Ekpati Nedir?

Ekpati nedir? Ekpati, duygusal bulaşıcılık ve indüklenmiş duyguların uygun şekilde ele alınmasını sağlayan empatiyi tamamlayıcı bir görev üstlenen yeni bir terimdir. Doktor ve psikiyatri profesörü J.L. Gonzalez, çevredeki insanların neden olduğu duyguları, tutumları, düşünceleri ve motivasyonları dışlamak için bir süreci tanımlayan bu terimi oluşturdu.

Peki ekpati nedir tam olarak? Ekpati empati eksikliği olan insanların kayıtsızlık veya duygusal sertlik özelliği ile aynı şey değildir. Tam tersine, empatiyi telafi eden bir manevra ya da pozitif bir zihinsel eylemdir. Bu sadece empati eksikliği değil. Bu telafi edici zihinsel eylem bizi duygusal sellerden korur ve başkalarının duygularının bizi aşağıya çekmesini, olumsuz olarak etkilemesini engeller, bu da aşırı derecede empatik insanların aldığı bir riskle eşdeğerdir.

Ekpati nedir sorusuna biraz daha yoğunlaşalım. Bu bakış açısıyla, kafanızın karışmaması için kendinizi başka bir kişinin yerine koymakla, o kişinin siz olabileceği konusunda farkı karıştırmamalısınız. Bir şekilde, bu empatik yolculuk, anlayabilmek için gereklidir, ancak diğer kişinin yerinde sıkışıp kaldığımızda da duygusal olarak tehlikeli sonuçlar ortaya çıkabilir.

“Başka biriyle empatik bir tavır sergileyen bir kişinin katılımının derecesi doğru değilse, Mesih’in tuzağı olarak adlandırılan şeye düşme riski vardır: kendimizi sevmeyi ve kendimize yardım etmeyi unuttuğumuzda başkalarını sevmek ve onlara yardım etmek gibi.”

– Carmen Berry

Manipülasyona karşı ekpati nedir?

Duyguları uyandırma ve iletme konusunda uzmanlaşmış insanlar olduğunu düşünmemize rağmen, gerçek şu ki, savunmasız değiliz. Bu duygusal “kaçırma” olayının gerçekleşmemesi için yeterli imkanlara sahibiz ya da bu imkanlar zaten bizde var. Bu konuda, kaçırılanın özel duyarlılığının onları bu durumda tuttuğu duygusal bir kaçırma, tabi her ne kadar kaçırılanın amacı bu olmasa da. Bu anlamda duygusal bulaşmayı empati ile karıştırmamalıyız.

Empati, başkalarından aldığımız değerli bilgilerle ilgilenir. Eğer sadece başka insanların bakış açılarını, arzularını ve duygularını dikkate alsaydık, birlikte yaşamak felaket olurdu. Bununla birlikte, empati, duygusal bulaşmayı yönetme ve başka bir zihinsel kalite ile telafi etme yeteneği olmadan tamamlanmış sayılmaz.

Empati “kendini başka bir kişinin yerine koyma” manasını taşırken, ekpati “kendini başka bir kişinin yerinde olduğunu varsaymak” anlamına gelir. Ekpati nedir sorusunun cevabını bu karşılaştırmada rahatça görebilirsiniz. Her iki nitelik de gereklidir. İkincisi bizi manipülasyon veya duygusal selden koruyan ve diğer insanların duygularının bizi negatif olarak etkilemesini engelleyen zihinsel bir eylemdir.

“Empati, bir başkasının durumuna göre kendinden daha farklı verilen duygusal bir tepkidir.”

– Martin Hoffman

Empati ve ekpati arasındaki duygusal denge

Duygusal Zeka kitabının yazarı Daniel Goleman, empatinin temel olarak başkalarının duygularını başkalarının koşullarında anlama yeteneği olarak tasfir ediyor. Farklı bir bakış açısıyla, daha derin bir düzeyde, başkalarının duygusal tepkilerini temel alan endişeleri ve ihtiyaçları tanımlamak, anlamak ve bunlara tepki vermek ile ilgilidir.

Ekpati tam tersidir ve aynı zamanda empati için tamamlayıcıdır. Bu gönüllü süreç, hastaları veya insani krizleri tedavi etmek gibi durumlarda, duygusal patlamanın aşırı dozunu durdurmamıza yardımcı olur. Ayrıca zihinsel manipülasyon ve hatta kitlesel histeriden kaçınmamıza yardımcı olur.

Bu nedenle, tüm duygusal bulaşmalar iyi değildir. Duygusal sağlığımızla ilgili ve ideal olarak, empati yeteneğimizi sadece anlama kabiliyetimizi arttırmak anlamında değil, aynı zamanda bu deneyimin genişletilmesini önleme veya sınırlama anlamında da düzenleyebilmeliyiz.

“İnsanlar konuşurken tamamen ne dediklerini dinleyin. Ne söyleyeceğinizi düşünmeyin. Çoğu insan düşünmekten dolayı asla dinlemez.”

– Ernest Hemingway