Eduardo Galeano: Bir Özgürlükçünün Biyografisi

Eduardo Galeano ismi iyi edebiyat, sosyal sorumluluk ve etik ile eş anlamlıdır. Latin Amerika’nın Açık Damarları adlı kitabı, 20’den fazla dile çevrilmiş gerçek bir klasiktir.

Galeano’yu herhangi bir türe dahil etmek imkansızdır. Yazısı çoğu zaman gerçeği kurguyla, düşünceyi hisle birleştirir. Aslında insanlar, nesnelliğin ve öznelliğin bu özel birleşimine atıfta bulunmak için kullandığı “düşünen dil” teriminin icadıyla Galeano’yu özdeşleştirirler.

Galeano ile ilgili en ilginç şeylerden biri, kendi kendini eğiten bir akademisyen olmasıydı. Birkaç onursal doktora kazanmasına rağmen, hiçbir zaman resmi bir profesyonel unvanı olmamıştı. Belki de bu yüzden çalışmaları çok etkileyicidir çünkü günlük algıları yazılarına ilham vermiştir.

Montevideo’da Bir Yazar

Eduardo Galeano, 3 Eylül 1940’ta Uruguay’ın Montevideo kentinde doğdu. Ailesinin ona verdiği isim Eduardo Germán María Hughes Galeano idi, ancak yalnızca annesinin soyadını tuttu. Ailesi ekonomik olarak iyi durumdaydı ve koyu Katolikti.

Çocukluğu boyunca, Galeano bir aziz veya bir futbolcu olmayı hayal ediyordu. Ancak, 14 yaşındayken, haftalık El Sol gazetesine çizdiği bir karikatürü götürdü. Onu o kadar çok sevdiler ki, o anda satın aldılar ve Galeano sosyalist bir karikatürist oldu.

19 yaşındayken varoluşsal bir kriz geçirdi ve intihar etmeye çalıştı. Tam olarak neden yaptığını asla açıklamadı, ama komadan çıktıktan sonra hayatının sert bir şekilde değiştiğini biliyoruz. O sırada Eduardo Galeano haftalık Marcha dergisine yazmaya başladı.

Sürgündeki Eduardo Galeano

1973’te Uruguay’da askeri bir darbe oldu ve korkunç bir diktatörlük iktidara geldi. Galeano, Arjantin’e kaçmadan önce tutuklandı ve kısa bir süre hapsedildi. 32 yaşında popüler eseri Latin Amerika’nın Açık Damarları’nı yazdı. Politik bir ekonomi kitabı yazmak istedi ancak bunun yerine Latin Amerika edebiyatının simgesi haline gelen tutkulu bir hikaye yazdı.

O zamana kadar Galeano iki kez evlenmişti ve üç çocuğu vardı. Arjantin’de haftalık dergi Crisis’i kurdu. Ne yazık ki, 1976’da Arjantin’i diktatörlük devraldı ve Galeano tekrar kaçmak zorunda kaldı. Ayrılmadan hemen önce, bir barbeküde Helena Villagra ile tanıştı ve gelecekteki 40 yıl boyunca hayatını onunla birleştirdi.

Uruguay, Arjantin ve Şili’deki diktatörlüklerin tümü Galeono’nun kitaplarını yasakladı. Bundan kısa bir süre sonra İspanya’ya kaçtı ve ünlü Ateşin Belleği üçlemesini yazdı. Bir Yunan şiirinden ilham aldı ve kitapları parçalar halinde yazdı. Hikaye, kitaplarının bazı bölümlerini kâğıt peçetelere karaladı.

Eduardo Galeano’nun Uruguay’a Dönüşü

Galeano nihayet diktatörlüğün düştüğü 1985 yılında Uruguay’a geri dönebildi. Geleneğine sadık kalarak, Mario Benedetti ve diğer aydınlarla birlikte Brecha adında yeni bir haftalık dergi kurdu. Ayrıca Montevideo’daki birçok şiir kafesinden biri olan El Brasileiro kafesinin müdavimi oldu. Her zaman pencerenin yanında aynı yere oturdu. El Brasileiro bugün hala açıktır ve menü öğelerinden biri de yazarın onuruna “Cafe Galeano”dur.

Galeano bir kez daha sol politik ve entelektüel gruplara dahil oldu. 2004’te Uruguay’daki ilk sol politik galibiyete Tabaré Vázquez’in cumhurbaşkanı seçilmesiyle katıldı. Daha sonra, Pepe Mujica’nın iktidara yükselişini kutladı. Venezüellalı Telesur TV kanalının danışma kurulunun bir parçasıydı ve Meksika gazetesi La Jornada için haftalık köşe yazıları yazdı.

2007’de doktorlar Galeano’ya akciğer kanseri teşhisi koymuş ve bu da onun insan içine çok daha az çıkmasına neden olmuştur. Galeano asla yeni teknolojiye güvenmedi ve vefat edene kadar elle yazdı. Aşırı rasyonellik ve otoriterliği reddetti. Eduardo Galeano 13 Nisan 2015’te 74 yaşında öldü.