Maaş ve Ruh Sağlığı: Güvencesizliğin Psikolojik Maliyeti

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Bir kişinin depresyona girmesinin ve en kötü senaryoda intihar etmeyi seçmesinin birçok nedeni vardır. Ancak bunlardan biri iyi biliniyor, aşikar ve toplumumuzun temellerinden sessizce sızıyor. Güvencesizlikten bahsediyoruz. Bu terim, öngörülebilirlik, iş güvenliği, maddi ve psikolojik refahtan yoksun bir varoluşu ifade eder. Nitekim maaş ve ruh sağlığının doğrudan ilişkili olduğu bilinmektedir. Günümüz psikolojik bozukluklarının çoğunun bu iki faktörden kaynaklanması da yıkıcıdır.

Çoğu zaman, ruh sağlığı hakkında konuştuğumuzda, odak noktası yalnızca bireydir. Aslında, psikolojik iyiliğimize bakma sorumluluğunu kendi omuzlarımıza yükleme eğilimindeyiz. Bu nedenle, genellikle birine “neşelen, işler yakında değişecek” veya “her şeyi bu kadar ciddiye almayı bırak” demekte acele ederiz. Aslında, insanın ayrılamayacağı bir bağlamın parçası olduğunu unutuyoruz.

Hepimiz ilişkilerimizden, kontrolümüz altında olmayan deneyimlerden ve uyum sağlamakta zorlandığımız sosyal durumlardan etkileniriz. Bu nedenle, zaman zaman güvencesiz çalışma ruh sağlığımız için işsizliğin kendisinden daha tehlikeli olabilir. Nitekim günde kaç saat çalışırsak çalışalım, ayın sonunu getiremeyeceğimizi bilmek, kaygımızı fahiş boyutlara taşıyor.

Kendinizi bu tür bir durumda bulursanız, bunun nedeni geçiciliğe ek olarak, yarın hala bir işiniz olup olmayacağını bilememenin zamansallığı ve sürekli belirsizliğidir. Aslında, mevcut küresel durum – diğer birçok faktöre ek olarak – size çocukken vaat edilen müreffeh geleceği tahmin etme eğiliminde değildir.

“Fırsatsız özgürlük şeytanın bir lütfudur ve bu tür fırsatları sağlamayı reddetmek suçtur.”

– Noam Chomsky

Maaş ve ruh sağlığı nasıl ilişkilidir?

1990 ve 2015 yılları arasında, Amerika Birleşik Devletleri Emory Üniversitesi maaş ve ruh sağlığı arasındaki bağlantı hakkında aydınlatıcı bir araştırma yaptı. Bu çalışmada, 25 yıl boyunca, asgari ücrette her yeni artış belirlendiğinde, intihar oranının yüzde 3,4 ile yüzde 5,9 arasında düştüğünü keşfettiler.

Bu veriler özellikle nüfusun genç kesiminde önemliydi. Gerçekten de bu, işsizliğin ve daha özel olarak güvencesiz istihdamın etkisinden en çok etkilenenlerin gençler olduğu gerçeğinin başka bir olağanüstü kanıtıdır. Aslında, perspektif eksikliği ve gösterdikleri her çabanın karşılıksız olduğunu görmeleri, durumları değişmeden çok önce umutlarını yitirmeleri anlamına gelir. Sonuç olarak, çıkmaz bir tünele girerler.

