Paradoksal Niyet Tekniği Nedir?
Psikologların üzerinde çalıştığı araçlara psikolojik teknikler diyoruz. Bu teknikler sadece ruh sağlığı alanındaki uzmanlar tarafından kullanılmalıdır. Bu tekniklerin açık bir örneği paradoksal niyettir.
Çoğu zaman, bu teknikler psikolojik tedaviler ve müdahaleler için yararlıdır. Ayrıca, psikolojik tedaviler bilişsel-davranışçı, sistematik, Gestalt ve psikanaliz gibi farklı psikoloji disiplinlerine ait olabilir.
Bu anlamda psikolojik tedavi profesyonel bir müdahaledir. Bu müdahale, bir hastane, özel danışma, destek grupları ve ruh sağlığı merkezlerinde uygulananlar gibi klinik psikolojik tekniklere dayanmaktadır. Bu tedaviler sırasında bir uzman hastanın acısını gidermeye çalışır.
Bunun bazı örnekleri, birinin depresyonun üstesinden gelmesine yardımcı olmak, aile üyelerine daha iyi iletişim kurmayı öğretmek veya hatta bir gence sınıf arkadaşlarıyla daha az agresif bir şekilde ilişki kurmayı öğretmek olabilir.
Psikolojik bir tedavi, hastanın söyleyeceklerini dikkatlice dinlemeyi gerektirir. Ayrıca, terapist sorunu yaratan kişisel, sosyal ve ailesel yönleri tanımlamalıdır. Psikolog ayrıca hastaya sorunlarını nasıl çözeceğini ve belirli teknikleri nasıl kullanacağını söylemelidir.
İşte bu psikolojik tekniklerin bazı örnekleri:
- Nefes ve gevşeme egzersizleri.
- Paradoksal niyet.
- Kişilerarası sorunların çözümü.
- Yanlış inançları sorgulamak.
- Sosyal beceri eğitimi.
Psikolojik tedaviler, davranış sorunları konusunda profesyonel olan psikologlar tarafından yapılmalıdır. Bu profesyoneller, bilimsel verilerle desteklenen değerlendirme ve tedavi tekniklerini kullanır.
Paradoksal niyet tekniği
Bu teknik, Victor Frankl’ın logoterapisine (1999) atfedilen hümanist yönelimli bir psikoterapi biçimidir.
Bilişsel davranışçı terapide paradoksal niyet, değişime karşı direncin üstesinden gelmek için kullanılan bilişsel müdahaledir.
Bu tekniği tanımlamak için, bir paradoksun doğru olduğunu düşündüğümüz şeyin tersi olduğunu varsayalım. Latince paradoxus kelimesinden gelen bir paradoks, çelişkili ifadeler kullanmaktan oluşur.
Başka bir deyişle, çelişen koşulların ötesinde, sunulan faktörler geçerli, gerçek veya mümkündür. Paradoksal niyet tekniği, hastanın sağduyusunun üzerine gitmeye çalışır. Paradoksal niyetin kullanıldığı terapi, hastayı korktuğu şeyi yapmaya teşvik edebilir (Frankl, 1984).
Paradoksal niyetin genel amacı
Paradoksal niyetin genel amacı, hastanın tutumunda ve strese verdiği tepkilerde belirli değişiklikleri kışkırtmaktır. Bu, hastanın korkularının neden olduğu kısır döngüleri ortadan kaldırmaya çalıştığı anlamına gelir.
İşte bu kavramı daha iyi anlamanıza yardımcı olacak bir örnek. Uykusuzluk çeken bir hasta her gece uyumak için çaba harcar. Paradoksal niyet kullanarak, aynı hasta bunun tam tersini yapmaya çalışır. Mümkün olduğunca uzun süre uyanık kalmaya çalışmak zorundadır.
Bu, hastanın uykuya dalmanın ne kadar zor olduğunu unutmasını sağlar. Bu şekilde uykuya dalarlar çünkü uykuya dalmaya karşı savaşmayı çok daha erken bırakırlar.
Bu teknik neden işe yarıyor?
Etkinliğine rağmen, arkasındaki mantığı inceleyen net bir çalışma yoktur. Ancak etkilerini açıklamaya çalışan bazı modeller vardır.
Tekniğin belirli varyantları, davranışsal tepkileri uyarmak için kontrol mekanizmalarını kullanır. Diğer durumlarda, beklentileri değiştirmeye ve öz yeterliliği artırmaya başvurur.
Tekniği tanımlamaya çalışan teorik modellerden bazıları şunlardır:
- Çifte bağlanma teorisi (Watzlawick, Beavin ve Jackson, 1981)
- Belirti bağlamından koparma kuramı (Ömer, 1981)
- Tekrarlayan kaygı kuramı (Ascher ve Schotte, 1999)
- İronik süreç teorisi (Wegner, 1994)
Paradoksal niyet tekniği nasıl uygulanır?
Bu tekniği uygularken hastalardan semptomlarını durdurmaya çalışmamaları ve hatta abartmaları istenir.
Prosedür, hastanın problemlerle uğraşma biçiminde iki değişiklik gerektirir. İlk değişiklik, hastanın sorunu kontrol etmeye çalışmaktan vazgeçmesi gerektiğidir. Öte yandan hasta semptomlarını artırmalı ve abartmalıdır.
Her ikisi de hastanın mantığına aykırıdır. Bu nedenle terapist, bu yeni kavramı hastaya, tedavileri için yardımcı olacağına ikna etmek için açıklamalıdır.
Prosedür
- Sorunun değerlendirilmesi.
- Değerlendirme verilerine göre semptomların yeniden tanımlanması. Bu adımda psikolog semptomlara yeni anlamlar kazandırmayı amaçlar.
- Konuya bağlı olarak paradoksal değişikliklerin göstergesi.
- Paradoksa göre değişimlerin kavramsallaştırılması.
- Sorunun tekrarlanmasının önlenmesi.
- Takipler.
Paradoksal niyet tekniğinin etkinliği
Paradoksal niyet tekniği, faydasına rağmen bilişsel davranışçı terapide uygulanması zor tekniklerden biri olabilir. Terapistin arkasındaki mantığı ve prosedürü bilmenin yanı sıra, onu uygulamak için doğru anı tespit etmek için yeterli deneyime sahip olması gerekir.
Bu nedenle bu tedavinin başarısını terapistin iletişim becerileri ve klinik deneyimi belirleyecektir. Terapistin atılganlığı, güvenliği, inancı ve becerileri, hastayı sezgilerinin kendisine söylediklerinin tersini yapmaya teşvik eden temel unsurlardır.
Bu teknik, psikoterapi alanında harika sonuçlar vermiştir. Bununla birlikte, uykusuzluk tedavisi için mükemmeldir.
Son olarak, bu tekniği deneyimli bir terapistin doğrudan rehberliğinde uygulamanın önemini vurgulamak önemlidir. Aksi takdirde yanlış uygulanırsa sorun daha da kötüleşebilir ve diğer müdahalelere karşı daha dirençli hale gelebilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
Azrin, N. H. y Gregory, N. R. (1987). Tratamiento de hábitos nerviosos. Barcelona, Martínez Roca.
Bellack, L. (2000). Guía de preguntas del manual de psicoterapia breve, intensiva y de urgencia; Ma. Celia Ruiz de Chávez. (1ª Ed., 6ª. Reimp) México: Ed. El Manual Moderno.