Çocuklarda Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA)

Günümüzde çocukların yaklaşık olarak %15’inin psikolojik ya da davranışsal sorunlar yaşadıkları tahmin edilmektedir. Ancak bu rahatsızlıkları tespit etmek ve doğru teşhis koymak oldukça zordur. Çünkü çoğu kez klinik semptomlar ya tersi bir duruma işaret etmektedir ya da belirli bir hastalığın belirtisi olarak görülmemektedir. Bu yazımızda detaylarına değineceğimiz Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA) testi, çocuklarda ve gençlerde ruhsal sorunların belirlenmesinde harika bir araç niteliği taşımaktadır.

Çocukluk dönemi, rahatsızlıkların erken aşamalarda tespit edilmesi ve diğer psikolojik hastalıklara birlikte eş zamanlı olarak gelişebilecek komplikasyonların zamanında ortaya çıkarılması açısından çok önemlidir. Bunlara ek olarak, bu yaşlar ayrıca çocukların yeteneklerini ve kapasitelerini geliştirmeleri açısından da son derece hassas dönemlerdir. Bu nedenle bu kapsamlı anket, çocukların hem güçlü hem de zayıf yönlerini ortaya koyması açısından oldukça faydalı bir yöntemdir.

Erken Teşhis İçin GGA Testinin Önemi

Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA), bir tür tarama testidir. Yani bu test, ilk taramayı yapmak ve olası risk durumlarını ortaya çıkarmak amacıyla tasarlanmıştır. Daha sonraki aşamalarda diğer araçlarla derinlemesine tam bir değerlendirme yapılması gerekir. Ancak yine de oldukça güvenilir ve sağlam bir başlangıç noktası olduğunun altını çizmek gerekir.

Bu anket çok basit 25 maddelik bir testtir. Bu test beş ölçeğe bölünmüştür. Bunlardan dördü güçlükleri değerlendirirken, son ölçekte bulunan maddeler ise güçlü sosyal davranışları değerlendirme amacı güder. 4 ila 16 yaş aralığında bulunan çocuklar ve gençlere uygulanabilen bu anketin, anne ve babalar, öğretmenler ya da eğer yaşları yeterince büyükse çocukların kendileri tarafından yapılabilen versiyonları bulunmaktadır.

Anketteki her cümleye üç seçenekli cevaplardan biri ile yanıt verilmesi gerekmektedir. Bunlar, doğru değil, bir dereceye kadar doğru ve kesinlikle doğru seçenekleridir. Bu cevapların sonucunda her değerlendirme alanı için bir puan elde edilir. Ayrıca tüm anketin sonucunda da genel bir güçlük endeksi belirlenir. Anketi oluşturan ölçekler şunlardır:

Duygusal Semptomlar

• Sürekli olarak baş ağrısı, karın ağrısı ya da bulantı şikayeti bulunur.
• Çok sayıda endişesi var. Çok sık bir biçimde huzursuz ya da endişeli hisseder.
• Genellikle mutsuz, umudu körelmiş ya da ağlamaklı hisseder.
• Gergin ya da yeni karşılaşacağı durumlar konusunda tedirgindir. Çok kolay bir şekilde kendisine olan güvenini kaybeder.
• Çok sayıda korkusu vardır ve her şeyden korkar.

Davranış Problemleri

• Sık bir biçimde öfke nöbetlerine kapılır.
• Genellikle itaatkardır ve büyüklerinin ondan istedikleri şeyleri yapar.
• Sık sık kavga eder ve diğer çocuklarla sorunlar yaşar.
• Çok sık bir biçimde yalan söyler ya da hileye başvurur.
• Evde, okulda ya da başka bir yerde eşyaları çalar.

 Hiperaktivite

• Çok hareketlidir, hiperaktiftir ve uzun süre yerinde duramaz.
• Hiç durmadan hareket eder ve başa çıkılmazdır.
• Çok kolay bir biçimde dikkati dağılır, konsantrasyonunu hızlı bir biçimde kaybetme eğilimi gösterir.
• Bir şeyi yapmadan önce düşünür.
• Başladığı şeyleri bitirir, iyi derecede konsantrasyonu vardır.

Arkadaşları İle Sorunları

• Genellikle tek başına hareket etmeyi sever ve yalnız oynamaktan hoşlanır.
• En az bir iyi arkadaşı vardır.
• Genellikle diğer çocuklar ondan hoşlanırlar.
• Diğer çocuklar onunla alay eder ve onu kızdırırlar.
• Çocuklara oranla yetişkinlerle daha iyi geçinir.

GGA Testi Güçlü Sosyal Davranışlar Ölçeği

• Diğer insanların duygularını dikkate alır.
• Sahip olduğu şeyleri diğer çocuklarla sık sık paylaşır.
• Birinin canı acıdığında, üzüldüğünde ya da hasta olduğunda ona yardımcı olmak ister.
• Kendisinden küçük çocuklara iyi davranır.
• Anne ve babasına, öğretmenlerine ya da diğer çocuklara sık sık yardımcı olmak ister.

GGA Testinin Düzeltmesi ve Değerlendirmesi

Düzeltme işlemi sadece ilk dört ölçekte yapılır. Yani güçlü sosyal davranışlar ölçeği bu uygulamanın dışında bırakılır. Bu işlem sonucunda bir zorluk derecesi elde edilir. Bu zorluk derecesi ise, daha derinlemesine bir incelemenin gerekli olup olmadığını ve eğer gerekliyse çocukta herhangi bir anomali noktasına ulaşılıp ulaşılmadığını belirlemek için önemlidir.

Puanlama şu şekilde yapılır: Her cümle için “doğru değil” yanıtına sıfır puan, “bir dereceye kadar doğru” yanıtına bir puan ve “kesinlikle doğru” yanıtına ise iki puan verilir. Koyu olarak işaretlenen maddelerde ise “doğru değil” yanıtlarına iki puan, “kesinlikle doğru” yanıtlarına ise sıfır puan verilir. Bu maddelerde de “bir dereceye kadar doğru” yanıtının puanı bir olacaktır.

Eğer elde edilen puan 16 veya daha fazlaysa çocuğun duygusal ya da davranışsal güçlükler yaşadığı ve derinlemesine bir değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna ulaşılır. Bu nedenle, bu anketin özellikle davranışsal çerçevede normal olan çocuklara okul öncesi ya da okula devam ettikleri süreçte uygulanması faydalı olacaktır.

Bu sayede, normal şartlarda fark edilmesi pek de mümkün olmayan durumlar daha erken yaşlarda ortaya çıkarılabilir. Böylelikle doğru bir değerlendirme, teşhis ve müdahale ile olası bir rahatsızlığın ya da bozukluğun etkileri en alt düzeye indirilebilir, gelişim hızı yavaşlatılabilir ve ileride ortaya çıkabilecek daha büyük çaplı sorunların önüne geçilebilir.