Hamster tekerleği: Anlamı ve sonu olmayan yorgunluk

Kendini hiçbir şeyin değişme şansı olmadan tekerlek üzerinde koşan küçük bir hamster olarak gören pek çok kişi var. Düşük ücretler, onların geçimlerini sağlamalarına veya en temel ihtiyaçlarını bile karşılamalarına izin vermiyor. Bununla birlikte, bu tür işler, büyük ölçüde fark edilmeyen azami çaba gerektirir. Sonuç olarak, bu tür bir yaşam tarzını sürdürmek çoğu durumda hem fiziksel hem de zihinsel sağlık sorunlarına yol açar. Örneğin:

• Kronik stres.
• Uykusuzluk sorunları.
• Kas-iskelet sistemi sorunları.
• Yeme düzenindeki değişiklikler.
• Baş ağrısı.
• Artan sinirlilik.
• Sedanter yaşam tarzı.
• Boş zaman ve dinlenme için zaman eksikliği.
• Önceden anlamlı olan görevlerden zevk alamama.
• Azaltılmış sosyalleşme.
• Çiftlerde ve ailelerde büyük sorunlar ve tartışmalar.
• Olumsuzluk ve umut eksikliği.
• Davranışsal bağımlılıklar (örn. oyunlar, çevrimiçi cinsellik) veya madde bağımlılığı için daha yüksek risk.
• Depresyon ve anksiyete gibi duygudurum bozuklukları.

İspanya’da sağlık, güvenlik ve çalışma koşullarına ilişkin maaşlı nüfus üzerine yakın zamanda yapılan bir anket bazı ilginç verileri ortaya çıkardı. Maaşları temel ihtiyaçlarını karşılamayan insanların yüzde 74’ünün akıl sağlığı sorunları yaşama riskinin çok yüksek olduğunu buldu.

Güvencesiz çalışan insanlar, geçimlerini sağlamak için umutsuzca geçici işlere tutunurlar. Sonsuz bir çarkta kapana kısılmış hissederler, hüsran, umutsuzluk ve aynı zamanda onları yüzüstü bırakan topluma karşı açık bir kızgınlık içindedirler.

Maaş ve ruh sağlığı, sosyal adalet sorunu

Maaş ve ruh sağlığı arasındaki ilişki hakkında yeterince konuşmuyoruz. Nitekim bu sorun her yıl binlerce insanın sağlığını ve yaşamını elinden almaktadır. Düşük maaşa sahip olmanın etkisi, en temel ihtiyaçlarını karşılamalarını engeller. Bunlar, Abraham Maslow’un bahsettiği ve ünlü piramidine dahil ettiği ihtiyaç türleridir.

Kendilerini güvende hissetmiyorlar, kaynakları yok ve çoğu durumda bir evleri bile yok. Ayrıca fiziksel ve psikolojik sağlıkları mevsimlere göre gelir ve gider. Sonunda istikrarsızlıkları kronikleşir, borçlarını ödeyemezler, orta-uzun vadeli planlar yapamazlar.

Bu kişiler, genellikle çaresizliklerini ve olumsuzluklarını besleyen utanç ve umutsuzluk duygularıyla kuşatılmış, “günlük yaşam” ile sınırlıdır.

İş eksikliği ve hatta daha fazlası, güvencesizlik, er ya da geç işe yaramazlık fikrini teşvik eder. Ek olarak, canlılık duygusu eksikliği ortaya çıkar. Bu noktada, endişe verici olduğu kadar tehlikeli bir uçurumun kenarına gelirler.

Çözüm nedir?

İyi ücretler olmadan ne fiziksel ne de zihinsel sağlık olamaz. Ücretler önemlidir. Ayrıca, para refah sunar ve nüfus için daha iyi bir yaşam kalitesini garanti eder. Ancak, ihtiyaç duyulan sadece daha fazla iş fırsatı değil, aynı zamanda yeterli ücrettir. Ev sahibi olmak gibi temel ihtiyaçları karşılamaya yetecek türden bir miktardan bahsediyoruz.

Bu konjonktürel durumun devam etmesi durumunda, en genç nüfusta hiç şüphesiz psikolojik problemlerde artış olacaktır. Ayrıca, gelecek ve kendilerini gerçekleştirmeleri için herhangi bir perspektiften yoksun olacaklardır. Bunlar, bir süre sonra, toplumun kendilerini tamamen unuttuğunu varsayacak olan insanlardır. Haklı olabilirler.