Kişilik Çalışmasına Üç Yaklaşım

Kişiliğin ne olduğunu pek çok kişi bilse ve anlasa da bunu kelimelerle açıklamak mümkün değildir. İşte kişilik çalışmasına 3 yaklaşım.
Kişilik Çalışmasına Üç Yaklaşım
Alejandro Sanfeliciano

Yazan ve doğrulayan psikolog Alejandro Sanfeliciano.

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Kişiliğin ne olduğunu herkes bilir ama kimse bunu kelimelerle açıklayamaz. Bu, kişilik çalışmasındaki ana sorunlardan biridir. Her yazarın kavramın kendi bilimsel tanımı vardır. Buna rağmen kişiliğin belirli davranışsal özelliklerden oluşan bir yapı olduğu bilinmektedir.

Kişilik çalışmasıyla ilgili sorun nedir?

Kişilik çalışması birçok metodolojik sorunla karşılaştı. Bunlardan biri, onu ölçebilecek hiçbir aletin olmamasıdır.

Bu makalede, kişilik çalışmasında benimsenen farklı yaklaşımları veya modelleri tartışacağız. Üç ana yaklaşım, özellik teorisi, durumculuk ve etkileşimciliktir.

Özellik teorisi

Bu teori, bir kişinin davranışları için temelde aktif ve tanımlayıcı bir faktör olduğuna inanmaktadır. İncelediği temel özellikler, deneğin kişisel değişkenleridir. Bu nedenle, bu teori her bireyin kişilik özelliklerini vurgular.

mavi duvarın önünde oturmuş gülümseyen kırmızı kazaklı adam

Bu teori, bir kişinin kişiliğinin farklı durumlarda her zaman aynı olacağını belirtir. Bu nedenle, belirli özellikleri tanımlayabilir ve izole edebilirsek, bir kişinin gelecekteki davranışını tahmin edebiliriz. Bu teori, Beş Faktör Modeli (FFM) gibi birçok kişilik testinin temelidir.

Bu teori biraz eskidir ve gerçekçi değildir. Bu konuda çok bilgili olmayanlar için bile, insanların davranışlarını her duruma göre değiştirdiği açıktır. Örneğin, ailemize, arkadaşlarımızlayken davrandığımız gibi davranmıyoruz.

Ayrıca, sadece birkaç sabit faktörü analiz ederek bir deneğin kişiliğini kategorize etmeye çalışmak gerçekten karmaşık bir meseledir. Kişilik testlerinden elde edilen veriler, deneğin gerçek kişiliğinden çok benlik kavramını gösterir.

Durumculuk

Durumculuk, öznelerin pasif olduğunu ve belirli durumlara tepki verdiğini belirtir. Bu nedenle, durumsal değişkenler bir kişinin davranışını etkileyenlerdir. Bu yaklaşım, bir kişinin özelliklerini dikkate almaz. Bu yaklaşım, tüm davranışların öğrenildiği varsayımına dayanmaktadır.

Bu teori daha gerçekçi olmasına rağmen, yine de kusurludur; çünkü bir kişinin tutumunun davranışlarını etkilediği açık olmasına rağmen kişisel değişkenleri dikkate almaz. Bu doğru olsaydı, tüm insanlar aynı durumlarda aynı şekilde davranırdı.

Etkileşimcilik

Bu yaklaşım öncekileri birleştirmeye çalışır. Davranışın, farklı içsel eğilimler ve durumsal faktörler arasındaki etkileşim tarafından belirlendiğini belirtir. Bu teori, kişiliğin, öznenin bağlamlarıyla etkileşiminin bir ürünü olduğunu belirtir.

işyerinde onaylanan kadın

Bu yaklaşım, kişinin dünyasını kendi algı ve davranışlarıyla gözlemleyen ve inşa eden aktif bir özne olduğunu belirtir. Bu nedenle, kişilik değişkenleri ile durumsal faktörler arasındaki etkileşim, onları şu veya bu şekilde davranmaya iten şeydir.

Bu yaklaşımla ilgili sorun, çalışmanın veya keşfetmenin zor olmasıdır. Bu gerçeğe rağmen, kişilik çalışmasına kesinlikle ilginç bir yaklaşımdır.

İlginizi çekebilir ...
Gerlach, Farb, Revelle ve Amaral’a Göre 4 Kişilik Tipi
Aklınızı Keşfedin
sayfasında okuyun Aklınızı Keşfedin
Gerlach, Farb, Revelle ve Amaral’a Göre 4 Kişilik Tipi

Tarih boyunca pek çok teorisyen kendi kişilik teorisini buldu. Amerika Birleşik Devletlerinden bir grup araştırmacı dört kişilik tipi olduğunu keşf...


Aklınızı Keşfedin'in içeriği yalnızca bilgilendirme ve eğitim amaçlıdır. Bir uzmanın teşhis, tavsiye veya tedavisinin yerine geçmezler. Şüphe ya da endişe duyduğunuz herhangi bir durumda, güvenilir bir uzmana danışmak en iyisidir.