Kurt Schneider'a Göre 10 Psikopat Türü
Kurt Schneider, psikopat türlerini sınıflandırmış ve bu araştırma alanında öncülük etmiş olan bir Alman fizikçi, psikiyatr ve felsefecidir. Karl Jaspers’le birlikte Heidelberg Okulunun önde gelen temsilcilerinden biridir. Yaptığı çalışmalar psikopatoloji tarihinde çok önemli izler bırakmıştır.
Heidelberg Okulu ruhsal hastalıklar konusunda biyolojik faktörleri ön plana çıkaran bir yaklaşım benimsemiştir. Bu akımın üyeleri önemli ölçüde Emil Kraepelin’in etkisi altında kalmıştır. Kraepelin, hastalıkları nedenlerine göre değil ortaya çıkış biçimleri ve belirtilerine göre sınıflandırma bakış açısı benimsemiş bir psikiyatrdır.
Kurt Scheinder’ın psikopat türleri sınıflandırması, psikiyatri alanında daha sonraki yıllarda yaşanan gelişmeler üzerinde ciddi etkiye sahip olmuştur. Yaklaşımın temeli, bir psikopatın normal olarak kabul edilecek davranışlardan belirsiz bir biçimde ayrılması prensibine dayanır. Konu bu bakış açısından incelendiğinde aşağıda detayları verilen on farklı tür psikopat bulunduğu sonucuna ulaşılır.
“Psikopat bir kişinin empati kurma yeteneğine sahip olmaması, diğer insanlarda gözlemlediği mutluluktan keyif alamamasına yol açar. Bu durumda diğer insanların mutlulukları onda sadece kıskançlık ve açgözlülük duygularını uyandırır.”
– Vicente Garrido Genovés
1. Hipertimik
İlk psikopat türü hipertimik olarak adlandırılan ve neşeli, aktif ve dürtüsel bir yapıya sahip olan kişilerdir. Schneider bu tür insanları, saldırganlık, sahtecilik, dolandırıcılık ve ufak tefek kural çiğnemelere eğilimli “kanlı canlı bir mizaca sahip kişiler” olarak nitelendirmektedir.
2. Depresif
Bu tür psikopatlar ruhu karanlıklar içinde olan insanlardır. Ancak bu özelliklerini tanımlamak pek de kolay değildir. Çünkü genellikle hislerini gizleme eğilimindedirler. Bazılarında hüzün ve kasvet daha baskın özellikler olarak görülürken, diğerlerinde kötü mizah ya da paranoya gibi özellikler ön plana çıkabilir. Hem depresif hem de hipertimik psikopat türüne giren kişiler alkolik olma eğilimi taşırlar. Paranoyak depresifler son derece duyarsız olabilirler.
3. Diğer Bir Psikopat Türü: Güvensiz
Bu grup içindeki psikopatlar ikiye ayrılırlar. Birinci gruptakiler hassas, diğeri ise anankastiklerdir. Birincisi oldukça duyarlı ve kolay bir biçimde etkilenen kişilerdir. Ancak duygularını ifade etme konusunda sorun yaşarlar.
Anankastikler ise hissettikleri güvensizlik duygusunu saplantılara dönüştürürler. Bunun sonucunda da oldukça sert ve katı davranışlar sergilerler. Her ne kadar bu tür kişiliğe sahip insanlar “garip” ve kimi zaman da “şüphe uyandırıcı” olsalar da, suç işleme olasılıkları oldukça düşüktür.
4. Fanatikler
Bu türdeki insanlarda, çok aşırı seviyede duygusal yoğunluk içinde yaşanan ve gereğinden fazla değer ve önem verilen fikirler bulunur. Bu gruptaki insanlar, pasif taraftarlar ve kavga eden taraftarlar olarak ikiye ayrılırlar.
Genellikle bu tipoloji yetişkin erkek ve kadınlarla ilgilidir. İnandıkları şeylere bağlı olarak küçük çaplı suçlar işleyebilirler. Ancak yarattıkları problemler genellikle sosyal hayat içinde huzur bozucu davranışlar sergilemekle sınırlı kalır.
5. Değer Görme İhtiyacında Olanlar Psikopat Türü
Bu tip psikopatların en belirgin özelliği gösteriş ve kibirdir. Hem kendilerine hem de başkalarına karşı olduklarından daha fazlaymış gibi görünme ihtiyacı hissederler. Bilerek ve isteyerek yalan söylerler ve kendi yalanlarına kendileri de inanırlar.
