Histerik Afoni: Bir Konversiyon Bozukluğu
Histerik afoni; konuşma ya da şarkı söyleme korkusu, psikolojik travma, devam eden bir ses rahatsızlığı, uzun süren bir tedavinin başarısızlığı, duygusal blokaj ya da bilinçaltında olan, diğer insanların dikkatini çekme isteği sonucu ortaya çıkar. Kısacası, birçok muhtemel sebep vardır ama hepsi aynı sonuca yol açar: bu durumdan muzdarip kişi konuşamayacağını düşünür. Kadınlarda veya genç insanlarda daha yaygındır.
Histerik afoni birdenbire olur ve fısıldama ile başlayabilir. Fiziksel bir seviyede, farenkste refleks eksikliği(arefleksi) görülür ve larenks yapı olarak normaldir fakat ses telleri doğru bir şekilde hareket edemiyordur.
Eğer bu durumdan muzdarip kişi ses çıkarmaya çalışırsa, aritenoid kıkırdak ile solunum yoluna gelen hava arasında hafif bir adüksiyon olur. Fakat, gülerken ve öksürürkenki ses teli hareketliliği normaldir.
Histerik Afoni ve Konversiyon Afonisi
Bu aşağıdaki durumları hiç yaşadınız mı?
- Denge ve koordinasyon problemleri
- Felç veya kas güçsüzlüğü
- Afoni
- Halüsinasyon
- Yutmada zorluk
- Boğazda düğüm hissi
- Üriner retansiyon
- Duyu kaybı
- Çift görme
- Körlük
- Sağırlık
Daha önce bir kriz ya da konversiyon yaşadınız mı? Bu üstteki semptomlar kendinizi endişeli hissettiğinizde mi başlıyor? Nörolojik veya başka bir hastalığınız var mı? Bu semptomlar hayatınızı etkiliyor mu?
“Konversiyon”(daha önce histeri için kullanılan bir kelime) Orta Çağdan beri kullanılan bir terim olsa da, bunu Sigmund Freud popüler bir hale getirdi. Bilinçdışı problemlerin fiziksel semptomlar ile ortaya çıktığına inandı.
Konversiyon bozukluğu 20. yüzyılın sonlarına doğru yaygın bir teşhis olmaya başladı. Davranışı etkileyen semptomlara işaret edip, nörolojik bir rahatsızlık gibi göründü. Fakat ne organik bir sebebi vardı ne de benzer fiziksel durumlarla açıklanabiliyordu.
“Konuşacak bir sesim yoktu çünkü o benim tüm dilimdi.”
– Rob Sheffield
Konversiyon Bozukluğunun Kısa Tanımı
Konversiyon bozukluğu, hastanın nörolojik bir bozukluk gibi, değişikliklere neden olan fiziksel bir duruma sahip olduğunu hissettiren, duyusal veya motor fonksiyonları etkileyen semptomlar ile karakterize edilir. Öte yandan, fiziksel bir neden olmasa da, yapılan testlerin sonuçları normal çıksa bile, semptomlar istemsiz olarak ortaya çıkar.
Konversiyon semptomlarının bir kısmı, hastanın hastalık hakkındaki düşüncelerinin bir sonucudur ve aslında tıbbi bakım gerektirebilir. Başlangıçta psikolojik faktörler söz konusudur, bu yüzden hastalık çatışma veya stresli durumlar nedeniyle ortaya çıkabilir.
Bazen, bu rahatsızlık bazı doğrudan ve dolaylı davranışlar sebebiyle ortadan kalkmaz. Doğrudan davranış için örnek olarak psikolojik bir çatışmayı gözden gelmeyi ve bu şekilde geçici olarak anksiyeteyi azaltmayı sayabiliriz. Dolaylı davranış ise, işe gitmemek, alınması gereken sorumlularla yüzleşmemek vs. olabilir.
Ana Semptomları
- Motor bozukluk: Koordinasyon ve denge bozuklukları, felç veya kas zayıflığı, afoni, yiyecekleri ve içecekleri yutarken zorluk, boğazda düğümlenme ve üriner retansiyon vs.
- Duyusal durumlar: Duyu kaybı(dokunma hissini kaybetme, acıyı hissetmeme), çift görme, körlük, sağırlık, halüsinasyonlar ve konvülsiyon.
Konversiyon bozukluğu genelde ergenliğin son, yetişkinliğin ilk zamanlarında ortaya çıkar. 10 yaşından küçük ve 35 yaşından büyük insanlarda pek görülmez. Birden oluşur ve hastaneye başvuran hastaların semptomları aşağı yukarı 2 hafta içinde geçer.
Tekrarlamasına pek rastlanmaz diyemeyiz, özellikle de ilk yıldan sonra. Tek bir tekrarlama bile gelecekte yaşanması ihtimalini düşündürmektedir. Titreme ve konvülsiyon gibi semptomlar durumun tedaviye veya terapiye yanıt vermediğini gösterir.
“Histerimi zevk ve dehşet ile besledim.”
– Charles Baudelaire
Risk Faktörleri
- Son zamanlarda yaşanan yoğun stresli durumlar veya duygusal travma
- Kadın olmak
- Anksiyete bozukluğu, disosiyatif kimlik bozukluğu veya kişilik bozuklukları gibi zihinsel hastalıklardan muzdarip olmak
- Epilepsi gibi benzer semptomları olan nörolojik bir hastalıktan muzdarip olmak
- Ailede bir konversiyon bozukluğu geçmişi
- Çocuklukta yaşanan fiziksel veya cinsel taciz öyküsü
Histerik Afoni Tedavisi
Stres nedenini ortadan kaldırmak veya stresi azaltmak çok önemlidir. Başka bir iyi yöntem ise hastanın travması üzerinde çalışmak olacaktır, bu şekilde gerginlik zamanla azalabilir.
Ayrıca, söz konusu faydalardan habersiz bile olsa, hastanın bu davranış yoluyla elde ettiği tüm “ödülleri” kaldırmak gerekir. (Burayı tam olarak anlayamadım???)
Bazen, günler veya haftalar süren bir durumdan sonra, semptomlar birden kaybolabilir. Bu durum yaşandığında yardımcı olabilecek şeyler şunlardır:
- Bu rahatsızlık hakkında bilgi edinmek
- Psikoterapi
- Mesleki terapi
- Depresyon ve anksiyete gibi bu rahatsızlığa yol açabilecek diğer olası durumları tedavi etmek
