Alice Herz-Sommer: Bir Sanatçı ve Kurtulanın Biyografisi

Bugün, ölümün eşiğinden dönen ve 110 yaşına kadar yaşayan ve soykırımdan kurtulan Alice Herz-Sommer’in yaşamını öğreneceğiz.

Neden ona kurtulan diyoruz? Çünkü çok genç yaşta ölüme mahkum edildi. Yahudiydi ve toplama kampına alındı. Bununla birlikte, her şeye rağmen hayatta kaldı ve “dünyadaki en iyimser kadın” olarak tanındı.

Birçok röportajda, Alice Herz-Sommer tek yumurta ikizi kız kardeşi hakkında konuştu. Benzerliklerine rağmen, Alice çok farklı tutumları olduğunu söyledi. İyimser olmak için doğduğunu ve olaylar ne kadar kötü görünürse görünsün, her zaman her durumun olumlu tarafını görmeye çalıştığını söyledi.

“Bundan hiç söz etmedim, çünkü çocuğumun nefretle büyümesini istemedim çünkü nefret nefreti doğuruyor. Ben başardım. Oğlumun Almanya’da çok iyi arkadaşları vardı ve onu oynamaya davet ettiler ve ona değer verdiler. Ve ben de asla ve asla nefret etmedim.”

– Alice Herz-Sommer

İnsanlar, coşkusundan dolayı Alice’e hayran kaldı. İleri yaşına rağmen, her gün piyano çaldı. Neredeyse 100 yaşındayken üniversiteye gitmeye karar verdi. Öğrenme ve kişisel gelişim için isteğini asla kaybetmedi. Herz-Sommer, hepimizin kendimize ders çıkarabileceği, uzun ömür ve iyimserliğin harika bir örneğidir.

Alice Herz-Sommer’ın mutlu çocukluk dönemi

Güçlükleri yenme yeteneği olan birçok insanın ortak noktalarından biri de mutlu bir çocukluktur. Alice Herz-Sommer, 26 Kasım 1903’te Prag, Çek Cumhuriyeti’nde doğdu. Sanat ve kültüre değer veren bir Yahudi müzisyen ailesinden geliyordu.

Günün en tanınmış sanatçıları ve entelektüelleri, Alice’in evini sıklıkla ziyaret ederdi. Franz Kafka en sık gelenlerden biriydi. Alice’in kız kardeşi bile bu edebiyat dehasının en iyi arkadaşı ile evlendi. Gustav Mahler, Rainer Maria Rilke, Stefan Zweig, Thomas Mann ve hatta Sigmund Freud gibi diğer ünlü insanlar, Herz ailesini ziyaret etti.

Çok genç yaşlardan itibaren müziği çok seviyordu. Sekiz yaşındayken piyano çalmaya başladı. Gençken, Prag’ın her yerinde konserler verdi.

Nazi işgali

1931’de Alice Herz-Sommer, bir müzisyen olan Leopold Sommer ile tanıştı. Evlendiler ve hayatının en büyük aşkı oldu. 1937’de ilk oğulları Raphael’i dünyaya getirdiler. Ancak, Naziler 1939’da Çek Cumhuriyeti’ni işgal ettiğinde mutlulukları yarıda kaldı. Yahudilerin çoğu gettoya gönderilirken, Alice ve ailesinin o dönem evlerinde kalmalarına izin verildi.

Bununla birlikte, işler çabucak zorlaştı. Savaş devam ederken, Çek halkı Yahudilere karşı ayrımcılık yapmaya başladı. 1942’de Alice’in annesi ve Leopold’un ebeveynleri sınır dışı edileceklerine dair bir mektup aldı. Bu aileyi mahvetti.

Alice, 72 yaşındaki annesini tehcir merkezine götürmek zorunda kaldı. Orada birbirlerine veda ettiler ve Alice, onun ölümüne doğru gittiğini bilerek gidişini izledi. Bu çaresizlik anı hayatının en yürek parçalayan anlarından biriydi. Yıllar sonra bile, annesinin hatırası Alice’i melankolikleştiriyor ve üzüyordu.

Bir mahkum olarak hayat

Bundan sonra daha fazla sınır dışı edilme emri geldi. 1943’te kocası ve oğlu ile birlikte Alice Herz-Sommer kendi sınır dışı edilme emirlerini aldı. Theresienstadt toplama kampına gönderildiler. Teoride, oradaki mahkumlar korunacaktı. Bunun bir yalan olduğu ortaya çıktı.

Kampta, Alice Naziler için piyano çalmaya başladı. Alice’in güzel konserlerini dinlerken mahkumları imha etme yollarını planladılar. Alice ayrıca diğer mahkumlar için de çaldı. Toplamda 150’den fazla konser verdiğini söyledi. Müziğinin toplama kampındaki mahkumların işkence gören ruhlarını beslediğini belirtti.

Kocası daha sonra Auschwitz’e transfer edildi. Veda ederken kocası ona “Hiçbir şey için gönüllü olma” dedi. Birkaç gün sonra Naziler, eşleriyle bir araya gelmek isteyen “gönüllüler” istedi. Alice, Leopold’un tavsiyesini hatırladı ve teklifi reddetti, böylece kendi hayatını kurtardı. Alice, deneyim ile ilgili en zor bölümün oğlunun aç kalmasını izlemek olduğunu söylerdi. Bunu telafi etmek için her zaman yüzünde bir gülümseme olmasına gayret etti.

Bir kurtulan

Herz-Sommer ve oğlu, toplama kampından kurtulan birkaç kişi arasındaydı. Savaş bittiğinde, İsrail’e taşındılar. Alice geçmişte yaşamamaya ve oğlunu nefret veya kızgınlık duymadan büyütmeye karar verdi. Raphael, ailesinin müzikal izlerini takip ederek ünlü bir çellist oldu.

Alice, İngiltere’de 110 yaşındayken öldü. Hayatı, insan ruhunun inanılmaz esnekliğine mükemmel bir örnektir. Mirası, tavrınız ve hayata bakış açınızın geleceğinizi belirleyebileceğini kanıtlar.