Duygularını çarpıtırlar ve bu nedenle de özel ilişkiler kuramazlar. Bir insanı nasıl sevecekleri hakkında bir fikir sahibi değillerdir. Eksantrik bir kişiliğe sahiptirler. Alışılmadık yöntemler kullanarak insanların ilgisini çekmeyi başarırlar. Yüksekten atar ve kendilerini överler. Sözde bilim insanlarıdırlar. Yapısal hayaller kurgular ve insanları bu hayallerle kandırırlar.
6. Değişkenler
Bu tür psikopatlar depresif grubuna girenlerle karıştırılabilir. Ancak değişken tür içinde bulunan kişiler çok aşırı derecede üzgün ya da adeta bir fırtınaya tutulmuş gibi kötü bir ruh hali içinde olurlar. Fakat bir anda tüm bunlar hiç beklenmedik bir biçimde geçer. Bu gruba giren kişiler çoğunlukla bağımlıdırlar. Duygusal ya da aralıklı olarak suç işleyebilirler. Genelde çok genç ya da çok yaşlı kişilerde görülen bir psikopati türüdür.
7. Patlayıcı Kişiliğe Sahip Olanlar
Patlayıcı psikopatlar oldukça saldırgan ve şiddet içeren bir yapıya sahiptirler. Bu özellikleri en önemsiz konularda bile ortaya çıkabilir. Bu tür kişilerin çoğu 50 yaş altındaki kadınlardan oluşmaktadır.
Farklı türlerde suçlara bulaşma olasılıkları vardır. Saygı duymazlar, itaat etmezler ve çevrelerine sürekli bir biçimde zarar verirler. Bunlar daha çok çocuksu bir kişiliğe sahiptirler. Kendilerini geliştirememiş ve otokontrol sağlama konusunda son derece başarısız insanlardır.
8. En Bilinen Psikopat Türü: Kalpsizler
Psikopatları en iyi tanımlayan gruptur. Merhamet, utanma ya da suçluluk duyguları taşımazlar. Temel özellikleri bilinçlerinin yeterince gelişmemiş olmasıdır. Genelde somurtkan, mesafeli ve asosyal olma eğilimindedirler.
Her türlü suçu işler ve her türlü kötü davranışta bulunurlar. Bunların pek çoğu gaddarlık içerir. Ancak pek çokları vicdansızlıkla dolu yaşantılarını resmi olarak yasaları çiğnemeden sürdürürler.
9. Kayıtsızlar
Bunlar her türden uyarana açık son derece etkileyici insanlardır. Sorumluluk sahibidirler, mantıklı davranırlar ancak kaypak ve her yöne çekilebilir bir kişiliğe sahiptirler. Bu grup içinde yer alan insanlar sıklıkla hırsızlık, yolsuzluk, dolandırıcılık ve fuhuşla ilişkilidirler. Yalnızca içinde bulundukları grup ya da çevrenin baskısı sonucu suç işlerler. Genelde genç yaştaki insanlarda görülür.
10. Zayıflar
Vücut yapısı ve fiziksel anlamda zayıf kişilerdir. Kendilerine yönelik olarak hem fiziksel hem de zihinsel açıdan çok keskin ve dikkatli birer gözlemcidirler. Her iki durumda da kendilerine karşı bir yabancılaşma hissi içindedirler. Aşırı derecede tetikte oldukları için çoğu zaman hayali bir hastalıkları vardır. Çok nadir bir biçimde suç işlerler ve sık sık hastaneye giderler.
Kurt Schneider’ın psikopat türleri sınıflandırması bugün geçerliliğini yitirmiş durumdadır. Ancak onun yaklaşımlarının pek çoğu daha sonraki gelişmeler için birer zemin teşkil etmiştir. Sonradan yapılan bu çalışmalar Schneider sınıflandırmasını reddetmemiş ancak üzerinde bazı değişiklikler ve uyarlamalar yaparak konuya farklı bakış açıları getirmişlerdir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
Pozueco Romero, J. M., Romero Guillena, S. L., & Casas Barquero, N. (2011). Psicopatía, violencia y criminalidad: un análisis psicológico-forense, psiquiátrico-legal y criminológico (Parte I). Cuadernos de Medicina Forense, 17(3), 123-136.