucu, ister tedavi amaçlı kullandığınız ilaçlar olsun, yaşam tarzı değişiklikleri aracılığıyla kilo alımı ile savaşabilirsiniz. Egzersiz ve diyet en önemli ve en etkili olanlarıdır. Bununla birlikte, bazen, bir hastanın kilo vermesine yardımcı olmak için başka ilaçlara ihtiyacı olacaktır.
Sonuç
Kilo alımı, bazı psikoaktif ilaçlarla tedavinin yan etkisidir. Bununla birlikte, hastalar genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve kalifiye bir profesyonelin yardımı ile sorunu azaltabilir veya tamamen önleyebilirler. Kilo probleminiz varsa, doktorunuzla konuşmaktan çekinmeyin.
Özellikle psikoaktif ilaçlarla tedavi edilen bozukluklar için, nüksetmesini önlemek adına ilaca devam etmeniz son derece önemlidir. Tedavinizi değiştirmek her zaman tedaviyi tamamen durdurmaktan daha iyi bir seçenektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- de Morentin Aldabe, B. E. M., de Eguílaz, M. H. R., Díez, S. P., & Hernández, J. A. M. (2013). Influencia de la administración de psicofármacos en el aumento del peso corporal. Revista española de nutrición humana y dietética, 17(1), 17-26.
- Ríos, P. B., & Rodríguez, R. C. (2008). Influencia de los psicofármacos en el peso corporal. Trastornos de la Conducta Alimentaria, 8, 813-832.
- Mukundan, A., Faulkner, G., Cohn, T., Remington, G. (2010). Antipsychotic switching for people with schizophrenia who have neuroleptic‐induced weight or metabolic problems. Cochrane Database of Systematic Reviews. Issue 12. Art. No.: CD006629.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.