Dört Tür Kişisel Bakım

5 dakika
Kendinize öz bakım uyguladığınızda, günlük hayatın zorluklarına karşı daha dayanıklı olursunuz.
Son Güncelleme: 28 Eylül, 2023

Kendinize iyi bakıyor musunuz? Fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlığınızı korumak ve geliştirmek için eylem ve uygulamalar yapıyor musunuz? Kişisel bakım, kendiniz için sorumluluk almayı ve genel refahınızı destekleyen sağlıklı alışkanlıkları benimsemeyi içerir.

Bu her bireye özgü bir süreçtir. Farklı teknikleri denemeyi ve sizin için en uygun olanı bulmayı içerir. Informes Psicológicos’ta yayınlanan araştırma, fiziksel, zihinsel ve duygusal dengeyi korumaya yardımcı olan davranışların teşvik edilmesinin kişisel bakım için yararlı stratejiler olduğunu iddia ediyor. Aşağıda bu konu hakkında daha fazla bilgi veriyoruz.

Kişisel bakım türleri

Kendinize baktığınızda, günlük zorluklara karşı daha fazla dayanıklılık ve tatmin duygusuna ulaşmak için bazı teknikleri uygulamaya koyarsınız. Ayrıca, kendinize bakmayı rutininizin ayrılmaz bir parçası haline getirdiğinizde, yaşamınız daha tatmin edici ve anlamlı olur. Öz bakımın farklı türleri vardır. Burada onları keşfedeceğiz.

1. Fiziksel

Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme endorfin salınımını artırır. Bunlar, CuidArte’de yayınlanan bir makalede açıklandığı gibi, iyi olma duygularıyla ilişkili nörotransmitterlerdir. Bu kimyasallar, genel ruh halini iyileştirerek depresyon, kaygı ve stres semptomlarını azaltmaya yardımcı olur.

Aynı şekilde spor ve sağlıklı beslenme, beyindeki kan akışını ve oksijenlenmeyi iyileştirmenin yanı sıra, stres hormonu olan kortizol düzeylerinin düşmesini de etkiler. Bu, enerjiyi, konsantrasyonu ve zihinsel netliği artırır (Bonet ve diğerleri, 2017). İşte bazı öneriler:

  • Yeterince uyuyun ve düzenli bir uyku rutini oluşturun.
  • Yürüme, koşma, yoga veya hoşunuza giden diğer herhangi bir fiziksel aktiviteyi uygulayın.
  • Hareketsiz bir işiniz varsa, gün içinde esnemek ve hareket etmek için molalar verin.
  • Diyetinize meyveleri, sebzeleri, proteinleri ve tam tahılları ekleyin. İşlenmiş gıda ve şeker tüketiminizi sınırlayın.

2. Duygusal

İlkeler ve Stres Yönetimi Uygulaması (2021) adlı kitaba göre, meditasyon ve derin nefes alma gibi stres yönetimi stratejileri de kişisel bakım ve zihinsel ve duygusal sağlığı geliştirmek için güçlü araçlardır.

Bu uygulamalar, zihni sakinleştirmeye ve vücudun strese verdiği tepkiyi iyileştirmeye yardımcı olarak duygusal refahı olumlu yönde etkiler. Ayrıca duygularınız, düşünceleriniz ve ihtiyaçlarınız hakkında daha büyük bir farkındalık geliştirmenize, öz-şefkat ve öz-bakımı teşvik etmenize de katkıda bulunurlar. İşte bazı yönergeler:

  • Gevşeme teknikleri uygulayın.
  • İlişkilerinizde sağlıklı sınırlar belirleyin ve gerektiğinde hayır demeyi öğrenin.
  • Duygularınızı sağlıklı bir şekilde tanımlayın ve ifade edin. Örneğin, güvendiğiniz kişilerle iletişimde kalarak, sanatla ilgilenerek veya sohbet ederek.
  • Size neşe ve kişisel tatmin getiren faaliyetlerde bulunun. Örneğin, müzik dinlemek, kitap okumak, film izlemek veya bir hobiden keyif almak.

