Logo image
Logo image

Beynimiz Neden Bu Kadar Yağ Barındırır?

3 dakika
Tıpkı vitaminler veya proteinler gibi yağlar da beslenme düzenimiz içerisinde doğru oranda bulunduklarında vücudumuzun daha iyi çalışmasına yardımcı olur. Bunu biraz daha iyi anlamak için, bugün beynimizde neden bu kadar çok yağ olduğuna odaklanmaya karar verdik.
Beynimiz Neden Bu Kadar Yağ Barındırır?
María Vélez

Yazan ve doğrulayan psikolog María Vélez

Tarafından yazılmıştır María Vélez
Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Beynimizde neden bu kadar çok yağ var? Çoğu diyet neden yağ düşman gibi görünüyor? Bununla birlikte, beynimiz yüksek miktarda yağ içerir ve aslında sağlıklı çalışmak için ona ihtiyaç duyar. Yani, yağ, su ile birlikte beynin en yüksek miktara sahip bileşeni (yaklaşık %60). Bu, durum, beyni, tüm vücudumuzdaki en yağlı organ yapar.

Bu açıdan bakınca, şöyle açıklayabiliriz ki, beyin, sindirdiğimiz yağın çoğunu kendisine toplar ve tahmin ettiğinizin aksine, bunu enerji için yapmaz.

Ancak, daha az kalori tükettiğimizde de beyindeki yağ seviyesini düşürmeyiz. Dahası, bu yağ seviyesini az yağlı bir diyetle azaltmak, yalnızca hayati işlevlerini etkiler. Bu nedenle, beynin yapısının bir parçası olduğu ve performansını etkilediği için yağın beyin için kötü olduğunu varsaymak pek de doğru değil.

Some figure

Beynimiz içinde neden bu kadar çok yağ var?

Öncelikle beyinde bulunan yağın, yağ dokularındaki yağ ile aynı olmadığını net bir biçimde ortaya koymamız gerekiyor. Bu tür yağlar, farklı organları izole etmenin yanı sıra enerji üretici de bir işleve sahip oluyorlar. Ancak beyinde durum pek de böyle değil.

Beynin yağa ihtiyacı var, çünkü yağ önemli bir yalıtkan. Yani, nöronlar ve farklı beyin bölgeleri, birbirleriyle elektriksel uyarılar aracılığıyla iletişim kuruyorlar. Nöronların aksonlarını kaplayan yağ (miyelin adı verilir) olmasaydı, bilgiyi ileten mekanizma dağılır ve iletilen veriler hedeflerine ulaşamazdı. Ayrıca üretilen elektrik, beyin dokusunu da yakarak beyne zarar verebilirdi.

Bu şekilde, beyindeki yağ ısıyı emer, elektriği izole eder ve daha fazla veri iletimine izin verir. Bu, elektriksel uyarıların, dağılmaya maruz kalmaksızın, daha hızlı ve daha etkili bir şekilde hareket edebileceği anlamına gelir.

Buna ek olarak, yağ, beynin görevlerini yerine getirme biçiminin yanı sıra hasarlı nöronların yenilenmesine ve onarılmasına da yardımcı olur. Sonuç olarak, yağ eksikliği, beyinde fiziksel ve işlevsel bozukluklara neden olacaktır. Aksine, optimal yağ seviyelerine sahip olmak da, nörodejeneratif hastalıkları önleyebilir.

Hangi yağ beynimiz için iyi?

Pek çok yiyecek yağ içerir, ancak hepsi sağlığınız veya beyniniz için iyi değil tabii ki. Beyinde bulunan yağın %25’i hafıza ve öğrenme için gerekli olan kolesterol. Aslında, beyin hücrelerinin kendileri kolesterolü üretmekten sorumlu.

Beynin en sevdiği yağlar, omega olarak da bilinen çoklu doymamış yağ asitleri. Bunlar ve özellikle omega-3, beynin çalışması için gerekli olan yağ asitleri ve zaman zaman yenilenmeleri gerekiyor. Bu durumda, insan vücudu bu tür besinleri üretmez, bu yüzden onları gıdalardan almamız son derece önemli.

İşte beyne ihtiyaç duyduğu yağları sağlamak için tüketilmesi gereken en faydalı yiyeceklerden bazıları:

Balık yağı ve beynimiz için faydası

Sardalya, ton balığı veya uskumru gibi balıklar omega-3 açısından çok zengin. Ek olarak, genellikle son derece sağlıklı olan bu besinler ve stres veya depresyon zamanlarında da oldukça faydalılar. Balıktan alınacak faydanın etkisini artırmak için bir öneri, onları taze yemek ve mümkünse çok büyük olmadıklarından emin olmaya çalışın, çünkü bu şekilde daha az metal içerdiklerinden emin olabilirsiniz.

Sızma zeytinyağı

Soğuk preslenmiş bu tür yağ, nöron yaşlanmasını ve bozulmasını önleyen çok sayıda polifenol ve antioksidan içerir. Ancak, yağ çok sıcakken veya ısıtıldığında bu sağlık etkilerinin kaybolduğunu bilmek önemli. Yani, mümkünse, zeytinyağını soğuk sıkım olarak ve çiğ tüketin.

Ceviz

Bu d beyin için faydalı besinlerle ilgili referans noktalarından biri ve ilginç bir biçimde beynimiz içerisindeki gri maddeye benziyor! Fındık, bitki bazlı omega-3 yağ asitlerinin en önemli kaynağı ve bu nedenle beyni uyarmak ve korumak için çok iyi bir seçenek.

Avokado

Avokado, C vitamini, K vitamini, B6 vitamini, potasyum, magnezyum ve demir gibi yaklaşık 20 vitamin ve mineral içerdiğinden bir çeşit süper gıda olarak kabul edilir. Ayrıca beyin için gerekli olan tekli doymamış yağ asitleri miktarının karşılanmasını da sağlar. Bu meyve beyne yeterli enerji sağlar ve bilişsel işlevleri iyileştirir.

Kısaca söylemek gerekirse, en iyi diyet beslenme ihtiyacımızı karşılayan diyet. Az yağlı bir diyet uygulamak, belirli kişiler için ve belirli zamanlarda sağlıklı olabilir. Bununla birlikte, doğru oranlarda yağlara sahip olmak, vücudumuz için her zaman gerekli.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


Contreras MA, Rapaport SI (2002) Estudios recientes sobre las interacciones entre los ácidos grasos poliinsaturados n-3 y n-6 en el cerebro y otros tejidos. Curr Opin Lipidol 13: 267-272

Otaegui-Arrazola A, Amiano P, Elbusto A, et al. Diet, cognition, and Alzheimer’s disease: food for thought. Eur J Nutr. 2013; 27

Samieri C, Feart C, Proust-Lima C, et al. Omega-3 fatty acids and cognitive decline: modulation by ApoEepsilon4 allele and depression. Neurobiol Aging 2011; 32:2317.


Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.