Problem Çözümü İçin Ishikawa Diyagramı Kullanmak

Ishikawa diyagramı belli problemlere neden olan faktörleri tespit etmek için kullanılan ilginç bir yöntemdir. Bu yöntem daha çok şirketlerin kalite yönetim süreçlerinde sıklıkla kullanılsa da kişisel gelişim için de oldukça kullanışlı bir metot olabilir.

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater.

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Ishikawa diyagramı, balık kılçığı diyagramı olarak da bilinir ve şirketlerin kalite yönetim süreçlerinde kullanılan önemli bir çözüm yöntemidir. Bu yöntem sayesinde var olan sorunların nedenleri açıklanarak çözüm üretilmesi hedeflenir. Aynı zamanda bir iş yerinde çalışma gruplarının potansiyelini olumsuz yönde etkileyen engellerin de belirlenmesini sağlar.

Bu tekniğin kökeni Anglosakson dünyaya ait değil. Japonlar harika stratejiler üretiyorlar ve ürettikleri şeylerin dünya piyasasında bu denli öneme sahip olması asla tesadüf değil. Japonya teknoloji dahil, çoğu konuda dünya pazarında etkili olan bir ülke.

Karou Ishikawa, Japon bir endüstriyel kimyager ve iş insanıdır ve ismiyle anılan bu metodu 1943 yılında geliştirmiştir. Günümüzde Ishikawa, kalite yönetim süreçleri söz konusu olduğunda bu alanın gurusu sayılır.

Ishikawa’ya sadece balık kılçığı diyagramı için borçlu değiliz, aynı zamanda o, üretimde yedi yönetim aracı olarak tabir edilen bir sistemin önemini ilk vurgulayan kişilerden biriydi. Ishikawa’ya göre en aşağıdan en tepeye bir iş yerinde çalışan herkes sürece dahil olmalı ve öyle hissetmeliydi. 

Ishikawa için kalite sorumlulukla, etikle ve eğitimle eş anlamlıydı. Eğer biri bu ilkeleri ihmal ederse, hedefe ulaşmak mümkün olamaz. Aynı şekilde, her takımın ilerleyebilmesi, sorunları ve mevcut engelleri izleyebilmesi için bazı kaynaklara ihtiyacı vardır. Ishikawa diyagramı bu kaynaklardan biridir. Bu konu hakkında daha fazlasını öğrenmek istiyorsanız okumaya devam edin.

Ishikawa diyagramı nedir?

Ishikawa diyagramının çoğunlukla iş ortamında kullanıldığı doğru olsa da, aslında bu yöntemi birçok bağlamda kullanabilirsiniz. Sonuçta bu yöntem herhangi bir sorunun nedenlerini analiz etmek için iyi bir zihinsel stratejidir.

Bununla birlikte, Ishikawa diyagramının iki farklı uygulama alanından bahsetmemiz çok daha faydalı olabilir. Bu yüzden Kaoru Ishikawa tarafından tasarlanan bu ünlü balık diyagramını kullanmanın iki farklı yolunu anlatacağız.

Ekip olarak şirket düzeyinde neden sonuç diyagramı kurmak

Ne kadar küçük olursa olsun her şirket irili ufaklı günlük zorluklarla karşılaşır. İş yerindeki etkinliği artırmanın bir yolu, herhangi bir zamanda ortaya çıkabilecek sorunlar ve anlaşmazlıklarla nasıl başa çıkılacağını bilmekten geçer.

Ishikawa’nın diyagramı, bu potansiyel sorunların ustaca bir şekilde çözülmesine yardımcı olabilir. İşte bu yöntemin anahtar ögeleri:

• Bir organizasyonu oluşturan tüm üyeler hazır olarak bulunmalıdır. (En azından onları temsil edecek kişiler olmalıdır)
• İlk olarak problem tespit edilir ve tanımlanır. Örneğin son çeyrekte üretimde düşüş olması. Bu tanımladığımız sorun balığın baş kısmını meydana getirecek.
• Problem netleştirildiği zaman, sırada balığın diğer kısımlarını takip etmek var. Balığın başı dışında kalan kısımlar ise tespit edeceğiniz nedenleri meydana getirecek. 