3. Zihinsel

Daha önce de belirtildiği gibi, kendinize bakmak sadece iyi bir fiziksel sağlık anlamına gelmez. Mental sağlık da önemlidir. Zihninize iyi bakmak için aşağıdaki yönergelere dikkat edin:

  • Şükran pratiği yapın ve olumluya odaklanın.
  • Günlük olarak gerçekçi ve düzeltilmiş hedefler belirleyin.
  • Fazla çalışmaktan kaçının ve dinlenmek ve rahatlamak için zaman ayırın.
  • Uyku hijyeninize özen gösterin ve tutarlı bir uyku programınız olsun.
  • Organize olun ve stresi azaltmak ve verimliliği artırmak için plan yapın.
  • Bulmaca çözerek, masa oyunları oynayarak veya yeni bir şeyler öğrenerek zihninizi harekete geçirin.
  • Sizi olumsuz yönde etkilediklerini düşünüyorsanız, haberlere ve sosyal medyaya maruz kalmanızı sınırlayın.

4. Sosyal

Kişilerarası ilişkiler ve sosyal faaliyetler, kendinize bakma konusunda temel bir rol oynar. Deneyimlerinizi, endişelerinizi ve başarılarınızı paylaşacak birine sahip olmak, size bir aidiyet duygusu ve duygusal esenlik sağlar.

Ayrıca, sosyal etkinliklere katılmak, başkalarıyla bağlantı kurmanıza ve izolasyondan kaçınmanıza yardımcı olur. Gerçekten de, sosyal etkileşim yalnızlıkla savaşır ve neşe, memnuniyet ve anlam duygularını geliştirir.

Küçük eylemleri rutininize dahil ederek başlayın ve bunları kişisel ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize göre ayarlayın. İşte bazı yönergeler:

  • İlgi alanlarınızı veya deneyimlerinizi paylaşan destek grupları veya çevrimiçi topluluklar bulun.
  • İlişkilerinizde sınırlar belirleyin, böylece kendinize ayırdığınız zaman ile başkalarıyla geçirdiğiniz zaman arasında bir denge kurabilirsiniz.
  • Başkalarıyla etkileşim kurmanıza ve yardım etmenize olanak tanıyan topluluk veya gönüllü faaliyetlere katılın.
  • Sağlıklı sosyal bağlantıları koruyun. Örneğin, telefon görüşmeleri, görüntülü aramalar veya arkadaşlarınızla ve sevdiklerinizle yüz yüze toplantılar yoluyla.

Kendinize bakmak, her şeyi bir kerede yapmak anlamına gelmez. Bu, sizin için çalışan bir denge bulmakla ilgilidir.

İş yerinde kendinize dikkat etmek için ne yapmalısınız?

Özbakımın gerekli olduğu ortamlardan biri de iş yeridir. Ne de olsa, zamanınızın büyük bir bölümünü işte geçiriyorsunuz, bu nedenle sağlığınızı koruyan ve tükenmişliği önleyen stratejiler uygulamak önemlidir.

İşyerinde kendinize bakmak için hem zamanınız hem de sorumluluklarınız açısından sınırlar oluşturmalısınız; aşırı yük altındaysanız hayır demekten korkmayın ve dinlenmek ve yeniden şarj olmak için bolca zamanınız olduğundan emin olun. Ayrıca görevlere öncelik vererek zamanınızı düzenlemeniz ve yönetmeniz gerekir. Yakında bunun üretkenliğinizi artırdığını göreceksiniz.

İş arkadaşlarınızla, ihtiyaçlarınızı, endişelerinizi veya fikirlerinizi yapıcı bir bakış açısıyla ifade ettiğiniz net ve açık bir iletişim kurmak da iyi bir fikirdir. Bu, stresi azaltır ve çalışma ortamınızı iyileştirir.

Ayrıca, sosyal ve işbirlikçi faaliyetlere katıldığınızdan emin olarak iş arkadaşlarınızla sağlıklı ve olumlu bir ilişki geliştirin. Ve bu önerilere aşağıdakileri ekleyin:

  • Düzenli molalar verin. Bu kısa anlar odaklanmanızı sağlar ve yorgunluğu azaltır.
  • Çalışma alanınızı temiz, düzenli ve konforlu tutun. Bitkiler, fotoğraflar veya rahatlatıcı müzik gibi sizi sakin ve mutlu hissettiren öğelerle kişiselleştirin.
  • Mesleki gelişiminizi teşvik edin. Kariyerinizde büyüme ve tatmin için fırsatlar arayın.
  • Bağlantıyı kesme alıştırması yapın. İş gününüzün sonunda sizi rahatlatan ve keyif veren aktivitelere zaman ayırın.

Her çalışma ortamı benzersizdir, bu nedenle uygulamaları kendi özel durumunuza göre uyarlamak önemlidir.

