Narkolepsi (Uyku Hastalığı): Belirtileri ve Tedavisi

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Valeria Sabater

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Birçok insan narkolepsinin herhangi bir hastalıktan daha kötü olduğunu söyler. Narkolepsi kronik bir uyku hastalığı ve nörolojik bir bozukluktur. Buna ilaveten hastaların aniden uyku felcine yakalandığı, halüsinasyonlar gördüğü ve hatta bayılmalar yaşadığı bir aşırı uykulu olma durumudur. Bu yazıda narkolepsinin belirtilerinden ve tedavisinden bahsedeceğiz.

Narkolepsi aynı zamanda hem bir yetersizliktir, hem de tuhaf, ilginç bir durumdur. Genel nüfusa bakıldığında oldukça düşük rastlanır. Gelineau sendromu olarak da bilinen bu sendromun hala belirli bir tedavisi yoktur. Ancak hastalara yardımcı olup, uygun bir yaşam kalitesi sunabilecek ve onların günlük hayatlarını kontrol altına alabilecekleri farklı tedaviler mevcuttur.

Bir tıp ve uyku psikolojisi uzmanı olan Dr. Meir H. Kryger narkolepsiden daha kompleks olan birkaç bozukluk olduğunu söylemektedir. Yazdığı makalelerin birinde narkolepsi tanısı konması gerekirken yanlışlıkla şizofreni tanısı konulan hastaları tedavi ettiğinden bahseder.

Çocuklara ve ergenlere halüsinasyonlardan dolayı hatalı teşhis konulabilmektedir. Onlar hayal ürünü nesneler ve insanlar görürler ve bu tür deneyimler onları travmaya iter.

Neyin gerçek ve neyin hayal olduğunun ayırt edilemediği bir dünyada yaşamak kolay değildir. Hasta kendi vücudunda olan biteni kontrol edemediği için endişe ve yılgınlıkla doludur.

Narkolepsi nedir?

Narkolepsi nörolojik bir durumdur, fakat bilim insanları onu neyin tetiklediğini hala anlamamaktadırlar. Uzmanların açıklığa kavuşturdukları bir şey onun kalıtsal bir hastalık olduğudur. Bir kişinin bu hastalığa yakalanıp yakalanmayacağını belirleyen kesin genetik veriler vardır.

Narkolepsinin karakteristik özelliklerinden biri onun otoimmün (doğuştan bağışıklıkla ilgili) bir hastalık olduğudur. Bilinmeyen sebeplerden dolayı vücut kendi kendine saldırıya geçer, belli bazı işlevleri değiştirir ve vücudun düzen ve döngüleri tersine döner. Bu yüzden hastaların uyku standartları bozulur ve henüz uyanıkken rüya ve kabus görürler.

Narkolepsinin özellikleri

Narkoleptik birini düşündüğümüzde bir anda tamamen olduğu yerde kendini kaybeden birini hayal edebiliriz. Aşırı uyuyan ve geceleri uyurgezerlik sorunu yaşayan biri olarak da düşünebiliriz. Ancak bu hastalık bütün bunlardan daha fazlasıdır. İşte narkolepsinin bazı belirtileri:

• Çoğu narkoleptik kişiler mizaç bozukluğu yaşarlar. Dahası, aşırı duygusallık, hatta bazen basit gülme hareketi bile kaslarda felce ve bayılmalara yol açabilir.
• Diğer bir semptom da gün içinde uykulu olma durumudur. Bu durumun ilginç bir yanı da bir kişinin sadece televizyon izleme veya kitap okuma gibi monoton, tekrarlı durumlarda gözlerini kapatma ve uyuma ihtiyacı duymamasıdır. Narkolepsi aynı zamanda araba kullanırken, çalışırken veya bir arkadaşınla yemek yerken bile aniden uykuya dalma şeklinde kendini gösterir.
• Halüsinasyonlar: Başında da bahsettiğimiz gibi hastanın en çok yaşadığı durumlar halüsinasyon görmesidir. Bunlar ses, görüntü veya dokunma tarzında olabilir.
• Uyku felci bir başka yaygın semptomdur. Bu uyku ve uyanıklık arasında bir yerde var olan bir çeşit parasomni türüdür. Kişi kendisini derin bir endişe ve korkuya iten, hareket edemez ya da tepki veremez bir durumda hisseder.
• Hastanın aynı zamanda hafıza ve konsantrasyon sorunları yaşaması da sıradan bir durumdur.
• Bazı narkoleptikler yeme bozukluğu da yaşarlar.

Narkolepsi için tedavi

Narkolepsi hem erkeklerde, hem de kadınlarda görülür ve hatta hayvanları bile etkileyebilir. Her bir hastanın tedavisi onun kişisel ihtiyacına göre farklı olacaktır. İşte en çok bilinen tedavi yöntemleri:

• Düzenli uyuma ve uygun bir uyku hijyeninin sağlanması.
• Doktorların bu hastalığın tedavisi için metilfenidat, dekstroamfetamin ve metamfetamin gibi uyarıcı ilaçlar verdiği bilinmektedir.
• Hipnagojik (uyutucu) halüsinasyonların ve uyku felcinin tedavisinde antidepresanlar, özellikle trisiklik antidepresanlar çok faydalıdır.

Sonuç olarak, bu hastalığın sıklık derecesi düşük olmasına rağmen, hastanın günlük hayatını son derece etkiler. Dahası, özellikle halüsinasyon görme fazlaysa hasta kontrolü kaybettiğini, aklını kaçırdığını düşünür. Ancak, iyi bir profesyonel tıbbi yardımla ve uygun bir tedaviyle hastada olumlu yönde gelişmeler görülebilir.

Bu uyku bozukluğuna maruz kalanlara karşı daha hassas olmalıyız ve onlara gayet normal ve olağan bir durummuş gibi davranmalıyız.