Bunu yaparken aşağıdaki süreci takip etmeniz gerekecek. Aşağıdaki maddeler analizinizin parçalarını oluşturacak.

• Metotlar
• Ekipman
• İnsanlar (çalışanlar)
• Materyaller
• Yönetim
• Çalışma ortamı

Her bir kişi kendi görüş ve düşüncesine göre belli faktörleri tespit edip mevcut problem için sunmalıdır. Son adım ise problemin çözümünü içerir. Çalışanlar sundukları bu faktörleri birleştirilerek çözüm üretmeye çalışır.

Kişisel gelişim içim Ishikawa diyagramı

Yukarıda belirttiğimiz gibi, Ishikawa diyagramı sadece sosyal hayata veya iş dünyasıyla sınırlı tutulamaz. Bu metodu kişisel gelişiminiz için de kullanmanız mümkündür. 

Psikolojik refahınızı sınırlayan problemleri ve etkenleri etkili bir şekilde tespit edebilmeniz için bu yöntemi kolay bir şekilde kullanabilirsiniz. Bu metodolojiden faydalanarak gerçek hayattaki senaryolarınıza Ishikawa’yı uygulamanız zor değil.

Peki bu yöntemi günlük hayatınıza nasıl uyarlayacaksınız? Bu yöntem mutluluğu yakalamanıza veya hedeflerinize ulaşmanıza nasıl yardımcı olacak? Aşağıda sıraladığımız adımlara mutlaka göz atın!

• Öncelikle sizi rahatsız eden endişenizi, korkunuzu, duygusal bariyerinizi veya probleminizi tespit edin. Örneğin ”Stresli hissediyorum” diyebilirsiniz.
• İkinci olarak, çoktan fark ettiğiniz gibi, yapmanız gereken şey balık kılçığının geri kalan kısımlarını tamamlamak. Kılçığı oluşturan faktörler probleminizin asıl nedenlerini oluşturuyor. Verdiğimiz örnekten gidersek, probleminiz strestir. Bu sorunu çözmek için aşağıdaki aşamaları örnek alabilirsiniz.
• Zamanımı nasıl harcıyorum?
• Sağlıklı bir benlik saygısına sahip miyim? (öz imge)
• Kendimle ve hayatla ilgili genelde ne tür düşüncelere sahibim?
• Etrafımda ne tür insanlar var?
• Daha iyi hissetmek adına hiç olumlu adımlar atıyor muyum?

Problemi çözmek

Ishikawa diyagramı, kişisel gelişim alanına uygulandığında izlemeniz gereken son adım en önemlisidir. Sıkıntı yaşamanıza neden olan şeyleri veya istediğinizi elde etmenizi engelleyen faktörleri (stres azaltma, bir hedefe ulaşma veya yaşamınızda herhangi bir değişiklik yapma) tanımlamayı ve fark etmeyi başardıktan sonra, çözüm yolları da hemen arkasından gelecektir.

Eğer hayatınızda iyileştirmeler yapmanıza yardımcı olmayacaksa, bu ünlü balık kılçığı diyagramını kullanmanın pek de bir anlamı yok. Bu yüzden bu eşsiz metodu kendi yararınıza kullanmaktan asla çekinmeyin! Ishikawa yöntemi, kendinizi analiz etmenizi ve hayatınızda iyileştirmeler yapmanızı sağlayacak. Artık çözüme odaklanmanın zamanı geldi!

Neden bu alışılmadık yöntemin daha parlak ve güvenli bir okyanusta yüzmenize yardım etmesine izin vermiyorsunuz? Ishikawa yönteminin suya batma ve boğulma hissini ortadan kaldırmaya yardımcı olacağına eminiz!