Kişisel bakımı uygulamaya koymak

Kişisel bakım uygulamanıza izin veren belirli teknikler vardır. Bunlardan biri farkındalıktır. Yargılamadan şimdiki ana dikkat etmekten ibarettir. Günde birkaç dakikanızı meditasyon yaparak veya hislerinize, düşüncelerinize ve duygularınıza odaklanarak geçirirsiniz.

Ayrıca, egzersiz yapmak, okumak veya rahatlatıcı bir banyo yapmak gibi tutarlı alışkanlıkları dahil ettiğiniz günlük veya haftalık bir rutin oluşturmalısınız. Aslında, kendinize bakmayı hayatınızın tartışılmaz bir parçası yapın. Günün belirli saatlerinde vitaminlerinizi almak, yeterince su içmek veya nefes egzersizleri yapmak gibi eylemleri otomatikleştirin.

Düşüncelerinizi, duygularınızı ve deneyimlerinizi yansıtmak için bir günlük tutmayı deneyin. Kişisel bakım hedeflerinizi ve onlara ulaştıktan sonra nasıl hissettiğinizi yazın. Telefonunuzdaki görsel hatırlatıcılar veya alarmlar da kişisel bakımınızı ne zaman yapmanız gerektiğini hatırlatmak için kullanışlıdır.

Ayrıca kararlarınızı arkadaşlarınız, aileniz veya güvendiğiniz meslektaşlarınızla paylaşmak sizi motive edecek ve kendinize bakmanın önemini size hatırlatacaktır. Son olarak, hem işte hem de özel yaşamınızda yetki vermeyi ve yardım istemeyi öğrenmek, stresi azaltır ve kendinize ayıracağınız zamanı serbest bırakır.

Kendinize bakma konusundaki her başarıyı kutlayın. Çabalarınızın farkına varın ve kendinizi anlamlı bir şekilde ödüllendirin.

Kişisel bakım ile ilgili sonuçlar

Bir kişi için işe yarayan bir başkası için işe yaramayabilir bunu unutmayın. Bu nedenle, vücudunuzu ve ihtiyaçlarını dinlemek ve kendi durumunuza ve yaşam tarzınıza uygun kişisel bakım uygulamalarını uyarlamak önemlidir. Rutininizde küçük eylemlerle başlayın ve bunları kişisel talep ve tercihlerinize göre ayarlayın.

En önemli şey, sizi neyin iyi hissettirdiğini belirlemek ve ona öncelik vermek ve onu hayatınızın ayrılmaz bir parçası haline getirmeye kararlı olmaktır. 


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Cancio-Bello Ayes, C., Lorenzo Ruiz, A., & Alarcó Estévez, G. (2020). Autocuidado: una aproximación teórica al concepto. Informes Psicológicos20(2), 119-138. https://revistas.upb.edu.co/index.php/informespsicologicos/article/view/200
  • Cuevas Guajardo, L. (2015). Importancia de la producción de endorfinas para evitar estrés y síndrome metabólico. Revista CuidArte4(7), 6-13. https://www.revistas.unam.mx/index.php/cuidarte/article/view/69104
  • Balbis Cabrera, M., Mur Villar, N., & Reyes Rivera, C. B. (2020). Perspectiva social del autocuidado en los pacientes con cáncer bucal. Humanidades Médicas20(1), 167-188. https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/biblio-1098278
  • Bonet, J., Parrado, E., & Capdevila, L. (2017). Efectos agudos del ejercicio físico sobre el estado de ánimo y la HRV. International Journal of Medicine and Science of Physical Activity and Sport, 17(65),85-100. https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=54250121006
  • Codella, Roberto. (2018). El ejercicio estimula la actividad del cerebro y desvía la atención por el azúcar. Salud(i)Ciencia23(1), 70-71. http://www.scielo.org.ar/scielo.php script=sci_arttext&pid=S166789902018000200011&lng=es&tlng=es.
  • Lezcano, A. H., González, L. A., Torres, V. R., Largo, W. A. E., & Bustamante, A. R. (2020). El autocuidado como un componente de la salud mental del psicólogo desde una perspectiva biopsicosocial. Poiésis, (39), 149-167. https://revistas.ucatolicaluisamigo.edu.co//index.php/poiesis/article/view/3760
  • Van den Bergh, O. (2021). Principles and practice of stress management. Guilford Publications.
  • Vidal-Blanco, G., Oliver, A., Galiana, L., y Sansó, N. (2019). Calidad de vida laboral y autocuidado en enfermeras asistenciales con alta demanda emocional. Enfermería Clínica, 29(3), 186-194. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1130862118301116

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.